Che - Part One: The Argentine | Kortfilm.be & Kutfilm.be

Che - Part One: The Argentine

Steven Soderbergh was naar eigen zeggen niet erg gretig om de regie van Che, de lang aangekondigde biopic rond het linkse icoon Ernesto Guevara, voor zijn rekening te nemen. Niet dat het brein achter de Ocean-franchise de urgentie van het project niet inzag, maar aanvankelijk hadden Soderbergh en aanstoker Benicio Del Toro ? die hem op de set van zijn Oscarkanon annex drugsepos Traffic op de relevantie van Che?s lotgevallen wees ? Terrence Malick op het oog voor de vacante plek in de regiestoel. Toen die echter besloot zijn vizier op The New World te richten, liet de balorige veelfilmer zich overtuigen om niet alleen als producent maar ook als regisseur zijn schouders onder Che te zetten.

Met de kroniek van de marxistische guerrillaleider maakt Soderbergh zijn reputatie van eigenzinnige kameleon weer helemaal waar. Niet belemmerd door een distinctieve stempel, kiest hij steevast voor de stijl die het dichtst bij zijn topic aanleunt, getuige zijn uiteenlopende oeuvre met naast het conventionele vertier van de Ocean-serie, ook experimentele zijsprongen (Bubble, Schizopolis), alternatieve auteurscinema (Sex, Lies and Videotape, Solaris), intelligente mainstream (Erin Brockovich, Traffic) en gestileerde genreoefeningen (The Limey, Out of Sight). Voor het relaas van de Argentijnse revolutionair opteert hij voor een fragmentarische aanpak, met als zwaartepunten de Cubaanse Revolutie en Guevara?s daaropvolgende teloorgang in de Boliviaanse jungle. Commerciële doeleinden noopten Soderbergh de schaar te zetten in zijn vier uur durende monsterbiografie, waardoor het nog tot april wachten is op het tweede luik Guerrilla.

The Argentine plaatst Che?s steile opgang voor het voetlicht, culminerend in de geslaagde Cubaanse Revolutie in Santa Clara, en handig gefocaliseerd door een overkoepelend frame waarin de jonge dokter Ernesto voor het eerst de hand van Fidel Castro schudt. Guevara?s levensverhaal loopt parallel met de klassieke story arc, waardoor we hem in het eerste deel van de diptiek vooral van zijn meest voorspoedige kant leren kennen.

Guerrilla zou dan weer het echec van zijn poging de revolutie naar Bolivia te exporteren moeten belichten.

Soderbergh vatte het ambitieuze plan op de twee diametrale verhalen ook vormelijk te weerspiegelen: terwijl Guerrilla met de steadycam en een schermverhouding van 1.85:1 gedraaid is, filmde hij de opmars van Che in The Argentine in het klassieke CinemaScope-formaat 2.35:1. Dit liet hem toe om de hachelijke expeditie door de Cubaanse jungle op te trekken uit lang uitgesponnen takes, opulente, vaak overbevolkte composities, en een analytische mise-en-scène.

Zoals Scope-icoon Otto Preminger het hem in de jaren 1950 voordeed, loopt Soderbergh vanaf het begin van de tocht in Sierra Mastre tot aan het innemen van Santa Clara in het kielzog van Che mee als stille getuige. Op die manier tracht hij te vermijden een al te pamflettair beeld te schetsen, en de kijker ruimte te laten elke stap van de revolutionair naar eigen inzicht te plaatsen. Door systematisch afstand te doen van enig pathos wordt de route naar de revolutie echter gereduceerd tot een lapidaire aaneenrijging van ondramatische scènes.

Bovendien is het hierdoor bijzonder moeilijk doordringen tot de psyche van de protagonisten, de gedreven vertolkingen ? met Del Toro als de idealistische Commandante op kop ? ten spijt. In zwart-wit gefilmde flashforwards naar Che?s bezoek aan het hoofdkwartier van de Verenigde Naties in New York zouden als handleiding bij zijn acties moeten fungeren, maar ze kunnen het esoterische karakter van Soderberghs afstandelijke bespiegeling niet indijken. Door de intermezzo?s ? een opeenvolging van uit de losse pols gefilmde en grofkorrelige insert shots ? op een manier te benaderen die stilistisch radicaal indruist tegen het eigenlijk narratief, verhoogt hij enkel het essayistische gehalte, waardoor Che soms warrig en al te formalistisch blijft.

Sam Roggen Helemaal (niet) akkoord? Lees de