Norwegian Wood

De sociale en seksuele revoluties van de jaren 1960 staan in het collectieve geheugen geboekstaafd als typisch West-Europese fenomenen. Toch kenden andere delen van de wereld eveneens flower power en studentenrevoltes tijdens de golden sixties. Ook Japan ontsnapte er niet aan. In 1987 gebruikte Haruki Murakami deze episode als achtergrond voor zijn roman Norwegian Wood. Het boek sloeg wereldwijd in als een bom. Dik twintig jaar en miljoenen verkochte exemplaren later baseerde de Frans-Laotiaanse regisseur Tran Ahn Hung zich op deze bestseller voor een film met dezelfde titel.

De jaren zestig lopen op hun einde wanneer de stille student Watanabe verliefd wordt op de mooie Naoko. Hun prille liefde torst echter een zware erfenis uit hun jeugd: enkele jaren eerder pleegde hun beste vriend Kizuki zelfmoord. Het verdriet over dit verlies verwerken ze elk op hun eigen manier. Watanabe gooit zich op het campusleven in Tokyo en worstelt algauw met gevoelens voor de zelfbewuste Midori. Naoko kapt met haar studies en trekt zich terug in een sanatorium nabij Kyoto. Daar verzinkt ze steeds verder in een depressie die haar tot op het bot verteert. Hun liefde lijkt gedoemd te mislukken maar toch blijven ze aan elkaar vasthouden.

De woorden‘Norwegian Wood’ verwijzen naar het gelijknamige nummer van The Beatles uit 1965. “I once had a girl, or should I say: she once had me”, klinkt de eerste strofe. Meteen een treffende omschrijving voor de ambivalente verhouding tussen Watanabe en Naoko. Het is er een van aantrekken en afstoten waarbij het nooit helemaal duidelijk wordt wie deze dynamiek draaiende houdt. Hun liefde is een psychische lijdensweg waaraan geen van beiden evenwel kan of wil ontsnappen.

Het is een vreemde ervaring om het vredige en serene Japan als decor te zien voor studentikoze uitspattingen die zich vooral rond seksualiteit concentreren. Alle personages zijn geobsedeerd door hun geslachtsdrift en zijn niet bang er openlijk over te communiceren. Tegelijk blijft het idee hangen dat hiermee de grenzen van het fatsoen overschreden worden zodat een latent gevoel van ongemak altijd in de buurt is.

De cast bestaat vooral uit nieuwe gezichten. Enkel Rinko Kikuchi kennen we nog als het doofstomme tienermeisje uit Babel. Ze dompelt zich kopje onder in de rol van Naoko en slaagt er zo in de mentale degradatie van haar personage treffend te veruitwendigen. Daarbij krijgt ze hulp van adembenemende shots van de Japanse natuur die haar innerlijke onrust naar de hele omgeving opentrekken. Kenichi Matsuyama houdt de film door een emotieloze gezichtsuitdrukking aan die slechts bij de hevigste gevoelens losgelaten wordt. Het maakt zijn personage Watanabe tot een gesloten boek dat zich moeilijk laat lezen.

Norwegian Wood kan bezwaarlijk een feel good film genoemd worden. Tran Ahn Hung laat de kijker met een weinig optimistische boodschap achter. Fatalisme en hopeloosheid blijven als een weeë nasmaak hangen.

Alexander Verstraete Helemaal (niet) akkoord? Lees de