Enemy

Na Incendies raakte de Canadese regisseur Denis Villeneuve druk in de weer met zijn twee volgende films, Prisoners en Enemy. Hoewel die laatste eerder klaar was, werd Prisoners als eerste op het publiek losgelaten, dit waarschijnlijk uit Oscaroverwegingen. Of het succes van die film en het opnieuw inzetten van Jake Gyllenhaal in het voordeel zal spelen van Enemy is nog maar de vraag, want beide films zijn van een heel ander kaliber.

Enemy, losjes gebaseerd op de roman The Double van José Saramago, manifesteert zich eerder al een experimentele kunstfilm, een metafysische koortsdroom waarin Adam, een leraar geschiedenis aan de universiteit, op zoek gaat naar zijn dubbelganger Anthony, die hij in een film gezien heeft. Maar zijn zoektocht brengt hem in een wereld van leugens, bedrog en manipulatie.

Als je meegaat in het web van intriges dat Villeneuve en zijn scenarist Javier Gullón spinnen, word je beloond met een fascinerende puzzel die meer gemeen heeft met de hersenspinsels van David Lynch dan enkel een actrice uit diens bekendste film. Villeneuve bouwt ook een licht surrealistische wereld op, zwaar beladen met symboliek, erotiek en een dromerige atmosfeer. Hoe je de puzzel oplost en welke betekenis je geeft aan het verhaal, hangt af van hoe je de talloze plotelementen interpreteert. Maar helaas ontsnapt de film niet aan het gevoel dat alle puzzelstukjes niet perfect in elkaar passen.

Een licht surrealistische wereld, zwaar beladen met symboliek, erotiek en een dromerige atmosfeer

Villeneuve mist ook de finesse om het bezwerende effect op te roepen dat de films van David Lynch of Eyes Wide Shut van Stanley Kubrick zo sterk maken. Het gevoel is bij momenten zeker aanwezig, vooral in het begin en aan het wel zeer verrassende einde. Maar onderweg is de kans is groot dat je de façade die de regisseur opwerpt, doorprikt en je je gaat storen aan de artificieel gecreëerde ambiguïteit, de vreemde montage en camerastandpunten, de nodeloos dreigende muziek, de misselijkmakende geelfilters en de bij momenten onlogische en tegenstrijdige gedragingen van de personages.

Enemy is een moedige poging van de Canadees, die zich veel competenter heeft getoond als regisseur van meeslepende drama's, om moeilijk terrein te betreden. Maar helaas schiet hij deze keer net naast de roos.

Jeroen Van Rossem Helemaal (niet) akkoord? Lees de