Turist

De Zweedse cineast Ruben Östlund is met Turist aan zijn derde film toe en dit wordt wellicht het project dat van de man een gevestigde waarde maakt, nadat hij al indrukwekkend uit de hoek kwam met Involuntary en Play. Beide eerdere films getuigden al van Östlund's interesse in sociologische beschouwingen en in dit satirische drama drijft hij de situatie helemaal op de spits.

Tijdens een skivakantie die de familie wat quality time moet bieden, komt het tot een vertrouwensbreuk tussen echtelieden Tomas en Ebba. Aanleiding hiervoor is de lawine waarin het gezin denkt terecht te komen, waarop Tomas zich eerder over zijn smartphone leek te bekommeren dan om het lot van zijn vrouw en kinderen. In de nasleep daarvan beweert hij bovendien zich de zaken anders te herinneren. Ebba strijdt voor haar gelijk, maar ook voor het recht op een man die haar en haar kroost kan beschermen.

Via dit zeer geloofwaardige en scherp geobserveerde familieportret exploreert Östlund in hoeverre de oerinstincten van een man in moderne tijden standhouden en beoordeeld worden en of bij potentieel gevaar de rolpatronen het gevolg van rede en maatschappelijke code zijn of een puur natuurlijk gedrag. Die kijk krijgt vorm via een aantal intense dialogen maar ook vaak in sprekende beeldcomposities, toch wel een grote sterkte van deze filmmaker. Ebba en Tomas hebben letterlijk weinig ruimte en moeten zelfs hun discussies in de hotelgang voortzetten. Het geeft vaak een benauwende dimensie aan de huwelijkscrisis.

Maar Turist is lang geen loodzwaar drama. In het gekibbel - ook van het bevriende koppel - sluimert heel wat humor en Östlund bekijkt zijn soms wat dwaze protagonisten eerder satirisch dan empathisch. Tomas tast af wat de verwachtingen van zijn gezin zijn als man, terwijl Ebba schrik heeft op sociaal vlak te falen omdat een vriendin haar open relatie steviger weet te argumenteren. De geslaagde casting is daarbij een grote hulp: Tomas is knap en oogt zelfverzekerd, maar kan makkelijk gereduceerd worden tot een kindmannetje, terwijl Ebba als siervrouwtje een zekere truttigheid uitstraalt. De gecaste acteurs weten daarvoor prachtige nuances aan te brengen in hun spreken, hun blikken en houdingen en beheersen hun personage volkomen. Ook de kinderen worden knap neergezet als paniekerige observeerders.

Via dit zeer geloofwaardige en scherp geobserveerd familieportret exploreert Östlund in hoeverre de oerinstincten van een man in moderne tijden standhouden.

Zoals gewoonlijk werkt de cineast vrijwel enkel met statische beelden, steeds doordacht samengesteld en met inventief gebruik van de rechtlijnige decors en koele omgeving. De indeling van de film in dagen en de occasionele auditieve ondersteuning door fragmenten klassieke muziekcomposities en kanonschoten, geven de film een subtiel ritme en doen de plot aan strrakheid en compactheid winnen. De afstandelijke vertelstijl zal echter niet elke kijker bekoren.

Met twee ironisch getinte gebeurtenissen op het eind van de film - Ebba die even verdwaalt en de buschauffeur die het moeilijk heeft - geeft Östlund de kijker nog wat extra voer voor discussie. Tegelijk wordt de orde der dingen hersteld en kan Tomas zijn wie hij wil zijn, terwijl de bourgeois mens anderzijds potsierlijk is in zijn pogingen te leven volgens een zekere sociale verwachting.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de