mother!

Hoewel Darren Aronofsky een eigen draai gaf aan het Bijbelverhaal Noah, leek hij zich toch wat geplooid te hebben naar de wetten van het Hollywoodspektakel. Om dat goed te maken komt hij aanzetten met mother!, een volstrekt eigenzinnige, compromisloze film waarin hij volledig loos gaat. De kijker moet er het zijne van denken.

De plot is niet van enorm groot belang. Een jonge vrouw, die zich bezighoudt met het restaureren van een prachtig huis, kan moeilijk om met de gastvrijheid van haar door velen verafgode man. Er staan namelijk enkele gasten voor de deur die het zich iets te veel naar hun zin maken. Jennifer Lawrence vertolkt deze naamloze protagoniste grotendeels als een naïef en weerloos popje dat in haar schamele pogingen om de boel recht te trekken, bij de kijker aanvankelijk frustratie oproept maar overtuigt evenzeer later in de film als ze plaats voor zichzelf eist.

Tegelijk is de sfeer die Aronofsky hanteert van bij de eerste mysterieuze scène zo onwerkelijk en geheimzinnig dat ook het publiek snel beseft dat het hoofdpersonage simpelweg geen vat krijgt op wat op haar overkomt. Is mother! gewoon een doorgedreven uitbeelding van een nachtmerrie? Aronofsky laat de camera rondtollen, zit Lawrence benauwend op de huid, laat personages net aan het beeld ontsnappen, neemt objecten of decorstukken suggestief in beeld, laat een onheilspellende score voortdurend alluderen op gevaar of dreiging, maar intussen gebeurt er eigenlijk vooral niets essentieel. Niettemin komen je zenuwen stilaan onder enorme spanning te staan. Waar gaat dit heen?

Naar een tergende duivelskermis, blijkt uiteindelijk. Nadat het hoofdpersonage eerst even rust, stabiliteit en hoop heeft gekend na een bizarre reeks amper te reconstrueren incidenten in het huis, ontwikkelt zich een tweede storm van gebeurtenissen die haar tot waanzin lijken te drijven. In een meesterlijk geënsceneerde, overrompelende opeenvolging van onverklaarbare situaties en stormachtige emoties, laat Aronofsky alle teugels vieren.

Een desoriënterende, extreem eigenzinnige en multi- interpreteerbare mindfuck van jewelste.

mother! laat zich niet interpreteren. Is het een allegorische kijk op moederschap, een interpretatie van een moeizaam artistiek proces, een hedendaagse Bijbelverhaal, een psychologische metafoor dat Antichrist wil overtroeven of simpelweg de persoonlijke uiting van een onaangename droom? Je herkent in deze niet te definiëren film van alles wat, ziet sporen van Haneke, Polanski, Buñuel, Lynch, Von Trier en Cronenberg, denkt terug aan grootse momenten uit Requiem for a Dream, The Fountain en Black Swan, maar aanschouwt tegelijk iets dat zo vreemd, polariserend, uitputtend, geniaal en eigenzinnig is dat je niet weet wat er mee aan te vangen. Aronofsky durft, experimenteert en komt de kijker op geen enkele wijze tegemoet en verdient daar alle lof voor, want mother! is virtuoze, heerlijk verrassende gekheid vol memorabele onbehaaglijkheid, maar ook het soort semi-kitscherige, visueel aangedikte en technisch snoeverig spektakel waarbij mensen voortijdig de zaal verlaten omdat er niets te snappen valt, alle rede zoek is en het verhaal hoogst onplezierig is.

De desoriënterende, ongemakkelijke, stilistisch uitdagende en multi-interpreteerbare mindfuck die mother! uiteindelijk is, vonden wij enorm te pruimen, maar je blijft het vanop een afstand bekijken. Je bewondert zonder beroering en ziet zeker niet de beste maar dan toch één van de minst bevattelijke films van dit jaar (en de komende jaren, ongetwijfeld). Aronofsky heeft ons geen plezier gedaan, maar dat is eerder natuurlijk ook nooit de bedoeling geweest.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de