Een vooruitblik op de Oscars van 2019
Als filmprijzen er al toe doen, dan zijn het nog altijd de Oscars die het grootste belang hebben - of aandacht krijgen. Na de voorbije weken alle andere awards zien overhandigd te worden, is het nu uitkijken naar de 91e Oscarceremonie op 24 februari. Wie krijgt wat en hoe verdiend zal dat zijn? Wij trachten even vooruit te kijken. 
BESTE FILM
Meteen valt op dat er op dit lijstje toch wel enkele vrij matige producties staan. Eigenlijk staat er zelfs maar één meesterwerk op dit lijstje, en dat is uiteraard het grandioze Roma - 10 nominaties! Misschien de minst toegankelijke film van de genomineerden en daarom dus nog geen gegarandeerde winnaar, maar wel een film die hoogst uitzonderlijk óók genomineerd werd als beste buitenlandse film. Het zou overigens de allereerste niet-Engelstalige film zijn die deze Oscar wint.
Het genietbare The Favourite verdient eveneens alle waardering. Maar dit tweetal buiten beschouwing gelaten, overheerst meer dan ooit middelmatigheid op dit lijstje, met een banale superheldenprent als Black Panther als betreurenswaardig dieptepunt, dat vooral een symboolwaarde moet hebben. Het veel innemendere If Beale Street Could Talk stelt het dan weer zonder nominatie, terwijl deze film beslist veel meer betekenis heeft.
Ook BlacKKKlansman is ietwat over het paard getild: een heel aardige film die echter in het niet valt bij veel urgentere Spike Lee-films. A Star is Born heeft zijn kwaliteiten en een nominatie is verdedigbaar, maar dat is al helemaal niet meer het geval bij het vlakke, kleurloze Bohemian Rhapsody. Ook Green Book weet niet meer te zijn dan vrij banale, traditionele Hollywoodkost. Over de biografische satire Vice spreken we ons voorlopig nog niet uit.
In deze categorie missen we naast Beale Street ook wel First Man - met vier nominaties toch onder de verwachtingen presterend. The Academy had ook zo gek kunnen geweest zijn Mary Poppins Returns hoog te waarderen, maar deze overschatte drukdoenerij moet het gelukkig met slechts vier nominaties stellen in minder voorname categorieën.
BESTE REGIE
Uiteraard zal het Alfonso Cuarón zijn die op 24 februari die Oscar in handen krijgt - voor de tweede maal, want in 2014 won hij al even terecht voor Gravity. De Mexicaanse filmmaker is ook ontegensprekelijk de beste dit jaar, al hangt dat natuurlijk af van welke criteria je hanteert om iemand de beste regisseur te noemen. De concurrentie is echter niet mis: Yorgos Lanthimos (The Favourite) verdient deze eer zeker en vast, ook al waren zijn vorige films toch wat persoonlijker. Verrassend is ook de Pool Pawel Pawlikowski aan te treffen onder de genomineerden, want Cold War mag dan al als beste buitenlandse productie genomineerd zijn, de film leek nooit in aanmerking te komen voor andere Oscars.
Adam McKay (Vice) is er na de nominatie voor The Big Short voor de tweede keer bij. Het blijft bizar dat de regisseur van Anchorman en Step Brothers nu een serieuze filmmaker is. En eindelijk mag ook Spike Lee zich een oscargenomineerde regisseur noemen. Ongelooflijk dat de man na meer dan 20 langspelers nu pas voor het eerst beloond wordt met deze eer. Dat BlacKKKlansman nu ook niet weer zo indrukwekkend was, willen we door de vingers zien: Lee hoort zeker op dit lijstje te staan. Maar waar is Barry Jenkins (If Beale Street Could Talk)???
Dat betekent ook dat er geen plaats meer was voor Ryan Coogler (Black Panther), de naar verluidt erg teleurgestelde Bradley Cooper (A Star is Born) en Peter Farrelly (Green Book), maar dat hoeven we niet te betreuren. Vrouwen leken alweer helemaal geen kans te maken. De enige door vrouwen geregisseerde films die enigszins in de buurt kwam van een Oscar zijn Can You Ever Forgive Me? van Marielle Heller en het biografisch drama On the Basis of Sex van Mimi Leder. Een nominatie zou wat veel erkenning zijn, maar anderzijds werden in het verleden al genoeg mannen genomineerd voor middelmatige producties. Vrouwelijke cineasten die zich in 2018 wel lieten opmerken, zoals Karyn Kusama (Destroyer), Lynne Ramsay (You Were Never Really Here), Sara Colangelo (The Kindergarten Teacher), Debra Granik (Leave No Trace) of Nadine Labaki (Capharnaüm) hebben gewoonweg te gewaagde en weinig publieksvriendelijke films gemaakt voor de kortzichtige leden van The Academy.
