BlacKKKlansman

Spike Lee leek de laatste decennia als filmmaker minder relevant geworden dan als opiniemaker. Geen van de films die hij na het genietbare Inside Man (2006) maakte, vonden een publiek of wisten iets los te maken. BlacKKKlansman is gelukkig weer een heel solide en vooral enorm onderhoudende film geworden die echter best wat urgentie had kunnen gebruiken.

In BlacKKKlansman wordt het waargebeurde relaas vertelt van Ron Stallworth, de eerste zwarte agent in Colorado Springs, eind jaren ’70. Al snel kondigt hij aan klaar te zijn voor grotere klussen dan dossiers opzoeken in het archief, waar hij dagelijks geconfronteerd wordt met het racisme van zijn collega’s. Het levert hem een undercoverbaantje op, aanvankelijk om te infiltreren in Black Panthermiddens, maar dat leidt er al snel toe dat hij zich verdiept in de Ku Klux Klan. Gezien zijn huidskleur lijkt veldwerk daarbij onmogelijk, waarop zijn sympathieke collega Flip zich dan maar als hem moet voordoen. De twee agenten spelen dus samen één rol en slagen er in steeds dieper binnen te dringen in een behoudsgezind en door haat voortgestuwd groepje rednecks.

Dit gegeven wordt door Spike Lee met een milde verontwaardiging gebracht, waarbij een licht-komische ondertoon verrassend maar best op zijn plaats is. Hoofdrolspeler John David Washington – zoon van Denzel – blijkt de rol van soms lichtjes verwaande maar gedreven Stallworth, heel innemend te vertolken en Adam Driver stelt aan zijn zijde uiteraard geenszins teleur, met een vertolking die precies onderkoeld genoeg is. In de bijrollen zien we heel wat interessante maar niet meteen bekende acteurs kleurrijke figuren spelen.

Maar BlacKKKlansman is geen komedie natuurlijk. Deze voortdurend entertainende prent brengt ons een treffend beeld van raciale spanningen en interessant daarbij is dat de protagonist steeds opnieuw gedwongen wordt standpunten te bepalen in de verschillende werelden die hij bezoekt. De bekoorlijke studentenleidster Patrice vraagt verantwoording waarom hij bij de politie is, binnen het corps lijkt hij niet makkelijk aanvaard te worden en in zijn contacten met de Klan wordt hij voortdurend bedreigend op zijn afkomst gewezen. Is Amerika eigenlijk zijn land nog wel?

Net iets te weinig urgent, maar niettemin een prima kijk op raciale spanningen.

Spike Lee lijkt bij deze vertelling echter minder de drang gevoeld te hebben een boodschap te delen. Er zit misschien zelfs iets te weinig beladenheid in BlacKKKlansman. Enkel de getuigenis van een door Harry Belafonte vertolkte man over een lynchpartij én de epiloog waarin de gebeurtenissen gelinkt worden aan de actualiteit en de rol daarbij van een haatdragende president als Trump, weten ook effectief voor rillingen te zorgen. BlacKKKlansman had geen pamfletcinema moeten worden maar meandert nu en dan toch iets te rustig en duurt eigenlijk ook wat lang.

In de sensationeel bedoelde scène die een climax hoort te vormen, blijkt Lee ook zijn gevoel voor spanningsopbouw wat kwijt te zijn. De verbroederende caféscène die er op volgt, is zelfs enorm flauw en staat haaks op de intelligentie en doortastendheid waarmee al het voorgaande ons gebracht werd. Er zat misschien een grootse film in BlacKKKlansman, maar wat rest is nog altijd meer dan prima cinema die helaas ook treurig stemt in zijn vaststelling dat dit tijdperk enkel achteruitgang is vast te stellen in maatschappelijke issues waar nog niet eens zo lang geleden flink voor gestreden werd.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de