Batman

Pow! Zuff! Twang! De vooral in de jaren zestig bijzonder populaire en eindeloos verouderde tv-serie Batman, gebaseerd op de gelijknamige stripverhalen van DC Comics, was verantwoordelijk voor het feit dat de gemaskerde vleermuisman nooit echt serieus kon worden genomen. Geanimeerde shots met koeterwaals vervingen de meppen die werden uitgedeeld; het themadeuntje, iconisch als het dan mag zijn, leek op iets dat The Beatles in de kleuterklas in de prullenmand hadden gegooid; en wanneer een aflevering op een cliffhanger eindigde (bijvoorbeeld Batman die in een gevangenis werd opgesloten), werd de volgende episode aldus aangekondigd: ?Zal Batman weten te ontsnappen? Dat ziet u volgende week in ?Batman ontsnapt uit de gevangenis?!?

Was het misschien onbewust omwille van die (ongewild) komische nasmaak dat rechtenhouder Warner Bros. medio jaren tachtig Tim Burton inhuurde om een filmversie van Vleertjes avonturen te maken? De toen nog bijlange niet zo excentriek wezende Burton had er toen immers enkel animatie (Frankenweenie) en komedies (Pee-Wee?s Big Adventure) op zitten. En intussen zat hij op Beetlejuice te broeden, alweer een komedie.

Maar al snel werd duidelijk dat hetgeen Burton voor ogen had, niet het vrolijke knokfeest was dat iedereen verwachtte. Wel werd het een somptueus, gotisch spektakel, gelardeerd met zwarte humor en druilregen en gedreven door de psychologische gespletenheid van het hoofdpersonage ? kortom, veel meer in de lijn van de DC Comics uit de jaren dertig dan van de televisieserie. Daartoe bestudeerde hij met zijn crew dystopieën als Blade Runner en Metropolis - hoe waren zij er indertijd in geslaagd een verwrongen universum te creëren? - en castten ze Michael Keaton in de rol van Bruce Wayne/Batman, een karakteracteur die dubbelzinnigheid uitstraalde wegens de combinatie van speelse ogen met een bakkes van gewapend beton. Jack Nicholson was de eerste keuze voor The Joker en ook dat bleek een keuze die ambitie verraadde: Nicholson zou ongetwijfeld meer doen een bordkartonnen karikatuur neerzetten ? uiteindelijk deed hij dat niet, maar het was toch een aanvaardbare gok geweest.

Die vreemde, mysterieuze gang van zaken viel niet in goede aarde bij de fans van de comics en de televisieserie van weleer. Ook de radicale geheimhouding ? de Pinewood Studios werden hermetisch afgesloten ? zon hen niet: maar liefst 50.000 protestbrieven kreeg Warner in die periode te verwerken, vooral met de eis de onwaardige Michael Keaton als hoofdacteur te vervangen.

Burton deed echter dapper zijn zin en zag meer en meer de op 80 miljoen dollar geraamde zwarte parel tot stand komen die hij wilde: Danny Elfman schreef een rijkelijk georchestreerde, gotische score, Prince voorzag de soundtrack van enkele passende songs, set designers Anton Furst en Peter Young creëerden een inktzwart, van alle realiteit ontdaan maar toch levensecht Gotham City (Oscar!) en de cast leek, op het archetypische af, perfect, met een ultieme getormenteerde held, een ultieme slechterik en de ultieme blonde vamp in de vorm van Kim Basinger.

Tegen het moment dat de film op 23 juni 1989 in première ging, was het publiek middels een uitgekiende promotiecampagne, waarin het briljante nieuw ontworpen logo een cruciale rol speelde, helemaal dolgedraaid en dus klaargemaakt voor de makeover. Batman bracht in het openingsweekend maar liefst 40 miljoen dollar op en was even later de allereerste film die binnen de tien dagen de kaap van de 100 miljoen dollar wist te overschrijden. Batman werd door pers en publiek tegen de borst gedrukt, gewoon omdat het plaatje volledig klopte: een verhaal van goed tegen kwaad in een scheefgetrokken maar onweerstaanbaar mooi universum, afgewerkt met een zinderende finale die de filmgeschiedenis een prachtige volzin rijker maakte (?Have you ever danced with the devil by the pale moonlight??). Regisseur Tim Burton en zijn crew hadden precies het juiste evenwicht gevonden tussen somber (het trauma van overleden ouders, de eenzaamheid van de held) en komisch (?Do I look like I?m joking??). Topentertainment met een welgemikte hoek af. En bovenal bijzonder overtuigend, want men mag één ding nooit vergeten: het gaat om een gast die zich in een vleermuis verkleedt.

Hannes Dedeurwaerder Helemaal (niet) akkoord? Lees de