Een vooruitblik op de Oscars van 2016

Wie de prognoses of gespecialiseerde websites een beetje volgt, werd geenszins verrast door de Oscarnominaties. Dat The Revenant op heel wat waardering van de Academy kon rekenen, was al lang duidelijk. Het overlevingsdrama kreeg 12 nominaties. Dat Mad Max: Fury Road op zóveel bijval kon rekenen – 10 nominaties – was eerder verrassend. Het ontbreken van Carol in de twee voornaamste categorieën – Beste Film en Beste Regie – toont dan weer dat de Academy in se preuts blijft en zich belachelijk maakt door zo’n grootse prent haast volkomen te negeren. Kutfilm overloopt graag semi-deskundig de voornaamste nominaties:

BESTE FILM

Als je de genomineerden voor Beste Film bekijkt, merk je dat er weinig plaats was voor buitenlandse kleppers of bescheiden, onafhankelijke producties. Naast het Brits-Ierse romantische drama Brooklyn en het kleinschalige Room, treffen we zes grote studioproducties aan, waaronder maar liefst drie blockbusters: Mad Max, The Martian en The Revenant. Bridge of Spies, The Big Short en Spotlight vullen het rijtje aan. Echt voor de hand liggende Oscarkandidaten als Sicario, Inside Out, Carol, The Danish Girl, Joy, Steve Jobs, Youth en Black Mass werden blijkbaar niet waardig genoeg gezien. Er waren immers nog twee plaatsen over op het lijstje. Daar hadden Carol en natuurlijk The Hateful Eight zeker een plaats verdiend. 

BESTE REGIE

Op het regisseurslijstje ontbreekt voor de zoveelste keer Todd Haynes. De cineast leverde eerder al enkele steengoede films af en weet met Carol enorm indruk te maken, maar wordt daar dus niet voor beloond. Ook Quentin Tarantino (The Hateful Eight), Steven Spielberg (Bridge of Spies) en Ridley Scott (The Martian) werden bizar genoeg genegeerd. De drie heren toonden zich nochtans alle drie in topform.

Dat is vooral een beetje zuur als je ene Adam McKay onder de genomineerden aantreft. Met The Big Short heeft die weliswaar een heel degelijke film afgeleverd en daarbij zou eerder werk niet in rekening moeten gebracht worden, maar die kerel was wel verantwoordelijk voor Will Ferrell-ongein als The Other Guys, Step Brothers en Anchorman. De minder bekende Tom McCarthy debuteerde in 2003 aardig met The Station Agent maar maakte ook het Adam Sandler-onding The Cobbler. Gelukkig toont hij zich met het journalistendrama Spotlight in betere doen.

Lenny Abrahamson maakte al indruk met het degelijke What Richard Did en het heerlijke aparte Frank. Nu werkt de man zich in de kijker met het fascinerende drama Room, over een jonge vrouw die haar zoontje opvoedt in gevangenschap. 

Wie had een jaar geleden kunnen voorspellen dat George Miller zo’n comeback zou maken en een actiefilm op Oscarniveau zou weten te brengen? De man heeft lang niet de carrière van zijn generatiegenoten en weet op zijn 70^e pas zijn eerste nominatie als regisseur in de wacht te slepen voor zijn geesteskind Mad Max.

Gedoodverfde winnaar en eigenlijk ook de enige echte filmmaker van formaat in het lijstje is Alejandro González Iñárritu, die vorig jaar pas won met Birdman en nu opnieuw een film aflevert om van achterover te slaan, The Revenant.

In de acteurscategorieën valt meteen op hoeveel grote namen er opduiken. Gewoonlijk worden doorwinterde acteurs, oude gloriën en eerder bekroonde filmsterren gecombineerd met weinig bekende namen, complete nieuwkomers of van die beroemdheden die toevallig eens aan een prestigieuze rol geraakt zijn. Maar dit jaar zien we haast enkel grote namen en talentrijke acteurs die de nominatie ook echt verdienen. Als je weet dat 12 van de genomineerden samen al 29 Oscarnominaties op hun naam staan hebben en velen al met elkaar het witte doek deelden, kun je dit jaar pas echt van een Hollywoodfeestje spreken. Inteelt haast. Acht acteurs worden voor het eerst genomineerd en voor enkelen was dat ook hoog tijd.

