Muidhond

Vanuit de erg nobele poging om een delicaat onderwerp genuanceerd en begripvol te benaderen, willen we een film als Muidhond keihard toejuichen. Vlaamse producties zijn doorgaans nadrukkelijk publieksvriendelijk en hebben maar zelden echt iets te vertellen. Deze sobere, ingetogen romanverfilming laat ons mee voelen en denken met iemand die dagelijks strijdt tegen zijn pedofiele geaardheid en is aldus een zeldzame confronterende, ongemakkelijke film uit eigen land.

In handen van Patrice Toye is deze boekadaptatie van Inge Schilperoord een zeer humane beschouwing geworden van het aartsmoeilijke gevecht dat de twintiger Jonathan dagelijks voert met zichzelf en zijn verlangens. Zijn gedachten laten zich ondanks de intensieve therapie die hij initieel trouw volgt, niet veranderen en daarnaast is er een sterk wantrouwen voelbaar vanuit zijn omgeving. Zelfs de toch wel erg begripvolle moeder van Jonathan beseft dat er iets aan de hand is. Desondanks is er niemand getuige van dat Jonathan en zijn jonge buurmeisje erg close worden.

De makers van deze film brengen hun verhaal met de intentie een taboe te vermenselijken. In plaats van te stigmatiseren, dagen ze de kijker uit begrip te tonen voor iets waar Jonathan zelf ook niet voor gekozen heeft. Dat de verleiding groeit, zorgt voor een onderhuidse spanning die de kijker alert houdt. Maar moedigen we Jonathan aan zich te verzetten of nemen we het enkel op voor het welzijn van Bes? Wat is de werkelijke basis van ons medeleven? Alvast één interessante vraag die de kijker na afloop kan proberen beantwoorden.

De dromerige fotografie symboliseert mooi dat dit relaas over de menselijke natuur gaat. De naargeestige poëzie van de setting - twee verkrotte huizen aan de rand van de beschaving - sluit daar mooi bij aan maar zorgt ook voor een letterlijke ver-van-ons-bed-beleving. Dat Bes geborgenheid zoekt bij iemand die haar eerst zo hard afwijst, maakt dit personage ook niet altijd even consequent en niet al haar gedragingen zijn plausibel voor een tienjarige. De groeiende vriendschap tussen het tweetal blijft daardoor ergens altijd onecht aanvoelen. Pedofilie als horrorgegeven in een modern stadssprookje.

In de weergave van Jonathan's frustraties en onderdrukte neigingen, zoekt de film verder nogal sterk het letterlijke op, wordt er voor elke kijker een tekeningetje bij gemaakt, wordt het lijden flink onderstreept. Finaal doet deze goedbedoelde en gevoelige prent dus wel erg zijn best om ons oordeel evenwichtig te houden. Zo is de veronderstelde marginaliteit van Jonathan eigenlijk amper voelbaar. Dat hij jong, charismatisch, voorkomend, oprecht en zelfbewust is, lijkt ons net iets minder overeen te komen met het doorsnee profiel van iemand die op kinderen valt. Of baseren we ons op het beeld dat we hebben van iemand die kinderen misbruikt, wat in dit geval iets heel anders is? Durven we zelfs suggereren dat ook het feit dat Jonathan zich tot meisjes aangetrokken voelt en niet tot jongens, voor een grotere verteerbaarheid moet zorgen of gaan we te ver in de veronderstelling dat het grote publiek een schaal hanteert als het op walging aankomt?

Een gevoelige en sterk geacteerd portret van iemand die strijdt tegen zijn verlangens.

Met Tijmen Govaerts, die we al eerder gespot hadden, heeft Toye goud in handen. De jonge acteur laat zijn fysiek spreken en maakt zich dit personage machtig eigen. Er liggen vast honderd rollen op hem te wachten en we zijn erg benieuwd naar zijn verdere carrière. Maar ook het casten van een telegenieke acteur wijst op een bedacht omzeilen van al te prozaïsche, nuchtere feitelijkheid. We willen Toye niet verwijten te vriendelijk omgesprongen te zijn met haar onderwerp - dat mag en dat is wellicht ook de bedoeling - maar de relevantie lijkt ons daardoor net iets kleiner te worden.

Niettemin kan Muidhond helpen in het op gang brengen van een debat, en mag dit intelligente, sensitieve cinema genoemd worden van een cineaste die haar vak kent. Het aangrijpende effect bleef wat uit maar wie weet blijkt dat pas als ons oordeel ooit in werkelijkheid op de proef gesteld wordt en is de kracht van deze film misschien pas later duidelijk.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de