Le Passé

Het verleden laat het heden zelden met rust. Het is een hongerige geest, dreigend met destructie om erkenning en resolutie. In Le Passé hebben alle personage geheimen die hun levens hypothekeren, onafgewerkte verhalen die een afloop zoeken bij andere. Dat leidt tot een sterke film waarbij de personages steeds dieper graven om uiteindelijk met een resterende onwetendheid verder te gaan.

De film begint, niet toevallig, met een terugkeer uit het verleden. Ahmad komt van Iran naar Frankrijk op vraag naar zijn vrouw Marie, die hij vier jaar daarvoor verlaten heeft. Marie woont er met hun twee kinderen en heeft ondertussen een relatie met Samir. Zij wil een officiële scheiding van Ahmad om te trouwen met haar nieuwe partner. Die heeft op zijn beurt een zoontje met een vrouw die al acht maanden in coma ligt. De situatie van het nieuw samengestelde gezin is beladen: waarom heeft Ahmad Marie verlaten? Welke invloed heeft het gehad op haar keuze voor Samir? Waarom ligt Samirs vrouw in coma? Waarom wordt dochter Lucie opgevreten door schuldgevoel? Alle personages komen oog in oog te staan met begraven verhalen.

Le Passé bestaat uit twee tijdslijnen. Enerzijds wat we zien – het heden vol weerhaakjes – en anderzijds wat we horen – het verleden als een loodzwaar anker daaraan vasthangend. Het wordt een steeds complexere intrige, als een groeiend monster onder een ruwer wordend wateroppervlak. De toestand van de personages loopt parallel met spoken uit het verleden; hun interacties uitlopers van wat onuitgesproken is gebleven.

Toen cinema zich in het begin van de 20^ste eeuw tot een volwaardig medium ontwikkelde, werd het voornamelijk gebruikt om zoveel mogelijk te tonen. Voor het eerste konden verhalen in beweging uitgebeeld worden, in plaats van uitgesproken of uitgeschreven. Regisseur Asghar Farhadi, bekend van Oscarwinnaar A Seperation, houdt zich weg van deze cinema of attractions. Het grootste deel van het verhaal zien we niet – flashbacks worden gemeden –, maar wordt door de personages onderling verteld, of eerder gestreden. De subjectieve en suggestieve manier waarop het verhaal zich voltrekt, in combinatie met de opeenvolging van twists, maakt dat de kijker niet meteen een grip krijgt op wat nu echt gebeurd is. Alsof de optie open blijft dat elk personage nog meer achterhoudt.

Gebalanceerd en ingenieus subjectief verteld drama

Ondanks de complexe plot weet Farhadi de personages en hun verhalen te balanceren. Hij houdt het kluwen, door de onstuimigheid heen, onder controle. Le Passé heeft ook een sterke cast die een tegenwicht biedt voor enkele afwezige verteleffecten. Bérénice Bejo, bekend van The Artist, won de prijs voor beste actrice in Cannes, waar de film in officiële competitie zat.

Le Passé eindigt met twee treffende momenten. In de scène waarin Ahmad zijn geheim wil prijsgeven, antwoordt Marie dat ze het niet wil weten. Het is genoeg geweest - het verleden heeft genoeg gedaan. Samir zit in een paradoxaal gelijkaardige situatie, maar er steekt wel een angel in. Wanneer de credits over de nog lopende film rollen, wordt een nieuw geheim gesuggereerd. Daarmee wordt het heden op zijn beurt een verhaal dat begraven zal worden onder de toekomst.

Bert Lesaffer Helemaal (niet) akkoord? Lees de