Beste Acteur

We kunnen er niet om heen, dit wordt het jaar van Leonardo DiCaprio. En waarom ook niet? Eén van de allerbeste acteurs van zijn generatie, die keer op keer indruk maakt in geweldige films, en dit al 20 jaar lang, verdient die Oscar nu wel, na drie eerdere nominaties. Waar The Wolf of Wall Street niet voor kon zorgen, zal The Revenant nu hoogst waarschijnlijk slagen: DiCaprio laten triomferen met Oscargoud in de handen.

En dat Eddie Redmayne het dit jaar niet aandurft het feestje te verstoren! De weliswaar getalenteerde jonge Brit pakte vorig jaar de Oscar af van Michael Keaton (Birdman) met een stukje overacting in een middelmatige film. Dat doet hij nu weer: The Danish Girl is een stukje geforceerde tragiek waarin Redmayne als één van de eerste transgenders weliswaar de show steelt maar ook alle subtiliteit over boord gooit. Twee keer na elkaar winnen, zou trouwens wat te gek zijn voor zo’n snotneus en al helemaal in een jaar waarin hij ook rotslecht was in Jupiter Ascending.

Matt Damon wist met The Martian een periode van zwak presterende films goed te maken. DiCaprio’s antagonist uit The Departed was heel verdienstelijk in het science-fictiondrama en blijft ook één van die intense acteurs die weinig teleurstellen. Dit is trouwens nog maar zijn derde Oscarnominatie.

Michael Fassbender is nog zo’n toptalent die de ene na de andere formidabele vertolking neerzet. De rol van Steve Jobs in de gelijknamige film toont hem opnieuw van zijn sterkste kant, met een terechte nominatie als gevolg – nog maar zijn 2^e overigens, na 12 Years a Slave. De film zelf flopte helaas en werd ook niet de prijzenpakker die verwacht werd. De hoofdrol zou overigens eerst door Christian Bale gespeeld worden.

Dat vijfde plaatsje had heel misschien naar Johnny Depp kunnen gaan (Depp, Damon en DiCaprio die elkaar beconcurreren, we hadden het wel willen zien), maar Black Mass bleek tegen te vallen en de vertolking weinig subtiel. Michael Caine was sterk in Youth en kan eigenlijk niet genoeg gewaardeerd worden. Maar het is Bryan Cranston geworden. U kent hem ondanks bijna 40 verschijningen op het grote scherm vooral als Walter White uit Breaking Bad. De nominatie is hem gegund, al doet hij in het middelmatige Trumbo eigenlijk weinig bijzonders.

Beste Actrice

Het is niet verwonderlijk dat een immens getalenteerde actrice als Cate Blanchett amper twee jaar na Blue Jasmine alweer voor een topvertolking genomineerd wordt. Haar rol als het titelpersonage in het liefdesdrama Carol was fenomenaal. Toch is een derde Oscar voor de Australische ster wellicht niet voor dit jaar.

De minder bekende Brie Larson heeft nog niet veel potten gebroken maar wist voor haar krachtige vertolking in het drama Room al talloze prijzen in de wacht te slepen. U kent de innemende actrice misschien van kleine rolletjes in Don Jon, 21 Jump Street of The Spectacular Now, maar toen ze in 2013 de rode loper van het Film Fest Gent betrad, keek geen kat naar haar om. Intussen schitterde ze in het bij ons niet verdeelde Short Term 12 en het rechtstreeks op dvd uitgebrachte The Gambler, maar zij maakt nu wel de grootste kans op die Oscar.

Toch mogen we Jennifer Lawrence niet onderschatten. De nog altijd maar 25-jarige megaster is een haast ongezien parcours aan het afleggen. De nominatie voor Joy is haar vierde op vijf jaar tijd! Dan hebben we het dus over een Meryl Streep-loopbaan! Lawrence mag daarvoor vooral David O. Russell dankbaar zijn, want drie van de vier vertolkingen waarvoor ze genomineerd werd, zette ze in een film van hem neer. In Joy komt ze sterk uit de hoek en gezien haar populariteit zou ze Larson aldus een hak kunnen zetten.

