Propaganda

U kwam ooit poëtisch mijmerend buiten bij 'Il Postino'? U droomde weg van de weidse landschappen in 'Arizona Dream'? U kreeg ook dat speciale vleugje tristesse in 'Cinema Paradiso'? Meng die drie films met milde humor, kluts er een fikse dosis Romeo & Juliaromantiek bij en je komt uit bij 'Propaganda'. Laat u vooral niet misleiden door de titel. 'Propaganda' is een prachtig Turks filmpje over vriendschap, onbreekbare liefdes en idiote bureaucratische regels. Een aanrader.

Turkije in 1948. Douanebeambte Mehdi moet een grens trekken tussen Syrie en Turkije. Probleem: de grens deelt zijn geboortedorp messcherp in twee delen. Plots bevinden de dorpelingen zich in twee verschillende landen. Families, geliefden, schapenkuddes; van de ene dag op de andere leven ze in twee verschillende landen. De autoriteiten in Ankara zijn formeel: niemand mag erdoor. Ook niet Mehdi's beste vriend, dokter Rahim. Hun respectievelijke zoon en dochter planden binnen enkele maanden te trouwen.

Noodgedwongen zetten Adam en Filiz hun verloving verder tussen prikkeldraad. De bureaucratie maakt de dorpelingen wanhopig. Op een gegeven ogenblik vraagt Rahim zelfs aan Truaud, de enige bewoner met een geldig paspoort, of hij zijn dochter niet wil huwen. Langzaam realiseert Mehdi zich het absurde van de situatie, zeker als zijn eigen vrouw met de Noorderzon vertrekt. De gebeurtenissen klimmen naar een hoogtepunt door Mehdi's geruzie met zijn ondergeschikte. Mahmut vormt een bureaucraat pur sang.

Orders zijn orders. En dus schiet Mehdi op zijn eigen zoon als die de grens probeert over te steken, belandt Filiz in de gevangenis. Uiteindelijk staat de douanier voor een huizenhoog dilemma: trouw zijn orders blijven opvolgen of de wetten aan de wilgen hangen, voor zijn vrienden kiezen?

Regisseur Sinan Cetin vertelt zijn verhaal in een oogstrelende kleurenfotografie, kiest voor een juiste dosering van tragiek, romantiek en een alles temperende humor. Als twee dorpelingen een waterpijp doorheen de grens roken en Mahmut hen komt vertellen dat ze zeker hun handen of voeten niet over de grens mogen steken bijvoorbeeld. Hilarisch. Of, nog beter: Truaud, de enige met een paspoort die op vijf minuten zes keer de grens oversteekt.

Dosering is Cetins sleutelwoord. In het begin van de film begeven de dorpelingen zich in slow motion naar hun helft. Een beetje mindere regisseur zou hier een tearjerker van jewelste van maken. Of de vrijscene tussen Adam, Filiz en vlijmscherpe prikkeldraad. Tragisch en grappig tegelijkertijd. Bovenop al dat cinematografisch vernuft, krijg je een goed gedoseerd verhaal en een sterke acteursregie. Vooral Kemal Sunal zet een ijzersterke rol neer. Mehdi verandert subtiel van halsstarrige bureaucraat tot een dorpeling die zich het idiote van zijn orders realiseert.

Over de prestatie van Meltem Cumbul als Filiz konden we geen oordeel vellen. Ze is zo betoverend mooi dat we euh...even alle kritische zin lieten varen. Mannelijke critici, tja...

Conclusie? Propaganda is een vertederend mooie film. Voer voor alle cinefielen en idioot bureaucratische ambtenaren. Maar ja, die laatste groep zal ook wel nooit 'Het Proces' van Franz Kafka lezen. Nobody's perfect. Alhoewel deze film alvast aardig in de buurt komt.

Filip Hermans Helemaal (niet) akkoord? Lees de