Fifty Shades of Grey

Genre: Erotisch drama | Duur: 2u05 | Release: 2 November 2015 | Land: VS | Regie: Sam Taylor-Johnson | Cast: Dakota Johnson, Jamie Dornan, Marcia Gay Harden, Jennifer Ehle | Scenarist: Kelly Marcel, E.L. James

Terwijl Amerika prat gaat op inkomsten van het vrouwelijke filmpubliek (en records verbreekt als ‘hoogste omzetcijfers ooit in het weekend voorafgaand aan de feestdag President’s Day’), zaait de verfilming van E. L. James’ meer dan 100 miljoen keer verkochte erotische novelle Fifty Shades of Grey een bescheiden controverse. Enkele geringe boycotpetities werden gestart vanuit de conservatieve hoek, de film kreeg in Maleisië een vertoningsverbod en Don – Miami Vice - Johnson vindt het dan toch niet ‘totally cool’ dat zijn dochter Dakota haar grote debuut maakt in Fifty Shades of Grey. Terwijl het vanuit de andere hoek, uit de mond van pornofilmschrijfster en -regisseur Jacky St. James, dan weer klinkt: “Ouderwets, beledigend en saai”.

Verwachtingen maken of kraken de film dus. Wanneer je het eerste boek uit Jamestrilogie enkel kent van de associatie met haar doelpubliek - type huisvrouwen-met-kortpittig-kapsel -, zijn de verwachtingen niet erg groot. Het verhaal is intussen gekend: de literatuurstudente Anastasia Steele leidt een relatief oninteressant, braaf bestaan tot ze de aantrekkelijke miljonair Christian Grey ontmoet. Hij blijkt echter niet op zoek naar een standaardrelatie, laat staan liefde - "I don’t do romance”, maar heeft wel een ander voorstel: een SM-samenlevingscontract. Hij als haar dominant/meester, zij als zijn onderdanige, overgeleverd aan de attributen van zijn speelkamer. In ruil daarvoor krijgt zij hem, en heel wat helikopter- en vliegtuigvluchtjes. Tot Anastasia verliefd wordt …

Dat concept is best interessant en een goede regisseur kan er wel wat mee, denk je bij de eerste scenes, wanneer de film American Psychogewijs aanvangt met de beheerste Grey en zijn op kleuren gerangschikte kleerkast. Feit blijft immers: regisseur Taylor-Johnson (voorheen Taylor-Wood) is iemand met durf. In 1997 verkozen als Most Promising Young Artist op de Biënnale van Venetië, uitpakkend met een kortfilm waarin een man acht minuten lang masturbeert in een verlaten landschap, met het daaropvolgende Love You More voor Cannes geselecteerd, ... Waar het probleem dan ligt? Vast bij de inmenging van Fifty Shades-auteur James op de set, wat naar verluidt resulteerde in heel wat vetes tussen regisseur en schrijfster en een reële kans dat voor de sequels moet gezocht worden naar een andere cineast. Maar vooral is het gevolg een kleffe, afgelikte, ongenuanceerde prent.

De film had een pak minder irritatie kunnen opwekken wanneer er meer gealludeerd werd en minder gepraat. Wanneer niet elke scène ondersteund werd door een melige popsong en wanneer Anastasia niet het ongeraffineerde archetype was van een brave studente, van een kluns die struikelt, zichzelf de grond inboort terwijl ze dan weer wél – gekunsteld – op haar lip bijt (“Je weet wat dat met me doet”, klinkt het dan bij Grey). De passie en spanning die je kan verwachten van de verfilming van een boek dat de brandweer al menig maal liet uitrukken om koppels – geïnspireerd door het boek - uit benarde standjes te bevrijden is ver weg. Meer nog: Fifty Shades of Grey veroordeelt het sadomasochisme en het spannende zelfs. Door Anastasia tweederde van de film te laten huilen en jammeren en zoeken naar het waarom van Grey’s aberrante gedrag. Door dat te linken aan een mogelijks traumatiserende jeugd van Grey. Door gewoon een saaie film af te leveren. Want wat uiteindelijk overblijft is vooral vrouwonvriendelijke non-erotiek. Zowat de meest aseksuele film van het jaar.

Liefhebbers van het genre wachten beter het eerste boek van de bekende ex-porno-actrice Sasha Grey af, die overigens het statement maakte dat zij “meer gekwalificeerd is om erotische fictie te schrijven dan een of andere geile vrouw van middelbare leeftijd zonder echte sekservaring”. Minder Grey, meer Sasha dus!