The Shipping News

De Zweedse cineast Lasse Hallström is altijd al een Oscarfavoriet geweest. In het begin van zijn carrière was dat beslist terecht. 'My Life as A Dog', één van zijn eerdere, Zweedse producties, dat in 1985 genomineerd werd voor Beste Buitenlandse Film, was een pareltje dat hem een ticket naar Hollywood opleverde. Na het aardige 'Once Around' (met Holly Hunter en Richard Dreyfuss) raakte het publiek vertederd door het knappe, poëtische 'What's Eating Gilbert Grape', waarvoor de toen nog onbekende Leonardo DiCaprio een Oscarnominatie kreeg. Maar toen moet de verrotting van het commerciële en kleffe Hollywood toegeslagen zijn, want sindsdien heeft Hallström ons geen enkele keer meer overtuigd.

'Something to Talk About' was een draak van een film, 'The Cider House Rules' een goed geacteerd maar halfslachtig drama en 'Chocolat' een melig en zielloos ding, waarin Juliette Binoche, Johnny Depp en Judi Dench de meubels redden. Beide waren het adaptaties van vrij sterke romans, die in de Zweedse handen ontdaan werden van buitensporigheid en magie.

Met 'The Shipping News' verfilmt Hallström voor de derde opeenvolgende keer een succesvol boek, en deze keer niet zomaar een. 'The Shipping News' ('Scheepsberichten' in het Nederlands) is immers een overweldigende en sublieme roman, die een bestseller werd en de Pullitzerprijs won! Eigenlijk kon Hallström met zo'n krachtig verteld drama weinig misdoen. Met een cast bestaande uit vijf oscargenomineerde acteurs (waarvan er twee effectief wonnen) , nl. Kevin Spacey, Judi Dench, Julianne Moore, Pete Postlethwaite en Cate Blanchett, kon het al helemaal niet meer stuk. Maar helaas...

Hallström's versie van het pakkende verhaal is immers ontdaan van alle extremen. Misschien wat flauw de film constant met het boek te vergelijken, maar het is nu eenmaal een adaptatie, en nog wel van een boek dat je niet snel loslaat. In ieder geval zit de roman vol prachtig uitgetekende personages, waarvan in de film maar de helft overblijft. Quoyle, het hoofdpersonage, een onzekere man die een onzichtbaar leventje leidt, maar stilaan leert leven wanneer hij na de dood van zijn verschrikkelijke vrouw een job als journalist aanneemt bij een krant in het barre Noorden, is hier niet meer dan een zielepoot. Wavey's zoontje, een mongooltje, is enkel wat achterlijk. Tante Agnis' geheimzinnigheid rond haar overleden partner is een bijkomstigheid geworden.

Zo heeft Hallström het hele boek enkele dimensies dunner gemaakt. Uiteraard kun je niet de hele verhaallijn letterlijk overnemen, maar hij heeft ook geen moeite gedaan om de sfeer van het boek te bewaren. Geen mysteries of geheimen meer, geen subtiliteiten, geen onvrijwillige humor, en absoluut geen oog voor de eigenheid van de Newfoundlanders, allemaal zaken waar het boek hem nochtans ruimschoots de kans toegeeft. 'The Shipping News' is een oppervlakkige en afgezwakte adaptatie geworden en dat is zo verschrikkelijk jammer! Het enige dat bijna wist te raken, was de manier waarop Quoyle, om zijn schrijfstijl in te oefenen, zijn omgeving in krantentitels gaat beschrijven. Het is het enige element dat zijn personage wat kleur heeft.

Op visueel gebied weet de regisseur ook niet te verrassen. In 'What's Eating Gilbert Grape' wist hij ons nog te boeien met een knappe beeldvoering, hier lijkt hij complete stijlloosheid te verkiezen. Hallström doet in feite niet meer dan wat illustraties maken bij het verhaal. Enkel met de symboliek rond water en overeind blijven in het leven, creëert hij wat beweging in zijn beelden. Alleen kent hij geen mate, en heb je op het eind echt genoeg van al dat water. Ook de kansen die het barre klimaat van Newfoundland een beeldend kunstenaar schenkt, laat Hallström liggen. Al die zaken maken er een erg grijze film van. De folkloristische muziek is wel toepasselijk, maar helaas niet zo origineel.

Ik had dus gelukkig het sterke boek de hele tijd in het achterhoofd, en dan is het gelukkig mogelijk nog wat interesse op te brengen voor het hele zaakje. Jammer dat ik me maar moeilijk kan inbeelden hoe een publiek dat de roman niet las, hierop reageert. Ik gun 'The Shipping News' het voordeel van de twijfel. De acteurs zijn immers om van te snoepen. Spacey is misschien niet echt de beste acteur voor deze rol, hij doet zijn best. Toch verbaast het me niet dat dit geen Oscarnominatie opleverde.

In de VS kreeg hij immers de kritiek te horen dat hij een veel te doorzichtige gooi deed naar het goud. Billy Bob Thornton, die enkele jaren geleden al interesse voor de film vertoonde, had hiermee waarschijnlijk beter gescoord. En wie weet wat Nicolas Cage of misschien wel Jim Carrey hier van gemaakt hadden! Dat onhandige ligt hen wellicht beter dan Spacey. Julianne Moore, Rhys Ifans en Scott Glenn zijn uiterst genietbaar, en Judi Dench simpelweg uitstekend. Jammer van de kinderen, nochtans essentiële personages, hier niet echt overtuigend neergezet.

Maar al bij al valt dit drama dus wel nog mee. Sentiment werd vermeden en de essentie van het verhaal is nog steeds een mooie heropleving van een terneergeslagen man, waarin een handjevol van de beste Hollywood-acteurs topprestaties leveren.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de