The Fifth Estate

Genre: Drama | Duur: 2u08 | 2013 | Release: 4 December 2013 | Land: België, VS | Regie: Bill Condon | Cast: Benedict Cumberbatch, Daniel Brühl, David Thewlis, Laura Linney, Stanley Tucci, Alicia Vikander, Carice van Houten, Peter Capaldi, Dan Stevens

De carrière van Benedict Cumberbatch blijkt momenteel danig interessant, niet in het minst omdat de getalenteerde acteur een grote variatie aan personages en films uitkiest. The Fifth Estate geeft hem de kans in de huid te kruipen van een bestaand figuur, WikiLeaks-goeroe Julian Assange. Een kolfje naar zijn hand, al hoeft zijn personage niet meteen op de sympathie van het publiek te rekenen.

De makers van deze film schetsen de rise and fall van WikiLeaks en zijn stichter in het bijzonder, een man die naar eigen zeggen verantwoordelijk is voor een gigantische informatierevolutie. De jonge ICT-er Daniel Berg - op wiens boek deze verfilming gebaseerd is - raakt in de ban van de charismatische maar pompeuze Assange en zijn initiatief om klokkenluiders te beschermen en samenzweringen of complotten bloot te leggen. Daniel Brühl, in het Engels altijd net iets minder overtuigend, maakt van Berg een nogal naïef-idolaat figuur, in die mate vaag uitgewerkt dat het ons nooit duidelijk wordt of het hem nu om het onthullen van geheimen gaat of om het strijden voor een rechtvaardige wereld.

Naarmate binnen de organisatie diverse opinies ontstaan over de prijs van de waarheid en de missie van WikiLeaks, keert de film zich langzaam tegen Assange, die we tegen dan hebben leren kennen als verwaand, egocentrisch en maniakaal. Het scenario biedt plaats voor nuance en komt realistisch over maar heeft wel anderhalf uur nodig om voor het eerst echt wat spanning te creëren. De plot teert te lang op blijdschap om een spiegelsite, een nieuwe server of weer eens een gelekt document. Dat ook scènes tussen niet-Engelstalige personages in vurig maar stroef Engels gebeuren, in knullig opgeleukte dialogen, is een handicap. De vele Europeanen in de cast verliezen daardoor aan naturel. 

Regisseur Bill Condon weet er vaart in te houden, maar al snel blijkt dat tempo enkel te danken aan de visuele maniërismen. De camera tolt enthousiast om het zoveelste chatgesprek toch maar levendig in beeld te brengen. De gepixeleerde overgangen heb je op den duur ook wel gezien. Het is echter een verdienste om de hele film op bestaande locaties op te nemen (o.a. in Gent, Brusssel en Luik), wat het realiteitsgehalte wel ten goede komt. Ook de pittige soundtrack weet mee een zekere sfeer te creëren. 

The Fifth Estate - een Belgische co-productie overigens - komt gelukkig niet al te pretentieus over en ontwijkt een eenzijdige belichting van het fenomeen WikiLeaks, dat in een andere film misschien wel als een heroïsch concept had kunnen voorgesteld worden. De epiloog bevat zelfs een flinke knipoog. Ondanks zekere kwaliteiten sleept de film echter te lang aan - de personages blijven maar van hot naar her lopen - en staat-ie te slap op zijn benen. De soms fenomenale onthullingen van bepaalde lekken hadden interessanter materiaal opgeleverd dan enkel een te rustig voortkabbelend, matig interessant portret van Assange.