Saoirse Ronan is nog zo’n jong en blond toptalent. De nu 21-jarige Ierse werd op haar 13^e al genomineerd voor Atonement en kent u intussen uit de actieprent Hanna, het geweldige The Grand Budapest Hotel en Ryan Gosling’s Lost River. In Brooklyn mag ze het laken helemaal naar zich toe trekken en dat doet ze met verve.

Opluchting in cinefiele middens dat die vijfde plaats op het lijstje dan toch naar Charlotte Rampling gaat. De intussen 69-jarige grande dame is ondanks haar indrukwekkende staat van dienst en haar ontegensprekelijke charme en présence nog nooit eerder in aanmerking gekomen voor een Oscar en wordt nu eindelijk gewaardeerd, voor haar immens sterke vertolking in het relatiedrama 45 Years.

Beste Acteur in een bijrol

Een categorie met veel gegadigden dit jaar. Idris Elba was in de running voor zijn bekroonde rol in Beasts of No Nation en ook de naam van Paul Dano viel nu en dan, die Brian Wilson speelde in de biopic Love & Mercy. Michael Keaton, die vorig jaar een geweldige comeback maakte en daarvoor genomineerd werd, had er opnieuw kunnen bij zijn, voor Spotlight. Maar het is zijn tegenspeler Mark Ruffalo die in aanmerking komt. Een meer dan degelijke acteur, voor wie dit de derde nominatie is. De vorige dateert zelfs nog maar van vorig jaar, voor Foxcatcher.

Mark Rylance vermeldden we al in onze Nieuwe Namen. De Britse theateracteur is duidelijk van plan ook in de filmwereld zijn sporen na te laten en maakte indruk met zijn bijrol in Bridge of Spies. Zijn nominatie leek het langst vooraf vast te liggen.

Christian Bale is aan zijn derde Oscarnominatie toe. De vaak verrassende, altijd intense acteur laat zich in The Big Short van een weinig appetijtelijke kant zien, maar ijdelheid is hem altijd al vreemd geweest. Zoals hij het als Batman mocht opnemen tegen Bane, mag hij nu om die Oscar vechten met Tom Hardy. Het was een kwestie van tijd voor deze sterke acteur genomineerd zou worden. In The Revenant neemt hij het op tegen DiCaprio, met wie hij ook al te zien was in Inception.

Sylvester Stallone mag zich de vreemde eend in de bijt noemen. Samen met Charlotte Rampling de oudste genomineerde – 69 dus – maar wel een acteur van een heel wat lager kaliber. Het bijzondere aan zijn nominatie voor de boksfilm Creed is dat hij daarin de rol van Rocky speelt, waarvoor hij in 1976 ook al genomineerd werd! (En dat was overigens ook zijn enige eerdere nominatie want hoe je het ook bekijkt, Stallone zet doorgaans beroerde vertolkingen neer). De anekdotiek daarrond – een acteur die twee keer als hetzelfde personage genomineerd wordt, maar met 40 jaar tussen! – bezorgt Stallone zoveel sympathie dat hij die Oscar wel eens zou kunnen winnen.

Beste Actrice in een Bijrol

Wie met deze prijs gaat lopen, is momenteel het minst te voorspellen. Als Kate Winslet wint – net als Cate Blanchett aan haar 7^e nominatie toe, voor haar rol in Steve Jobs – zien we haar met graagte na de ceremonie plaatsnemen op het perspodium naast DiCaprio. Het Titanickoppel herenigd.

Maar we onderschatten Alicia Vikander niet. De Zweedse schone, die we in 2009 al opmerkten in Pure, zou u intussen moeten kennen uit A Royal Affair, The Fifth Estate, Testament of Youth, The Man from U.N.C.L.E en natuurlijk Ex Machina, een film waarin ze fantastisch was en waarvoor ze eveneens had genomineerd kunnen worden. In The Danish Girl speelt ze eigenlijk de vrouwelijke hoofdrol maar uit vrees voor de concurrentie, liet men haar in deze categorie deelnemen. Deze Oscarvriendelijke rol zou haar wel eens kunnen laten winnen, hoewel het niet haar beste werk is. 

