Crossing the Bridge: The Sound of Istanbul

Alexander Hacke, bassist van Einstürzende Neubauten leerde Istanbul kennen tijdens de opnames van Fatih Akin?s vorige film Gegen die Wand, waar hij de muziek voor verzorgde. De diversiteit aan stijlen en de soms ongewone mengvormen tussen oosterse en westerse muziek die in deze stad leven, inspireerden Hacke tot het samenstellen van een cd. Hij gebruikt hiervoor een procédé van street recording. Dat is een techniek die toelaat om het even waar een professionele live opname te maken, die tegelijk een impressie kan geven van de atmosfeer van de omgeving. Zo heeft de opname van de psychedelische rockgroep Baba Zula op symbolische wijze plaats op een boot op de Bosphorus, de zee-engte die Europa van Azië scheidt.

Zoals één van de groepsleden van Baba Zula opmerkt is Istanbul niet beperkt tot de contrasterende samenkomst van West en Oost maar is het een ware melting pot van verschillende etnische invloeden. En dat reflecteert zich in de muziek, hoewel dat zeker niet altijd zo geweest is. Tot 1990 bijvoorbeeld was de Koerdische taal verboden in Turkije en het is nog maar sinds kort dat de Koerdische volksmuziek zoals die van zangeres Aynur op radio en televisie is te horen. Een gelijkaardige opwaardering kreeg de muziek van de zigeuners, een andere minderheidsgroep die de stad rijk is.

Ook de invloed van de westerse muziek is niet zo vanzelfsprekend. De jonge generatie is hiervoor schatplichtig aan de muzikanten van de jaren ?60 en ?70 zoals de vrijdenkende jongens van Baba Zula of Erkin Koray. Koray was één van de eersten om elektrische gitaren en de muziek van de Beatles en Stones in Turkije te introduceren. Dit maakte hem aanvankelijk niet erg populair bij de autoriteiten die rockmuziek als een westerse uitspatting zagen maar het opende wel nieuwe deuren voor de volgende generaties die begonnen te experimenteren met dance, hip hop, grunge enz. Een ander interessant geval van crossculturalism is de Canadese zangeres Brenna MacCrimmon die in Turkije een nieuw thuisland vond en de Turken hun eigen traditionele klaagzangen uit de jaren ?40-?50 liet herontdekken.

Fatih Akin volgt Hacke op zijn muzikale zoektocht doorheen de stad. Zowel underground culturen, straatmuzikanten als grote sterren (Orhan Gencebay, Sezen Aksu) krijgen een plaatsje in dit muzikale anthem. Maar de documentaire gaat over veel meer dan muziek alleen en toont ons doorheen zijn muzikale zoektocht ook verschillende lagen van de bevolking en sociale klassen in Istanbul, en loodst ons mee naar de minder evidente plekjes in de stad die je niet zo gemakkelijk in een toeristische folder zal terugvinden. Net als zijn vorige film Gegen die Wand is deze stadssymfonie een zoektocht geworden naar de vele facetten van de multiculturele identiteit en een openlijk pleidooi voor meer tolerantie.

Ils Huygens Helemaal (niet) akkoord? Lees de