BESTE ACTEUR
In deze categorie is het gewoonlijk drummen: er zijn altijd net iets te veel acteurs die met een sterke prestatie de aandacht trokken. Dit jaar is de spoeling echter dun. De meer dan sterke prestaties van Ryan Gosling (First Man), Ethan Hawke (First Reformed) en Lucas Hedges (Boy Erased) werden finaal genegeerd. Ook John David Washington (zoon van Denzel - BlacKKKlansman) en Stephan James uit If Beale Street Could Talk leken op een bepaald moment in aanmerking te komen, maar uiteindelijk ging men voor een volledige blanke selectie.
Christian Bale heeft weliswaar al een Oscar in handen, de transformatie die hij onderging voor Vice - waarin hij de 60-jarige Dick Cheney vertolkt - heeft best wat indruk gemaakt. Bale is een rasacteur die volledig opgaat in zijn rollen en die bekroning zou niet onverdiend zijn. Maar de kans is heel wat groter dat het Rami Malek is die met die award gaat lopen. Zijn verpersoonlijking van Freddy Mercury in de wel erg matige biopic Bohemian Rhapsody is niet slecht, maar buiten de fanatieke wijze waarop hij zich in de dans- en zangnummers smijt, valt er weinig te zeggen over de vertolking. Of we moeten het over het overmaatse gebit hebben.
Die winst voor Malek - een acteur die zich eerder amper liet opmerken - zou dan nog eens des te vreemder zijn als je ziet wie zijn overige concurrenten zijn. Drie heren van formaat die echter net niet genoeg indruk konden maken. Bradley Cooper - voor de vierde keer genomineerd! - is meer dan degelijk in A Star is Born, en speelt ook als enige in deze categorie een fictief personage. Viggo Mortensen is een klassebak maar Green Book is te banaal en zijn vertolking te weinig opmerkelijk. Willem Dafoe tenslotte is ook voor de vierde maal genomineerd, maar voor het eerst in een hoofrol. Hij is enorm overtuigend als Vincent Van Gogh - die in werkelijkheid dertig jaar jonger was - in het fijne At Eternity's Gate.
BESTE ACTRICE
We durven maar een héél klein beetje twijfelen: dit jaar mag de 71-jarige Glenn Close na 6 eerder nominaties tussen 1983 en 2012 en jarenlange net dat trapje lager gestaan te hebben dan Meryl Streep, die Oscar ontvangen. Niet alleen omdat ze erg goed is in het drama The Wife, ook omdat deze rol een sterke symbolische waarde kan hebben: vrouwen hoeven ook in Hollywood niet meer in de schaduw van de mannen te staan. Close - nooit een klassieke schoonheid geweest ook - heeft zich al die jaren staande gehouden in de filmwereld met weliswaar niet altijd even goeie films en heeft als producer eigenlijk zelf voor haar beste rollen moeten zorgen.
Maar eveneens petje af voor Lady Gaga. Ook géén klassieke schoonheid en nog vrij nieuw op het grote doek, maar fenomenaal goed in een rol die haar op het lijf geschreven was, in A Star is Born. We durven niet helemaal uitsluiten dat zij Close stokken in de wielen steekt, maar zij zal wellicht toch met een Oscar naar huis gaan, nl. die voor beste song.
Vullen het rijtje aan: de grandioze Olivia Colman, die in The Favourite heerlijk de show steelt als een labiele koningin en daarmee een plaats opeist in Hollywood; Melissa McCarthy, die een mooi gelaagd, tragisch personage speelt in Can You Ever Forgive Me?; En de 25-jarige debutante Yalitza Aparicio, die in Roma mooi gestalte geeft aan de dienstmeid. Misschien wat veel eer voor deze beginneling van wie we niet meteen veronderstellen dat ze nog veel van zich zal laten horen.
The Academy heeft dus misschien mooi een breed spectrum gehanteerd voor de laatste selectie, we duimden eigenlijk ook wel voor enkele andere grote namen: de nog te weinig gewaardeerde Toni Collette voor Hereditary, de immer indrukwekkende Nicole Kidman voor Destroyer , Felicity Jones voor On the Basis of Sex en hoewel de film zelf maar niets is, Emily Blunt voor Mary Poppins Returns. Deze o zo frisse en lieftalige actrice stelt het nog altijd zonder nominatie.
