The Reader

Onlangs won Kate Winslet eindelijk een Oscar, na vijf eerdere nominaties in de voorbije 13 jaar. Toch won ze dat gegeerde beeldje niet zozeer omdat ze er nu zo lang al op zat te wachten, maar eenvoudigweg omdat ze in The Reader een van de stevigste vertolkingen van haar carrière tot hiertoe neerzet. Dat Winslet zelfs (haar enige waardige) concurrente Meryl Streep, toch voortreffelijk in Doubt, achter zich liet, was dus heus geen toeval.

Winslet speelt Hanna Schmitz, een jonge vrouw die in het Berlijn van de jaren '50 een jongen van 15 verleidt. Er ontwikkelt zich een relatie die het vooral moet hebben van seks en ... voorlezen. Terwijl zij hem tussen de lakens wegwijst, laat hij haar kennismaken met klassiekers uit de literatuur. De jonge David Kross (cinefielen kennen hem misschien uit Knallhart) is goed gecast in een gewaagde rol. Zelf was hij weliswaar 18 op het moment van de opnames, op alle vlakken bloot gaan tegenover een doorwinterde Hollywoodster moet niet niks geweest zijn.

Regisseur Stephen Daldry, die voor deze film al een derde Oscarnominatie kreeg, stelt aanvankelijk echter teleur. De passie spat ondanks de vele bedscènes niet bepaald van het scherm.

Van erotiek of verleiding is weinig sprake en op zeker moment ga je je zelfs afvragen waar de aantrekkingskracht tussen de twee personages precies zit. Hanna lijkt wel van steen, gevoelloos en bars als ze is. De film doet van bij het begin dan ook vrij mechanisch aan, een euvel dat wel meer romanverfilmingen hindert.

Toch zal het verdere verloop van de film die afstandelijkheid tegenover de kijker en tussen de personages onderling, enigszins verklaren. De relatie eindigt, Michael wordt volwassen en gaat rechten studeren. Tot zijn grote schok treft hij Hanna jaren later aan als beklaagde in een controversiële en historische rechtszaak. Hoewel Daldry ook dat cruciale moment net niet voelbaar genoeg weet te maken, wint de film vanaf dan aanzienlijk aan emotionele spanning en raak je als kijker eindelijk betrokken.

Dan wordt ook duidelijk dat The Reader helemaal niet dat Holocaustdrama is dat er van gemaakt wordt, noch dat de verboden relatie tussen een jonge man en een oudere vrouw het hoofdonderwerp is. In essentie laat deze film ons het belang van context en empathie zien en wijst hij ons op de onmogelijkheid een volledig oordeel te vellen over een persoon of een situatie -zelfs al gaat het over de SS. Precies dat maakt van The Reader een lichtjes gecontesteerde film, waarvan sommigen zelfs beweren dat er partij gekozen wordt voor de nazi's. Vergezocht, als je het ons vraagt.
Hanna is Hilter niet en de Holocaust is eigenlijk slechts het decor waartegen zich een morele tweestrijd afspeelt. Michael (als volwassene prima vertolkt door Ralph Fiennes - in alweer een rol waarbij hij voornamelijk droefheid mag etaleren) kan zijn persoonlijke betrokkenheid bij Hanna niet losmaken van de feiten en Daldry slaagt er eigenlijk perfect in ook de kijker te laten twijfelen. Ook het pakkende, binnenkort te verschijnen drama Boy A, brengt de kijker op deze manier uit evenwicht.

De turbulente opnameperiode (Nicole Kidman werd op het laatste moment vervangen door Kate Winslet en producers Sydney Pollack en Anthony Minghella overleden allebei tijdens de opnames) had tot gevolg dat maar liefs twee van de beste D.O.P.'s voor het camerawerk zorgden, de alom gelauwerde Roger Deakins en Chris Menges. Naast de ijzersterke prestatie van Winslet zetten ook Bruno Ganz (Der Untergang) en Lena Olin opmerkelijke personages neer.

Maar dat The Reader dus vakwerk is en niet moet onderdoen voor de andere films die voor een Oscar genomineerd werden, betekent nu ook weer niet dat dit grootse cinema is.

De vrij klassieke maar krachtige vertelling levert een sterke film op zonder meer, waarvan de afloop toch ook weer net iets te sober gebracht wordt. Al het voorgaande is ruim voldoende om heel wat filmfans tevreden te stellen.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de