Buried

Genre: Thriller | Duur: 1u35 | Release: 3 November 2010 | Land: Spanje | Regie: Rodrigo Cortés | Cast: Ryan Reynolds

Wie ooit de Kill Bill-films heeft gezien, herinnert zich zonder meer de adembenemende scène waarin ‘The Bride’ levend begraven wordt. Beeld u in dat deze scène wordt uitgerekt tot een volledige film, waarbij u nooit de kist verlaat, en u krijgt Buried. Regisseur van dienst is de jonge en relatief onervaren Spanjaard Rodrigo Cortés, die indruk maakt met deze gedurfde prent.

Buried begint met een schrijnend lang zwart beeld. We horen de zware adem en het paniekerige ontwaken van Paul Conroy, een Amerikaanse truckchauffeur in Irak die op uiterst originele wijze gegijzeld wordt. Zijn gijzelnemers hebben hem levend begraven in een houten doodskist, met niets meer dan enkele gebruiksvoorwerpen als een Blackberry en een zippo. Na de beklemmende openingsscène komen we te weten dat hij voor 21u moet proberen om “five million money” te verzamelen, wil hij ooit levend uit die kist komen.

De opzet van de film brengt vanzelfsprekend heel wat beperkingen met zich mee. De makers hebben die echter omarmd en ze op indrukwekkende wijze uitgespeeld als troeven. De grootste sterkte van de film is dat je als kijker genadeloos wordt meegesleurd in de nachtmerrie. Als je de zaal verlaat, heb je letterlijk het gevoel dat je net bevrijd bent uit je doodskist. De manier waarop Cortés dit bewerkstelligt is heel doordacht.

Vooreerst is er de persoonlijke narratieve structuur. We weten enkel wat het hoofdpersonage weet, wat op zich al een grote betrokkenheid van de kijker met zich meebrengt. Een niet te onderschatten element daarbij is het feit dat we alles in ‘real time’ volgen. Pauls nachtmerrie duurt 90 minuten, waarvan wij zowat elke seconde meemaken.

Daarnaast is er de indrukwekkende visuele  aanpak. Het camerawerk is inventief en simuleert perfect het onbehaaglijke claustrofobiegevoel. De standpunten die de camera in deze zeer enge ‘set’ inneemt zijn bij momenten onnavolgbaar. Ook het gebruik van licht en donker is opvallend: let maar eens op het slimme gebruik van de verschillende lichtbronnen. Wanneer het licht wegvalt, ervaar je als kijker samen met het hoofdpersonage de kwelling van de beperkte zintuiglijke functies. Je hoort enkel de zware adem, het kraken van de houten kist, het gestommel van ledematen in de beangstigend kleine ruimte. Je voelt als het ware de lucht ijler worden en de kist kleiner.

Wat ook helpt, is de acteerprestatie. Negentig minuten lang samen met Ryan Reynolds (eerder te zien in verwaarloosbare films als The Proposal en Definitely Maybe) in een kist opgesloten zitten, klinkt misschien niet meteen aanlokkelijk. Reynolds speelt echter met zoveel overgave dat je je afvraagt waarom hij zijn acteertalent nooit eerder kon of mocht tentoonstellen. De rol die hij moet vertolken is een mes dat aan twee kanten snijdt. Enerzijds krijgt hij een uitgelezen kans om zijn talent te etaleren, een kans waar elke zichzelf respecterende acteur van droomt; anderzijds zit de camera zo dicht op zijn huid dat elk klein foutje, elke aarzeling zichtbaar wordt. Als enige zichtbare personage staat of valt de film met zijn prestatie. Het moet echter gezegd dat Reynolds deze film met klasse draagt.

Ook het verhaal uitwerken was geen sinecure. Aan de hand van de telefoongesprekken die Paul voert, ontvouwt zich een intrigerende plot die weinig subtiel de Amerikaanse oorlogspolitiek en de daarbij horende bureaucratie bekritiseert. Een eervolle vermelding gaat daarvoor naar scriptschrijver Chris Sparling, die ervoor zorgt dat de film geen seconde verveelt, ondanks de minimalistische setting.

Dat dit een onconventionele film is, hebt u ondertussen al begrepen. Buried is een ingenieus huzarenstukje dat getuigt van groot vakmanschap en veel lef. Het is een bevreemdende ervaring, een unieke film die zijn gelijke niet kent. Het heeft dan misschien net iets te weinig om het lijf om een echt meesterwerk te zijn (wat ook nooit de pretentie is), dit mag gerust de verrassing van het jaar worden genoemd.