Rooney Mara heeft dezelfde truc moeten gebruiken. In Carol is haar rol haast even groot als die van Blanchett, maar men wilde de twee elkaar niet laten beconcurreren en Mara werd naar de bijrollen doorgeschoven. Het is na The Girl with the Dragon Tattoo haar tweede Oscarnominatie en gezien haar steevast prima werk zal het niet haar laatste zijn. Mara komt dit jaar overigens ook in aanmerking voor de Razzie voor slechtste actrice in de miskleun Pan.

Rachel McAdams vult al jaren de plaatsjes op naast sterke mannen in vooral middelmatige films maar het toeval wil dat dat nu eens in een film met Oscarpotentieel gebeurt – Spotlight. McAdams is zelden echt goed, al stelt ze ook nooit teleur, maar deze nominatie is een wel erg grote eer voor haar. Winst is uitgesloten en dat vinden we niet erg.

Wat zijn we dolenthousiast ten slotte over die nominatie voor Jennifer Jason Leigh. Al vele jaren lang ondergewaardeerd en een groot talent dat steevast opdook in lijstjes van goede acteurs die maar niet aan een Oscarnominatie raakten, die nu eindelijk eens een kans maakt op die trofee. In The Hateful Eight was ze echt geweldig, maar die nominatie krijgt ze wat ons betreft met terugwerkende kracht ook voor Dolores Claiborne, Mrs Parker & The Vicious Circle, Margot at the Wedding, Rush en zelfs Fast Times at Ridgmont High. 

De Oscars worden uitgereikt op zondag 28 februari. 

Sven De Schutter

Dit was 2015

De KUTredactie heeft het voorbije jaar - om u te dienen maar omdat we ook gewoonweg nergens anders geschikt voor zijn - uren en uren in de cinemazaal doorgebracht, al konden we u helaas geen volledigheid bieden. Die recensie van F.C. De Kampioenen 2 hebt u écht nog te goed. We willen nu wel die kans grijpen om Jan Verheyen eindelijk eens wat lof toe te zwaaien.

Van de pakweg 240 bioscoopfilms waaruit u in 2015 de keuze had, zag onze redactie er zowat de helft. Een aantal films kreeg slechts een beperkte release of verdween al na een week van de radar. Sommigen gingen zelf ongezien voorbij. Maar we denken genoeg bekeken te hebben om u een overzicht te kunnen bieden en een representatieve top 10 samen te stellen. 

De Vlaamse film kreeg na een luwe periode weer aandacht in 2015. Dat was vooral te danken aan in de kijker lopende films als D’Ardennen van Robin Pront en Black van Adil El Arbi en Billal Fallah. Twee films met persoonlijkheid en kracht die hun makers meteen in het Hollywoodvizier lieten lopen. En ze lokten nog volk ook – beiden meer dan 150.000 mensen. Wat Mannen Willen, het niet bepaald spetterende regiedebuut van Filip Peeters, kon trouwens ook al meer dan 100.000 man lokken, al hoor je verder vooral niets over deze film.

Wat heeft deze film meer dan pakweg Café Derby? Lenny Van Wesemael’s debuut was helemaal niet onaardig en ook Paradise Trips, Terug naar Morgen en Trouw met Mij hadden hun momenten, al overstegen ze amper de conventies van het genre en vielen de bezoekcijfers tegen. Lucifer van Gust Van den Berghe en de animatieprent Cafard deden het voor een specifiek publiek en kregen daar applaus voor. Met Our City van Maria Tarantino en No Man is an Island van Tim De Keersmaecker verschenen ook twee Vlaamse documentaires die wellicht onze aandacht waard zijn maar die enkel ergens te bekijken vielen als je ze ook echt wou zien. Bobbejaan zagen we dan weer wel, op het Film Fest Gent 2015.

