The Soul of a Man

Mocht u van die rare argumenten lezen als zou u The Ladykillers moeten kijken omdat hij dan wel niet grappig is maar ten minste goede muziek bevat: negeren! Er komt immers een veel interessanter muziekfilm in de zalen, één waarin naast T. Bone Burnett (soundtrackverantwoordelijke voor de slappe remake van de Coens), ook Nick Cave, Los Lobos, Bonnie Raitt en Beck het beste van zichzelf geven. Om nog te zwijgen van Lou Reed, Cassandra Wilson en Lucinda Williams.

'The soul of a man' is een deeltje uit een zeven (7!) -luik, oorspronkelijk voor televisie gemaakt, waarin Martin Scorsese een geschiedenis van de blues presenteert. Regisseurs zijn naast Marty zelve ('Feel like going home') ondermeer Clint Eastwood ('Piano Blues'), Mike Figgis ('Red, White and Blues') en Wim Wenders, de man die zo'n zes jaar geleden een stelletje oude son-muzikanten eigenhandig wereldberoemd, schatrijk en onsterfelijk maakte. De hele wereld kent de Buena Vista Social Club ondertussen. Wenders voegt er bij deze nog een paar uit het hoofd te leren oude glorieën aan toe.

De zware bas van Laurence Fishburne (Matrix 1, 2, 3) die als vertelstem bluesman Blind Willie Johnson incarneert, stuurt ons even de ruimte in (een paar songs van blinde Willie zijn op het ruimteschip Voyager de eeuwigheid ingeschoten) maar keert al vlug terug naar eind jaren twintig. Daar laat hij ons kennismaken met Skip James, een arme drommel die verdraaid melancholisch aan zijn snaren plukt en de kans krijgt een plaat op te nemen. Een derde artiest, J.B. Lenoir, is in de jaren zestig op camera gezet door een Zweeds-Amerikaans koppel, dat hun documentaire nooit aan de Scandinavische televisie verkocht kreeg. Hier zijn de beelden wel te zien.

'The Soul of a Man' mixt de verhalen van deze drie vergeten helden met muzikale grootheden van nu, die hun standaarden gebruiken. Deze prent zit dus vol singing heads, ofwel afgespeeld op krakerige platen met nieuw geschoten maar oud aandoende beelden, ofwel geregistreerd in repetitieruimtes. Bij de schitterende opnamebeelden van Nick Cave en The Bad Seeds zie je op de zeer stevig aangeslagen piano een kop koffie en een asbak bengelen. How's that qua credibility?

Minder zuiver is hoe enkele verhalen in beeld zijn gezet. Wenders gebruikt soms roestbruine 'reënactments', het naspelen van gebeurtenissen. Bij gebrek aan archiefmateriaal wordt het wedervaren van de bluesboy's neergezet door acteurs. Analoog aan de stille film worden daarbij tussentitels gebruikt, die één keertje geniaal worden afgewisseld door een helleschreeuw van Jon Spencer. Maar de nagespeelde, zwart-witte fragmenten worden soms versneld weergegeven en zijn af en toe al te karikaturaal neergezet. Daardoor doen ze je niet bepaald meevoelen met de geniale musici. Dat is wel het geval als randthema's -de KKK, Viëtnam- even de revue passeren.

En als de muziek uit de Dolby Digital Surround knalt, wat meer dan drie vierden van de filmlengte gebeurt.

Blind Willie Johnson schonk de wereld 'Devil got my woman' en enkel al om dat nummer te leren kennen, is deze muziekdocumentaire de moeite waard. De stem van Lucinda Williams, de cool van Cave en het suave van Spencer maken er helemaal een feest van. "Niet te missen voor iedereen die een streepje latino wel kan apprecieren en voor wie meer wil dan de laatste opgeblazen scheet uit Engeland", staat op K.U.T-site te lezen over Buena Vista Social Club. Vervang latino door rootsy blues en weet dat als Wenders met de hulp van Eastwood, Figgis, Scorsese e tutti quanti een revival van 'bluesneger'-muziek lanceert (op zijn eentje zal het toch niet lukken), u dat hièr hebt horen voorspellen. En toejuichen. Om het met een (net leren kennen!) klassieker van J.B. Lenoir te zeggen, die fantastisch door Cassandra Wilson wordt gecoverd: 'Slow Down'. Zak weg in de fauteuils van uw lokale art house cinema. Enjoy the music!

Jan Sulmont Helemaal (niet) akkoord? Lees de