Hors Les Murs

Waar beter te beginnen als filmmaker dan met je eigen verhaal? De Brusselse scenarist David Lambert schreef, in een periode van zo’n tien jaar, een stormachtig stuk uit zijn leven van zich af. Toen hij met zijn afgewerkte scenario naar enkele regisseurs trok, durfde niemand zijn persoonlijke verhaal te verfilmen. Lambert bleek de enige persoon te zijn die dit kon vertellen, zo bleek. Zijn langspeeldebuut, geselecteerd voor het filmfestival van Cannes in 2012, is een waarachtige en intelligente film geworden over de liefde in al zijn rijmende tegenstellingen.

Wanneer Paulo en Ilir elkaar in een café ontmoeten, is Paulo duidelijk aangetrokken tot de knappe barman. Hij raakt – misschien niet toevallig – zo dronken dat Ilir hem naar huis moet brengen. De dag daarna blijkt dat Paulo een vriendin heeft, maar hij blijft Ilir opzoeken. Wanneer zijn vriendin het dubbelspel doorheeft, gooit ze hem buiten. Paulo trekt in bij Ilir en ondanks diens aanvankelijke scepsis, ontstaat een hevige liefde tussen de twee. Paulo blijft echter een afhankelijke positie innemen tegenover de stoere Ilir. Wanneer die laatste een weekendje naar Parijs trekt, krijgt Paulo zelfs een soort kuisheidsgordel voor mannen, waar enkel Ilir de sleutel van heeft. Wanneer een gepijnigde Paulo Ilir op het spoor opwacht, blijkt die spoorloos verdwenen. Na enkele dagen ontdekt Paulo dat zijn vriend in de gevangenis zit voor het smokkelen van hasj.

Zo gaat het eerste deel van Hors Les Murs, waarin we Paulo en Ilir naar elkaar zien toegroeien, over in een tweede deel waarin de omstandigheden die verhouding uitdagen. Ilir wordt op een bepaalde manier hulpbehoevend, maar houdt tegelijk de controle in handen door Paulo te verbieden hem te bezoeken. De stalen obstakels drijven Paulo in de armen van een nieuwe redder, niet toevallig de eigenaar van de winkel waar Ilir de kuisheidsgordel kocht – die heeft immers een kopie van de sleutel. Deuren en muren, gevangenissen en sleutels zijn elementen die terugkeren, zowel thematisch als visueel. De bar tussen Paulo en Ilir, de grap over de Berlijnse muur, de grens in het midden van het bed, het sadomasochisme, het buitengooien en het binnentreden duiden op de versmelting en de afstand die eigen is aan elke relatie.

Hors Les Murs is op die manier een dialectisch geheel, met een these van dichtheid en een antithese van verwijdering. In het laatste deel worden de thema’s mooi gesynthetiseerd omdat het elementen van beide delen inhoudt, maar er ook onomkeerbaar van weggeëvolueerd is. Wanneer Paulo en Ilir zich opsluiten om de dichtheid terug te zoeken, zegt Ilir niet toevallig dat de kamer nog steeds als een cel aanvoelt. De afstand is gekropen waar de intimiteit niet terug te vinden valt. ‘Je doet alsof we elkaar nooit meer gaan zien’, zegt Paulo voor hij de deur een laatste keer sluit. Wij waren het ook even vergeten, dat een deur twee kanten heeft.

Bert Lesaffer Helemaal (niet) akkoord? Lees de