Entre les murs

Naïever dan de reus uit Klein Duimpje. Hedendaagser dan de betere bankcrisis. Mooier dan een vlucht regenwulpen. Neen, woorden schieten te kort als we het moeten hebben over Entre les murs, een roomsoes van een film en nog geen beetje de terechte winnaar van de Gouden Palm op het jongste festival van Cannes. Toegegeven, de pitch - een idealistische leerkracht in een concentratieschool - van dit cinefiele kleinood hebt u al eens eerder gehoord, daar durven wij zelfs onze verzameling Batman-memorabilia voor verwedden. Maar vergeet voor een keertje de termen 'Hollywood' en 'gestroomlijnd': regisseur Laurent Cantet besproeit zijn publiek druppelsgewijs met Authentieke Emoties, trekt zich geen fluit aan van narratieve conventies, is desondanks slim genoeg om zijn film toch met een snuifje humor en een wolkje spanningsboog te kruiden en getuigt, zonder ooit klefferig te worden, voor een ravijnendiep humanisme.

Natuurlijk had Cantet ijzersterk basismateriaal te zijner beschikking: het boek van François Bégaudeau, een ex-leraar en filmcriticus, sierde in Frankrijk maandenlang de top van de bestsellerlijsten. Bovendien was Bégaudeau niet te beroerd om ook nog eens de hoofdrol - een leraar Frans voor de middelbare klas waar hij klastitularis van is - voor zijn rekening te nemen. Die man is geboren om les te geven, denk je meteen. Want laat ons een kat een kat noemen: eigenlijk is Entre les murs een opeenvolging van klasmomenten, waarin niet zozeer de kennis van de Franse taal maar wel la condition humaine centraal staat.

Zoiets kan alleen een ex-leraar tot een goed einde brengen. Wij hebben alleszins ook met volle teugen genoten van de middelbare scholieren zelf: allemaal gelegenheidsacteurs die zich, na bijna 12 maanden intensief repeteren, op hun rol smijten alsof ze nooit iets anders gedaan hebben. Cantet was gelukkig zo slim om uit dat lange repetitieproces beeldhouwgewijs enkele geslaagde improvisatiesessies te destilleren. Het maakt dat de film een naturel uitwasemt die sterk herinnert aan de beste films van Ken Loach, voorwaar een referentie die kan tellen.

Een opeenvolging van klasmomenten, waarin niet zozeer de kennis van de Franse taal maar wel la condition humaine centraal staat.

Neen, de leerlingen zijn bepaald geen lieverdjes en jawel: Entre les murs toont eveneens haarfijn de tekortkomingen van het Franse onderwijssysteem - een leerling wordt zelfs na een tuchtraad van school gestuurd - maar dat verbleekt allemaal tegenover de geweldig hoopgevende laatste scènes: hoe de leerlingen in de laatste les voor de grote vakantie allemaal trots vertellen wat ze dat jaar hebben bijgeleerd, hoe een meisje haar klastitularis aarzelend vertelt dat ze niets heeft bijgeleerd en hoe die dat opvangt: su-bliem. Met Entre les murs stijgt ons respect tegenover die leerkrachten uit onze kennissenkring als een raket naar de stratosfeer. Wij komen u de volgende dagen hoogstpersoonlijk stalken als u nog eens durft te klagen over de jeugd van tegenwoordig. Prachtfilm.

Filip Hermans Helemaal (niet) akkoord? Lees de