Patrice Toye deelt goedlachs haar vreugde mee over de positieve recensies in de filmpers over haar nieuwste film (N)iemand. Toch is de 41-jarige cineaste en Sint-Lukasdocente zich ervan bewust dat de prent slechts een nichepubliek gaat bereiken. Wanneer we tegenover haar plaatsnemen in de Brusselse brasserie L'Ane d'Or, zit ze onrustig te telefoneren. Ze verontschuldigt zich en neemt nog een nip van haar wijnglas, een glas dat ze naar eigen zeggen verdiend heeft na een hectische voormiddag vol interviews. Hoe ze de volgende dag haar opwachting moet maken in het VRT-praatprogramma 'Phara' en hoe ze op tijd nog een dvd-screener per koerier naar de VRT kan sturen, het zijn maar enkele van de besognes waarmee Toye in de nasleep van de release van haar nieuwste film nog mee af te rekenen heeft.

Loft it ain't ... Loft is puur Amerikaans vakmanschap. Ik ben er zeker van dat de zielsroerselen van Erik Van Looy en Bart de Pauw ergens aanwezig zijn, maar voor mij was de film nét iets te perfect. In plaats van vijf verdachten één voor één af te rafelen zou ik het interessanter gevonden hebben hoe de film zou focussen op de destructieve gevolgen die het gedrag van de vijf mannen heeft op hun vrouwen. Ik maak liever films waar een zeker risico gepaard mee gaat. Loft is een film die de kijker sust en een beetje dom houdt terwijl ik liever de kijker uitdaag. Wat niet wegneemt dat Loft geen fantastisch entertainment is.

Met (N)iemand geef je kritiek op het burgermansschap. Zit er veel van Patrice Toye in het personage dat vertolkt wordt door Frank Vercruyssen?

In het personage van Frank Vercruyssen zit vrij weinig van mezelf. Tijdens het schrijven dacht ik vaak ?wat een verachtelijke klootzak?', daarom dat ik hem aan het einde van het verhaal ook zijn rekening serveer. Ik herken meer van mezelf in het personage dat Sara de Roo vertolkt, wat misschien logisch is aangezien we samen gewerkt hebben aan het scenario. Ik presenteer (N)iemand ook graag als onze film, want een film is maar even goed als zijn zwakste schakel. (N)iemand is even goed de film van de cameraman als de film van de acteurs. Samen schrijven is ook de perfecte manier om ervoor te zorgen dat de creatieve sappen continu blijven stromen. Soms heb je veel zin om iets wat je geschreven hebt regelrecht de prullenbak in te werpen, terwijl het inzicht van een schrijfpartner vaak een compleet nieuw licht werpt op het resultaat. Samenwerken aan een scenario is het ultieme antigif tegen een writer's block.

Is de zogenaamde 'heropstanding van de Vlaamse film' gezever of zit er een kern van waarheid in? Die heropstanding is al even aan de gang. Alles heeft te maken met de werking van het VAF Het is een goede zaak voor de Vlaamse film dat een organisatie zoals het VAF ook investeert in grote kaskrakers als Loft, want dankzij die film is het mogelijk dat 'kleinere' films het levenslicht zien. De kijker is heus wel klaar om die kleinere film een kans te geven. Er ontwaakt bij jonge regisseurs een nieuw bewustzijn en het is fijn om te zien hoe ze met zo'n enthousiasme hun tanden ergens in zetten. Op Sint-Lukas vind ik het fantastisch wanneer een student wars van alle regels zijn eigen ding doet. Film maken is rebelleren en op de barricades kruipen en tegelijkertijd is het ook een uitputtingsstrijd. Ik doe ook mijn best om bij jonge filmstudenten dat heilige vuur brandende te houden, ook al is het onmogelijk om in iedereen dezelfde energie te steken. Het is jammer dat veel jonge studenten misschien van thuis uit te veel betutteld worden. Ze krijgen alles op een dienblad geserveerd. Betutteling leidt tot luiheid en daarmee maak je natuurlijk geen film. Ik wordt ook boos van je notie dat in de les studenten vertelden dat ze eerst hun 'diploma' wouden halen en 'dat ze dan wel zien'. Ik heb nog nooit mijn diploma moeten bovenhalen om te bewijzen wie ik ben en wat mijn eerdere verdiensten waren. Film maken heeft weinig te maken met het behalen van je diploma, het heeft gewoon te maken met hoeveel je er van jezelf wil in investeren.

Zou er ooit een andere Patrice Toye kunnen bestaan als Patrice Toye de cineaste?

Film is voor mij zeker niet het meest essentiële. Het belangrijkste wat ik in stand wil houden is vriendschap. Ik heb een aantal zeer goede vrienden en daaruit merk ik dat een stevige vriendschap het fundament is van vele zaken. Mijn interesse voor film is aangewakkerd tijdens de lessen voordracht en dictie die ik vroeger kreeg. Ik was het steeds oneens met de teksten en in de opstand ligt misschien de kiem van mijn interesse voor film. Ik volgde theater, luisterde muziek en las veel boeken en uiteindelijk leidt dat logischer wijze naar film, the Seventh Art, waarin alles samen komt.

Is er sprake van een 'feministische golf' binnen de Vlaamse cinema of is dat gewoon een toevalstreffer?

Het is gewoon een toevalstreffer dat zowel Fien Troch, Dorothée van Den Berghe en ik net nu een nieuwe film uit brengen. Ik heb Unspoken van Fien Troch gezien en ik vond dat een heel sterke film.

Wat sluimert er nog aan de horizon? Ik heb een aanvraag ingediend bij het VAF voor een ideetje dat ik vijf jaar geleden had, we zien wel wat daar van komt. Voorts speelt toch wel de gedachte dat ik niet meer alle tijd van de wereld heb. Recent is er een familielid gestorven op haar 42e en zoiets heeft toch een grote impact op mij. Ik moet het vooral nu doen. Ga vooral uw gang. Nogmaals proficiat met de lovende recensies en bedankt voor het interview.