De komende dagen worden ook nog deze rubrieken besproken:
BESTE ACTEUR IN EEN BIJROL
Geen mens lijkt zo van een oscarnominatie te genieten als Richard E. Grant. Voor de Britse acteur is zo'n bekroning eerder wat onwaarschijnlijk geweest, dus zijn extase is aannemelijk. Op sociale media put de acteur uit Can You Ever Forgive Me zich uit in dankbaarheid en struint hij alle gelegenheden en feestjes af om er met andere sterren te poseren voor selfies. Hoewel hij zeker een kanshebber is, lijkt de Oscar echter naar Mahershala Ali te gaan. De acteur die recent nog maar won voor Moonlight, overtuigt wel als een afstandelijke muzikant in het conventionele Green Room, maar de rol is dan ook wel erg oscarvriendelijk.
De rest van het rijtje bestaat uit al even prima acteurs: Sam Rockwell, de winnaar van vorig jaar, speelt president Bush in Vice. Het is wellicht hij die Timothée Chalamet de voorspelde nominatie ontnomen heeft. De jonge acteur, vorig jaar nog genomineerd voor Call Me by Your Name, leek kans te maken op een tweede nominatie voor zijn aangrijpende vertolking in Beautiful Boy, maar dat is dus niet gebeurd. Het Hollywooddebuut van Felix Van Groeningen komt ook in geen enkele andere categorie in aanmerking.
De veteraan Sam Elliott is op zijn 74e aan zijn eerste oscarnominatie toe. In A Star is Born speelde hij de broer van Bradley Cooper. Fijn dat deze genietbare acteur, gekenmerkt door zijn snor en formidabele stem, die erkenning krijgt. Ook voor de geweldige Adam Driver is het de eerste nominatie. Goed op dreef in BlacKKKlansman, zoals hij eigenlijk in al zijn rollen geweldig is. Die carrière is toch wel opmerkelijk snel gegaan, en Driver wordt nu al getipt voor de Oscars van volgend jaar, voor zijn rol in het drama The Report.
BESTE ACTRICE IN EEN BIJROL
De naam van Regina King kwam ons slechts vaagweg bekend voor. Deze actrice zit al meer dan 20 jaar in het vak maar wist nooit echt in de kijker te lopen, tot nu. In If Beale Street Could Talk weet ze indruk te maken als een doortastende mater familias en zij lijkt dan ook een grote kanshebber te zijn op die Oscar. Concurrentie is er vooral van Rachel Weisz. Zij won in 2006 een Oscar maar werd sindsdien niet meer genomineerd. Voor haar villeine rol in The Favourite kreeg ze al heel wat applaus.
Haar tegenspeelster Emma Stone is aan haar derde nominatie toe op zes jaar tijd en in 2016 won ze die ook, voor La La Land. Amy Adams is wel alweer de pineut. Deze formidabele actrice, die in Vice de echtgenote van Dick Cheney speelt, heeft daar zesde nominatie te pakken (op 13 jaar tijd) maar ging telkens met lege handen huiswaarts. Ooit komt wellicht die hoogste bekroning eens.
Tenslotte is er Marina de Tavira, die net als haar tegenspeelster Yalitzha Aparicio iets te makkelijk meedrijft op het succes van Roma, terwijl haar vertolking pas vrij laat als kanshebber werd gezien. Haar rol is nogal functioneel en eigenlijk niet erg memorabel.
BESTE BUITENLANDSE FILM
Mocht Roma al niet de eer van Beste Film krijgen, dan wint de Mexicaanse productie zeker in deze categorie. Maar het is eerder waarschijnlijk dat men opteert deze Oscar aan het Poolse Cold War te geven en de hoofdprijs aan Roma. Het liefdesdrama van Pawel Pawlikwoski maakte bij ons net wat weinig los.
Naast deze twee grootste kanshebbers, zien we drie net iets minder sterke, maar weliswaar zeer verdienstelijke films verschijnen. Capharnaüm is een overweldigende film die net een tikkeltje te sentimenteel is; Shoplifters is een meer dan degelijke Kore-eda, maar zeker niet zijn beste; en Werk Ohne Autor is even krachtig als hij braaf en klassiek is.
De Oscars worden uitgereikt in de nacht van 24 op 25 februari.
Je vindt de volledige lijst van genomineerden hier.