The Butler

Genre: Drama | Duur: 2u12 | Release: 1 Januari 2013 | Land: VS | Regie: Lee Daniels | Cast: Forest Whitaker, Oprah Winfrey, David Oyelowo, Cuba Gooding Jr., Lenny Kravitz, Terrence Howard, Alan Rickman, Jane Fonda, Vanessa Redgrave, Robin Williams, James Marsden, John Cusack, Liev Schreiber

Drie films in de laatste vier jaar... We weten nog niet of wel zo blij zijn met de productiviteit van regisseur Lee Daniels, wiens halfslachtige Precious nogal onverdiend in de prijzen viel en die met The Paperboy vooral aantoonde zowel narratief als visueel nog niet echt meester te zijn over zijn materiaal. The Butler is zijn meest conventionele film maar is verder in hetzelfde bedje ziek: stijlloos, vlak en langdradig.

Forest Whitaker - een fanatiek acteur die ook wel eens een gebrek aan subtiliteit kan aangewreven worden - beleeft als butler Cecil Gaines in het witte huis enkele decennia aan de zijde van diverse presidenten en ontwikkelt zo een eigen visie op de strijd van het zwarte volk voor gelijkheid in de Amerikaanse samenleving. Zijn zoon neemt hem zijn aanvankelijk dociele, passieve houding kwalijk en participeert vurig, zelfs militant, in organisaties voor gelijke rechten, wat de relatie met zijn vader uiteraard niet ten goede komt. 

De klassieke opzet waarbij we door de geschiedenis wandelen met een apart personage als gids, verraadt de ambitie van The Butler om naast het triomfantelijke Forrest Gump te prijken. Daniels gaat echter voor prekerigheid en sentiment en sukkelt daarnaast met een overaanbod aan personages en een verhakkelde vertelstructuur. Er moet véél verteld worden in twee uur, vooral als er dan ook nog eens aandacht moet gevestigd worden op de volkomen oninteressante huiselijke besognes van onze protagonist. The Butler blijkt dan ook snel een opeenvolging van korte scènes te zijn waarin allerlei grote sterren - de cast telt maar liefst 5 Oscarwinnaars - onder lagen make-up opduiken en weer verdwijnen. Tijd om iets van het personage te maken, is haast niemand gegund, al wist Cuba Gooding Jr. ons voor zich te winnen met zijn vuilbekkerij.

De rommelige vertelling vraagt een uitgekiende montage, maar Daniels en de zijnen plakken de boel zonder overtuiging aan elkaar. Ook de beeldvoering is opmerkelijk banaal. In heel wat scènes lijkt Daniels geen idee te hebben waar de camera op te richten. Van compositie is geen enkele sprake, waardoor de beelden niets toevoegen aan de potentiële kracht van de film. 

The Butler haalt zijn dramatiek uit tragische, ernstige feiten, maar laat als film de kijker grotendeels koud. Zo sympathiek is onze butler eigenlijk niet en het leed van de zwarten wordt enkel voelbaar omdat andere films ons daar al treffender op gewezen hebben. Hollywood kan beter dan dit.