Eastern Promises

Peter Van Den Begin, die de rol van meedogenloze pooier vertolkte in de VTM-serie De Matroesjka?s, zetelt in de jury van het 34ste filmfestival van Gent. Eastern Promises zit dan wel niet in de officiële selectie van het festival maar mocht de boomlange acteur de nieuwste prent van David Cronenberg alsnog zien, moet hem dat tot nederigheid nopen. Deze film over de Russische prostitutiemaffia in Londen is immers een beklijvende misdaadthriller die heel wat meer te vertellen heeft dan het op het eerste gezicht eenvoudige verhaaltje doet uitschijnen.

De mooie Anna Khitrova is een jonge vroedvrouw met Russische roots. Op een goede dag wordt een zwaargewond én hoogzwanger 14-jarig Oost-Europees meisje op haar ziekenhuisafdeling binnen gebracht. Het ziekenhuispersoneel weet de baby te redden, maar de moeder komt om het leven. De identiteit van het meisje kan niet achterhaald worden, maar Anna vindt wel haar in het Russisch geschreven dagboek met daarin een kaartje van een Siberisch restaurant in Londen. Vanwege haar Russische komaf en de miskraam die ze zelf meemaakte raakt Anna zwaar geïntrigeerd door de affaire en zoekt ze contact op met de oude restaurantuitbater Semyon. Wat ze op dat moment nog niet beseft is dat ze te maken heeft met de nietsontziende maffiabende Vory V Zakone. Met haar te bemoeizuchtige houding brengt ze zo zichzelf en haar familie in gevaar.

Net als Cronenbergs vorige film A History of Violence is Eastern Promises een schijnbaar rechttoe rechtane misdaadthriller die echter heel wat gelaagder is. Beide films zijn ook stilistisch en thematisch verwant. Eastern Promises is in de eerste plaats een zeer overtuigende karakter- en milieustudie die zowel een boeiende en geloofwaardige inkijk biedt in de Russische maffiawereld als in de menselijke psyche in het algemeen en daarbij treffende morele vragen opwerpt. De met veel nuance geschetste hoofdrollen worden perfect vertolkt door Naomi Watts als de moedige vrouw met een sterk rechtvaardigheidsgevoel en Viggo Mortensen als een hardvochtig bendelid. Hun personages uit compleet tegengestelde leefwerelden veruitwendigen de voornaamste knoert van een naturalistische boodschap: los van je persoonlijkheid is het onmogelijk om te ontsnappen aan je afkomst, geworpenheid en geschiedenis. Thematisch doet de film daarmee wat denken aan The Departed.

In verhouding tot 21 Grams is de vertolking van Naomi Watts in deze prent minder dramatisch geladen. Vergeleken met een regisseur als Iñárritu beoogt Cronenberg dan ook niet om op de primaire gevoelens van de kijker in te spelen en hem emotioneel door elkaar te schudden. Eastern Promises is zeker niet minder intens maar Cronenberg verwacht van zijn publiek dat het dieper kijkt dan de oppervlakte. De eigenzinnige filmmaker kiest bewust voor een meer nuchtere en minder zwaarmoedige aanpak. De komische passages, waaronder met sadistisch genoegen in beeld gebrachte geweldscènes, doorbreken de ernst en geven de film luchtigheid mee.

Cronenberg is een rasechte vakman, laat daar geen twijfel over bestaan. Eastern promises is bijgevolg een boeiende en intelligente diepmenselijke thriller geworden die de kijker uiteindelijk nog trakteert op een niet al te originele, maar toch geheel onverwachte finale plotwending.

Jonas Rosquin Helemaal (niet) akkoord? Lees de