Direktøren For Det Hele

Von Trier is terug. De pedantste aller Denen heeft een nieuwe film en in tegenstelling tot The Five Obstructions of Manderlay is Lars nog eens bij de les. Zijn laatste project moet je opvatten als een metakomedie die er niet voor beschaamd is de grappen te tonen en ze ook duidelijk uit te leggen, zonder dat de humor eronder lijdt.

Het verhaal is de eenvoud zelve: Ravn (Gantzler) is ?direktør? van een firma, maar heeft de ballen niet om onpopulaire beslissingen naar zijn personeel te communiceren. Een nukkige IJslander, gespeeld door IJslands filmgod Friðriksson, wenst het bedrijf te kopen, maar wil echter enkel met de ?direktør for det hele? onderhandelen. Ravn vindt er niet beter op dan een acteur in te huren om de niet zo populaire functie op zich te nemen.

Von Trier is in zijn laatste vooral terug zichzelf: In voice-over én in beeld treedt hij op als verteller en bedenker van de komedie in kwestie. Hij geeft uitgebreid commentaar op de handeling en legt uit hoe het genre in kwestie werkt. Door een kader te scheppen geeft hij al aan dat het gevoel secundair is en door op het verhaalniveau een acteur in te huren die een echte persoon moet spelen, creëert hij een bijkomend metaniveau. De acteur (gespeeld door Albinus) is daarenboven nog eens extreem zelfbewust van zijn acteren en doet zo zijn door Von Trier in het leven geroepen rol alle eer aan.

Door te spelen met enkele stevige stereotyperingen rond de verhouding tussen Denen en IJslanders en die andere Scandinavische grootheid te casten als Viking, speelt Von Trier met historisch (en actueel) vuur, wat de spanning danig verhoogt. Google maar eens voor sappige details.

Verder is Direktøren for det hele een regelrechte aanval op alles wat de gemiddelde kijker als algemene filmtaal beschouwt. Het Automavision-experiment, waarbij de computer vrij kiest welke shots te zien zijn, is verreweg geslaagd. In welke mate Von Trier ? control freaks als hem zijn een rariteit ? echt macht uit handen heeft gegeven, is maar de vraag. De shotkeuze lijkt daarvoor in al zijn vaagheid toch net iets te precies en de beeldwissels ontsporen de kijker net genoeg om afstand te kunnen nemen van het verhaal en net niet genoeg om toch mee te willen leven met de personages.

Sta ons toe afsluitend de film te citeren: Het leven is een dogmafilm. Moeilijk te begrijpen, maar toch belangrijk.

Beau Janssens Helemaal (niet) akkoord? Lees de