Coffee And Cigarettes

Iggy Pop! Tom Waits! The White Stripes! Werp deze en een hoop andere grote namen op de affiche. Stop ze samen in een bundeling kortverhaaltjes, die zich allemaal afspelen op café. Ruil de toogpraat in voor koffieklets en laat de personages, gezeten aan tafeltjes, voortdurend koffie slurpen en sigaretten paffen. Neem dit alles als rode draad. Schiet je film bovendien in zwart-wit. Plak er een goeie soundtrack naast. Schud ten slotte het geheel en kijk of het publiek deze cocktail weet te smaken.

Simplistisch voorgesteld, zegt u? Wel, feitelijk komt het opzet hier op neer en laat dit vooral geen reden zijn waarom het niét zou werken. In wezen dient de 'rode draad' (verslaving) meer als excuus om eens lekker te kunnen ouwehoeren over Elvis, over eigen en andermans carrière, over Nikola Tesla, tandartsafspraakjes en stambomen. Jarmusch richt zijn lens en microfoon op de personen in kwestie en neemt de rol van toeschouwer aan.

De camera registreert louter het gebeuren, alsof je zelf op café zit mee te luisteren. De cineast houdt het klassiek en doorbreekt zo nu en dan zijn totaalshots met close ups van gezichten en top shots van zenuwachtige handen boven het tafelblad. De conversaties zijn, net zoals in úw stamkroeg, wisselend van kwaliteit: ze schipperen tussen pretentieuze caféfilosofie en boeiende uiteenzettingen.

Bepaalde stukjes raken helaas kant noch wal en lijken nergens heen te gaan. Andere zitten opmerkelijk beter in elkaar. Dat er ondanks het wisselend karakter niet geïmproviseerd wordt, valt duidelijk te merken aan de scènes met professionele acteurs: zij weten hun tekst beter te benutten en tillen de dialogen daarmee naar een hoger niveau.

Naarmate het einde nadert, wordt de film alsmaar beter, grappiger ook. De personages refereren naar anekdotes uit het begin van de film. De gesprekken zijn aangenamer. De situaties aandoenlijker. Toch kan ook Jarmusch niet verhullen dat de episodes in het begin een beetje bij de haren getrokken zijn, af en toe vaart missen, te saai uitvallen om te beklijven en veel te weinig om het lijf hebben om de aandacht van de doorsnee bezoeker vast te weten houden. Banaal is het juiste woord.

Toch nog een ster? Dat is volledig de verdienste van de laatste delen. Cate Blanchett in een dubbelrol, Bill Murray, Alfred Molina en Steve Coogan maken het sowieso de moeite waard om de film te kijken. De prent is als het ware een groot crescendo, waarvan het hoogtepunt jammerlijk uitblijft. Zonde!

Sommigen zullen 'Coffee And Cigarettes' weten te appreciëren, anderen braken hem spontaan uit. Het is zoals bij een Lynch of Fellini: of je loopt er warm voor, of het laat je steenkoud. Voor de een is dit straffe toebak, voor de ander slappe koffie, maar wij voorspellen bij de meesten onder u een lage verslavingsfactor.

Rob Molenbruch Helemaal (niet) akkoord? Lees de