The Assassination of Jesse James By the Coward Robert Ford

Het mag een wonder heten dat de western The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford uiteindelijk toch onze zalen bereikt. Zo waren er niet alleen de hoog oplopende discussies tussen regisseur Andrew Dominik, acteur annex producent Brad Pitt en überproducer Ridley Scott over een finale versie, een film van dit kaliber leek sowieso al commerciële zelfmoord. Geen enkele grote studio zit immers te wachten op een breed uitgesponnen western waarin amper een schot wordt gelost en waarbij de grootste duels binnenskamers worden uitgevochten. Dankzij het koppige doorzettingsvermogen van Dominik is de film er uiteindelijk toch gekomen en het was wel degelijk het wachten waard: The Assassination is pure klasse, een moderne klassieker die binnen 50 jaar nog steeds overeind zal staan.

Dominik baseerde zijn scenario op het gelijknamige boek van Ron Hansen waarin Jesse James geportretteerd wordt als een levensmoede vrijbuiter. Zijn faam is alom bekend en ook voor de jonge Robert Ford blijft Jesse James een eeuwige inspiratiebron. Ford wordt opgenomen in de bende van de legendarische pistoolheld en werkt zichzelf op in James' directe sociale kring. Dat de ongezonde rivaliteit en de blinde idolatrie tot verontruste gevolgen zal leiden is geen verrassing, maar toch weet de prent ondanks zijn epische speelduur (160 minuten) volledig te boeien. Het vertelritme is zeer langzaam en sober, conform de psychologie van de karakters. Zowel Jesse James als Robert Ford zijn schuldenaars die zich laten leiden door blinde ambitie. Goed en slecht zijn vage termen: James? en Fords personages begeven zich in een morele schemerzone. Pitt was zelden zo sterk als de beruchte outlaw, maar het is Casey Affleck die de show steelt. Met zijn fragiele vertolking van de legendarische lafaard dwingt hij zijn broer Ben op de knieën.

Maar de grootste troef van deze metafysische western is ongetwijfeld de epische fotografie van Roger Deakins. Het camerawerk is fenomenaal en sluit naaldloos aan bij de monumentale epossen van Terrence Mallick, Michael Mann en Walter Hill. Deakins switcht zonder moeite tussen epische landschapsfotografie en directe close-ups en dompelt dit alles onder in een overrompelend kleurenpalet. De droefgeestige score van Nick Cave (The Proposition) versterkt het gevoel van sociale isolatie dat beide protagonisten doormaken.

The Assassination is pure klasse, een moderne klassieker die binnen 50 jaar nog steeds overeind zal staan.

Dominik kiest er bewust voor om de actie - doorgaans de hoofdmoot van een western - naar de achtergrond te schuiven. Door de focus te leggen op de personages weet deze prent het traditionele westernpatroon te overstijgen. Dit is daardoor een universele film geworden over normen, waarden, eer en respect tegen de achtergrond van het Wilde Westen. De spaarzame actiescènes weten gelukkig te overtuigen. Zelden ging onze adem zo stokken als tijdens de perfect in beeld gebrachte treinoverval van Jesse James en zijn bende.

Het is geen toeval dat Dominik een treinoverval registreert: 100 jaar geleden schreef Edwin S. Porter filmgeschiedenis met The Great Train Robbery. Net als die prent zal ook The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford de filmanalen halen. Dit lyrisch anti-heldendicht is epische grandeur en het overduidelijke bewijs dat Hollywood nog meestervertellers in zijn rangen heeft.

Sven De Hondt Helemaal (niet) akkoord? Lees de