Voor Safety First (tot op dit moment bijna 300.000 bezoekers) en F.C. De Kampioenen 2: Jubilee general (600.000 kijkers!) komt men duidelijk wel het huis uit, maar moeten we daar blij om zijn? Producties die voortvloeien uit succesvolle tv-series blijven toch altijd steken in dat oorspronkelijke tv-concept – De collega’s maken de brug spookt nog altijd rond in ons geheugen. Goed voor een lach en nog een lach, in het beste geval, maar niet bepaald klassefilms die ons land op de filmkaart kunnen zetten. Foute Vrienden – de film negeren we maar liefst al helemaal.

Maar daar eindigt het gematigd positieve nieuws. Er valt weinig te vieren in het Vlaamse filmlandschap, dat wisten we u enkele maanden geleden ook al eens te vertellen. Stany Crets zag Lee & Cindy C. de dieperik in gaan en Wim Vandekeybus had vast op meer kijkers gerekend voor Galloping Mind. Dan heeft Stijn Coninx het met Ay Ramon! veiliger gespeeld. De Sinterklaasfilm werd door meer dan 100.000 mensen gezien.

Matthias Schoenaerts beleefde in 2015 zijn definitieve internationale doorbraak. Hij zat in zoveel producties dat niemand er nog naast kon kijken, maar jammer genoeg was er geen enkele echt succesvol te noemen. The King’s Gardens was pover, Suite française middelmatig, Far from the Madding Crowd een kleine teleurstelling. Allemaal Britse producties van mooi en bekend volk, die allemaal dol waren op Schoenaerts, maar die weinig losmaakten. Dat deed Maryland wel. Het Franse drama toonde Schoenaerts op zijn best. The Loft was bij ons in 2014 al te zien, maar de Amerikanen zagen hem pas in januari. Of zagen hem vooral niet, zoals intussen bekend.

Andere landgenoten die het naar hun zin hadden op internationale sets waren cameraman Benoit Debie (Lost River, Love en Every Thing Will Be Fine) en Nico Leunen, die Ryan Gosling te hulp schoot nadat de montage van Lost River in het slop zat. Hij keerde alleszins enthousiast terug van zijn verblijf ten huize Gosling-Mendes.

Jaco Van Dormael heeft ook een fijn jaar achter de rug. Na zes jaar liet hij weer van zich horen. Le tout nouveau testament kende succes en was best amusant. Maar als Belgische oscarinzending toch wat overschat. 

Maar goed, wat waren nu uiteindelijk de films die u moest gezien hebben? Na veel wikken en wegen kwam de redactie tot een top 10.

De films die alvast niet in aanmerking komen zijn de producties die jammer genoeg geen bioscooprelease kregen. The Babadook, Ex Machina, Welcome to Me, It Follows, Man Up, Open Windows of The Tribe vonden we allemaal in diverse mate interessant genoeg om ze jullie toch onder de aandacht te brengen. 

Heel wat redacteurs hadden zo hun favorieten die ze graag een plaatsje in de top 10 bezorgden, maar waarop de reacties verdeeld waren. Vallen dus net buiten onze top 10: Hollywoodvakwerk The Martian en Bridge of Spies, Brits popcornvertier Kingsman: The Secret Service, de documentaires Amy en The Look of Silence, het imponerende Victoria, D'Ardennen en zelfs het verrukkelijke Shaun the Sheep. 

Er waren ook enkele films die hoog gewaardeerd werden door een weliswaar klein publiek. La tête haute, X + Y, Me and Earl and the Dying Girl, The Disappearence of Eleanor Rigby, While We're Young en Les héritiers zijn maar enkele sterke films  die niet de aandacht kregen die ze verdienden. 

Met o.a. Foxcatcher, A Most Violent Year, Selma, Sicario en Diary of a Teenage Girl zagen we enkele prima Amerikaanse producties die we graag aanprijzen, al krijgen ze geen plaatsje in onze top 10. Publiekslieveling Youth, toch op nummer 1 in heel wat lijstjes, vind je er ook niet in terug. De film die de redactie echter nog meer wist te verdelen was Inherent Vice van Paul Thomas Anderson. Deze bizarre film riep evenveel weerstand als enthousiasme op. 

