Fury

We krijgen nog altijd moeilijk hoogte van scenarist en regisseur David Ayer. Hij startte wat onzeker, met de bekijkbare thrillers Harsh Times en Street Kings, pakte uit met het erg sterke End of Watch en verknoeide dat zorgvuldig bij elkaar gefilmde krediet vervolgens bijna met het povere Schwarzeneggervehikel Sabotage. Fury is echter productioneel van een hogere orde dan de man gewend is en is daarnaast ook een flinke hit. Ayer speelt vanaf nu met de grote jongens mee en toont met Fury dat hij dat zeker verdiend heeft.

Het zijn de laatste dagen van de tweede wereldoorlog. De crew van een Amerikaanse tank is de uitputting nabij maar van opgeven is nog geen sprake. De piepjonge en onervaren Norman vervoegt hen voor wat hopelijk één van de laatste missies is: het verjagen van de nazi's uit het herwonnen gebied. Niettemin vraagt de opdracht alertheid want ook de Duitsers weigeren zich zomaar over te geven.

De manier waarop de crewleden van de tank op elkaar moeten inspelen, roept een familiegevoel op dat door de vaderlijke aanvoerder Don Collier nog versterkt wordt. Dat is ook het uitgangspunt van de prent: in het piepkleine, benauwende universum van zo'n tank, wordt de oorlog zo mogelijk nog intensiever beleefd, met de psychologische gevolgen van dien. Ayer slaagt er beslist in om in twee indrukwekkende oorlogsscènes dat verstikkende gevoel op te roepen. Hoewel hij zich buiten zijn vertrouwde terrein bevindt - alle andere Ayersfilms spelen zich af in het misdaadmilieu, voornamelijk in Los Angeles - weet de filmmaker visueel te imponeren met soms krachtige beelden, indrukwekkende enceneringen en een montage die zijn stempel drukt op de film. Jammer van de nogal bombastische score die daarbij hoort.

Thematisch sluit Fury echter wel aan bij Ayer's vorige werk: broederschap, onuitgesproken pacts tussen mannnen en eergevoel bepalen de plot. Subtiliteit is daarbij blijkbaar van geen tel en in de uitwerking van de personages was nuance niet aan de orde. De sterke acteurs zorgen niettemin voor betrokkenheid en een zekere geloofwaardigheid. Toch is het script nadrukkelijk aanwezig in de dynamiek tussen de vijf wel heel uiteenlopende karakters en dreigt Fury nu en dan te bezwijken onder zijn eigen machogehalte.

De gruwelen van de oorlog, en wat dat zoal doet met een mens, worden echter voelbaar gemaakt, misschien nog het meest van al in een lange scène die zich warempel binnenshuis afpeelt. Sterk van Ayer om dit tafereel als één van de drie steunpilaren van zijn plot te laten fungeren. Daarna gaat hij echter weer volop voor het hardebolsterverhaal en worden we opnieuw met opgepompte heroïek om de oren geslagen. Stevige en meeslepende cinema, maar in Saving Private Ryan zie je geen soldaat grijnzen nadat hij een Duitser omgelegd heeft.

Het script is nadrukkelijk aanwezig in de dynamiek tussen de vijf wel heel uiteenlopende karakters. Fury dreigt nu en dan ook te bezwijken onder zijn eigen machogehalte.

In zijn drang om uit te pakken met ontnuchterende, wrede beelden van bloedvergieten, verliest Ayer lichtjes de focus op het menselijke aspect van de oorlog. De Amerikanen strijden in de allesbepalende scène overigens niet zomaar tegen Duitsers - nee, het zijn SS'ers en die zijn pas écht slecht... Op die manier appelleert Fury eerder op het veronderstelde oerinstinct van het (Amerikaanse?) mannelijke publiek om iemand er van langs te geven dan dat het ons werkelijk confronteert met de onnoemelijke gruwel van oorlog.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de