Uncut Gems

Te zien op Netflix

Met hun doorbraakfilm Good Time brachten de broers Safdie ons grofkorrelige in-your-face cinema die een nogal enerverend effect op de kijker had. Wie dat niet wist te smaken, laat het geweldige Uncut Gems ook maar beter links liggen want met dit rauw en jachtig noodlotdrama wordt de kijker opnieuw geen minuut rust gegund.

Onze gids doorheen deze weinig gezellige doemfilm is Howard Ratner, een juwelier wiens leven in sneltempo dreigt te ontsporen. De breedsprakerige en hebzuchtige sjoemelaar belooft en liegt aan één stuk door, tegen zijn vrouw, zijn klanten, zijn schuldeisers en zijn familie. Als zijn listige plannen hem iets opleveren, dan moet hij daar vooral eerdere blunders mee goedmaken. Enkel zijn minnares Julia ziet de wanhopige man achter de brullende en patserige façade.

De rusteloosheid van deze weinig aimabele protagonist vormt de basis van een energieke plot, waarbij het stressgehalte van Howard op de kijker overslaat. De pocherige wijze waarop hij elke meevaller toch weer weet om te buigen tot een risico, leidt tot een opdringerige intensiteit die vooral via dreigende conflicten en bedenkelijke heen- en weerzaakjes opgebouwd wordt. De filmmakers weten dat op meesterlijke wijze vaart en ritme te geven. Hun street-esthetiek - handheldcamera, ongepolijste look - past bij de grootstadmarginaliteit waarbinnen Howard voortdurend schommelt tussen winst en verlies.

We herkennen dus heel wat stijlkenmerken van Good Time, maar waar we het hoofdpersonage daar instinctief zagen reageren op wantoestanden waar hij zelf ook maar tegen wil en dank in beland leek, voert Uncut Gems een sujet op dat steeds zieliger wordt in het opzoeken van morele grenzen. Toch willen we hem niet veroordelen: we zien bovenal de moderne kapitalistische mens en verrassend genoeg weet Adam Sandler dit personage heel evenwichtig te houden. Het is geen volkomen sukkel, maar ook geen onverzettelijke held. De vaak vervloekte acteur - die meteen na Uncut Gems ook de kortfilm Goldman v Silverman inblikte met de Safdies, - kreeg heel wat applaus voor deze vertolking maar de oscarnominatie waar hier en daar sprake van was, is er niet gekomen.

Een stresserende, jachtige film over de onvermijdelijkheid des dingen.

Oneothrix Point Never - ofte Daniel Lopatin - tovert er een niet minder dan in vervoering brengende soundtrack bij, die de onvermijdelijkheid der dingen nu weer fatalistisch, dan weer intergalactisch laat doorklinken en het hyperrealistische Uncut Gems tot momenten van grootsheid drijft.

Dat de Safdies de erfgenamen van Scorsese worden genoemd, is aannemelijk. Toch zal Uncut Gems binnen pakweg dertig jaar misschien een eerder obscuur succesje zijn binnen een magistraal oeuvre. Dat we deze ongeslepen parel niet eens op een groot scherm kunnen aanschouwen, ontneemt ons spijtig genoeg de kans om helemaal achterover geblazen te worden!

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de