Onze top 10 wordt in de loop van de dag bekend gemaakt op de volgende pagina:

10. The Duke of Burgundy

Een erotisch getint mentaal machtsspel, door twee magistrale hoofdactrices uitgebeeld, en in van beeldfetisjisme getuigende sets en beeldkaders die de film een unieke look geven. Een smaakvolle, tot in de puntjes verzorgde hommage aan een vergeten genre. Lees hier de recensie. 

9. Mad Max: Fury Road

Niemand had verwacht dat de ongevraagde terugkeer van de fanatieke woestijnracer van zo'n niveau zou zijn. Niet alleen een visueel huzarenstukje, ook een geweldige cinemabeleving. Een actie-opera die aan vurig tempo voorbij raast en je kon maar beter zorgen dat je mee was. Lees hier de recensie.

8. Slow West

Deze kleurrijke en speelse neowestern lanceert grote thema's maar verpakt ze als nieuw. Debuterend regisseur John Maclean kiest voor originele wendingen, verrassende humor en aangrijpende tragiek, met een heerlijke film als resultaat. Lees hier de recensie. 

7. Inside Out

Een visuele verwenbeurt maar vooral een weemoedig, komisch en inventief staaltje Pixarmeesterschap dat de wereld om je heen anderhalf uur laat wegvallen. Niet van het verbluffende niveau van enkele voorgangers maar niettemin magie op het witte doek. Lees hier de recensie. 

6. Turist

Dit scherp geobserveerde satirische familieportret exploreert op mild sardonische wijze in hoeverre de oerinstincten van de man standhouden in moderne tijden. Vormgegeven in strakke, beknellende beeldcomposities en koele kleuren, typeert deze derde excellente sociologische studie de Zweed Ruben Östlund. Lees hier de recensie.

5. The Lobster

Intussen zijn we gewend aan de kurkdroge weirdness van de Griekse newwave-filmmakers, maar het consequente schipperen tussen ironie en poëzie dat van The Lobster een vindingrijke satire maakt, overtreft makkelijk het eerdere werk van Yorgos Lanthimos. Eenhilarisch van de pot gerukt concept met een vleug existentialisme. Lees hier de recensie. 

4. Whiplash

Het immense kijkplezier die dit bescheiden psychologisch drama over een jonge drummer ons bezorgde, lag enerzijds aan de kolkende energie die elke scène in deze prent wist over te brengen. Anderzijds was er wurgende strijd tussen leerling en leerkracht, fenomenaal uitgebeeld door twee acteurs in opperbeste doen. De tweede (maar niet de laatste) debuutfilm in dit lijstje is een onvergetelijke triomf. 

Onze top 3 vind je op de volgende bladzijde: 

3. A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence

De onbevattelijkheid van het leven, eens te meer geniaal in beeld gebracht door onze favoriete observator Roy Andersson. De Zweedse cineast laat als vanouds triestige figuren aanmodderen in meticuleus samengestelde beelden en decors, waaruit hij vervolgens schitterende melancholische en hilarische momenten puurt. Gortdroge humor met een scheut existentialisme, een waar genot. (recensie)

2. Son of Saul

Deze Hongaarse debuutfilm was ontegensprekelijk één van de meest beklijvende en opvallendste producties van het afgelopen jaar. Zelden werd de Holocaust zo voelbaar geëvoceerd, als de ultieme helse nachtmerrie die het vast moet geweest zijn. We volgen de bezeten strijd van één man om tegen zijn omgeving in te gaan en zijn menselijkheid te bewaren. Visueel en auditief allesbehalve een comfortabele prent en dus geenszins cinema om ontspannen van te genieten, maar wat een ervaring. (recensie)

1. Birdman

Via de strubbelingen van een has-been worden een schitterende satire en een magisch-realistische reflectie ontvouwd op wezenlijke zaken, existentiëlere kwesties, filosofische aanzetten haast. Over ons bestaan, de mensheid, ons lot, het ego en de waarheid.  Alejandro González Iñárritu verbluft een jaar na Gravity alweer met een cinematografische tour-de-force, waarmee bovendien Michael Keaton een formidabele comeback maakt.  Een cinefiel traktaat om lang van na te genieten. Lees hier de recensie.

Akkoord? Niet akkoord? Gebruik onze feedbackknop of reageer op onze facebookpagina. 

Sven De Schutter