"IK HOU VAN DE VREDE VAN HET MONTEREN? De naam Crispin Glover zal bij slechts weinig mensen een belletje doen rinkelen, maar in de rol van George McFly (Back to the Future), Andy Warhol (The Doors) of Thin Man (Charlie?s Angels) (her)kennen velen hem wel. Daarnaast speelde hij ook rolletjes in The People Vs. Larry Flint, Wild At Heart en What?s Eating Gilbert Grape. De man heeft nu een tweede leven gevonden als regisseur. Op het BIFFF kwam hij het eerste deel (What Is It?) voorstellen van wat een trilogie moet worden. Meteen ook de allereerste vertoning in België.

lopt het dat je er tien jaar over gedaan hebt om What Is It? te maken?

Ja, dat klopt. De film is in feite heel organisch tot stand gekomen. Oorspronkelijk zou het een kortfilm worden, bedoeld om een scenario te promoten waaraan ik had meegewerkt. De filmstudio?s waren wel geïnteresseerd maar hadden zo hun twijfels bij het feit dat de meeste rollen werden vertolkt door acteurs met het Syndroom van Down. Toen ik de film aan het monteren was, wat uiteindelijk ongeveer een jaar in beslag heeft genomen, realiseerde ik mij dat met een beetje meer tijd, geld en inspanningen ik er een langspeelfilm van zou kunnen maken. Ik nam wat extra materiaal op, monteerde opnieuw een jaar om vervolgens nog meer beelden te schieten. Dat ging zo vier jaar door. Ik nam bovendien mijn tijd voor de montage en experimenteerde met verschillende vertelstijlen en stemmen. Maar de echte verantwoordelijke voor de vertraging is een ontwikkelingsbedrijf uit New York, dat me vijf jaar aan het lijntje heeft gehouden, zogenaamd wegens technische problemen. Toen ik erachter kwam dat het bedrijf niet eerlijk was tegenover mij, heb ik het negatief naar een digitaal atelier in Los Angeles gebracht. Vorig jaar was de film dan eindelijk af. Ik ben blij dat hij op 35mm staat. Het was een ontzettend lang proces, maar ik ben trots op het resultaat. Voor What Is It? nam je zowel het scenario, de regie, de productie, de hoofdrol als de financiering voor je rekening. Maar een van je favoriete dingen blijft monteren.

Wat spreekt je er zo in aan?

Acteren voelt meer aan als werken, maar ik bedoel dat in de positieve zin van het woord. Op een set heerst er altijd een complete chaos: al die kleine details waar rekening mee gehouden moet worden, een hoop lawaai en mensen om je heen. Je hebt er geen idee van hoe het eindproduct eruit zal zien. Maar het magisch gevoel om van aparte stukjes een mooier, groter geheel te maken, dat ervaar je alleen tijdens het monteren. Bovendien is het in de montagecel lekker rustig. Schrijven doe ik ook graag, there's a certain element about writing. Het is niet zo dat ik het regisseren haat, dat is zonder twijfel een zeer belangrijk deel inf het filmproces, maar ik hou van de vrede van het monteren. Ik neem daar ook graag de tijd voor.

Heb je nog andere plannen?

Het is de bedoeling om een trilogie te maken. De tweede film, It Is Fine. Everything Is Fine! is ondertussen al opgenomen. Voor ik What Is It? kon monteren, moest ik namelijk eerst de sequel inblikken, want hoofdrolspeler Steve Stuart leed aan een ernstige vorm van Cerebrale Parese (hersenverlamming, nvdr) en had niet lang meer te leven. Vlak na het beëindigen van de opnames, is hij helaas op 62-jarige leeftijd overleden. Daarom nam ik die rol ook aan in Charlie?s Angels, omdat ik wist dat ik het geld in mijn film kon steken. Nog een reden waarom het zo lang geduurd heeft om de eerste film te maken. Momenteel ben ik dus de opvolger aan het monteren en ook daar neem ik mijn tijd voor. Het derde deel zal It Is Mine heten en is eigenlijk de kortfilm die ik oorspronkelijk voor ogen had. Waarvoor staat What Is It? volgens jou, wat verwacht je er zelf van en hoe wil je dat het publiek erop reageert? What Is It? is een reactie op films die niet buiten de grenzen van wat wij als goed en kwaad beschouwen durven te gaan. Ik wil die barrière doorbreken en een statement maken: laten we op een volledig andere manier nadenken over de dingen zoals ze in de meeste films van de grote studio?s worden voorgesteld. De reacties zijn min of meer wat ik ervan verwachtte. De kijkers die in de VS van mijn film genoten hebben, zijn meestal vertrouwd met mijn werk. In Europa heb ik daar geen zicht op. Dat is ook een van de redenen waarom ik hier de festivals afschuim.

Wil je een regisseur voor Amerika worden zoals Fassbinder die voor Europa is geweest? 

Fassbinder is een van mijn favoriete buitenlandse filmmakers, naast Herzog, Buñuel en Kubrick. Er zijn natuurlijk nog andere goede regisseurs, maar de films van dit viertal stellen tenminste filosofische en sociologische vragen over onze samenleving. Nergens wordt de kijker gedicteerd of de les gespeld: ?Dit is hoe je erover moet denken!?. Ongetwijfeld zou ik graag in de voetsporen willen treden van deze briljante filmmakers. Dat probeer ik al een beetje met What Is It?, waarbij ik gebruik maak van de filmwoordenschat die zij geschapen hebben. Jammer dat het voor de meeste regisseurs geen populair vocabularium is, want het zegt zoveel meer dan de gebruikelijke beeldentaal. Fassbinder was wel een latere invloed. Toen ik veel naar zijn werk begon te kijken, was ik What Is It? al aan het monteren. Tijdens het monteren dacht ik meer aan de films van Buñuel. Bij het filmen werd ik dan weer vooral beïnvloed door het werk van Herzog, meer bepaald door Auch Zwerge Haben Klein Angefangen en Fata Morgana. Maar andere filmmakers hebben ongetwijfeld ook hun invloed gehad. Tot slot: je hebt ? na 21 jaar ? opnieuw samengewerkt met Robert Zemeckis. Ja, dat was van Back to the Future geleden. Ik speel Grendel in zijn versie van Beowulf. Antony Hopkins speelt mijn vader, Angelina Jolie mijn moeder en Ray Winstone is Beowulf. De release is gepland voor 2007. De film is volledig digitaal en met een nieuwe techniek opgenomen: performance capture technology. Everybody is on camera all the way, all the time. Een zeer interessante ervaring, moet ik zeggen.