The Weather Underground

Terwijl Martin Luther King speecht over de "abominable, evil, unjust war" in Viëtnam, groepeert de Amerikaanse blanke voorstadsjeugd midden jaren zestig zich als Students for a Democratic Society. Aanvankelijk meewarig bekeken door het establishment, wordt SDS steeds invloedrijker. In het kielzog van hun capabele, sexy en mediatieke voortrekkers laten veel jonge Amerikanen weten dat zij gedegouteerd zijn door de massamoorden die in hun naam gebeuren. Maar naarmate de vredesbeweging groeit, rommelt het ook steeds meer binnen de organisatie. Een deel van de linkse groepering gelooft steeds minder dat geweldloos verzet het juiste antwoord is. Zij geloven dat ze hun racistische, imperialistische en hypocriete gemeenschap alleen maar een geweten kunnen schoppen door zelf geweld te gebruiken Zo ontstaat The Weathermen, een radicale factie die al vlug in collectieve huizen samentroept en zomerkampen organiseert om de bleke universiteitsstudenten weerbaar te maken voor de strijd. De naam van de steeds groeiende groupuscule halen ze uit Viëtnam-protestsong 'Subterranean Homesick Blues'van Bob Dylan: "you don't need a weatherman to know which way the wind blows", of nog: de revolutie komt er sowieso.

In het woelige tijdperk van Richard Nixon en Martin Luther King, van de vrije liefde en van acid trips, leggen The Weathermen zich strenge regels op. Sexuele monogamie wordt verboden (de documentaire raakt dat aspect maar heel even aan) en onder het motto 'Bring the war home" wordt gewelddadig verzet een morele imperatief. Hun krijgsplannen worden steeds driester en zij leren zichzelf bommen inéén te knutselen. Wanneer een éénentwintigjarige leider van zwarte broedervereniging The Black Panthers brutaal door de politie ("the pigs") wordt vermoord, gaan ze die bommen ook effectief gebruiken.

Dat intrigerende stuk geschiedenis resulteert in een genuanceerde en intrigerende documentaire die de sexy, welbespraakte en onverzettelijke hoofdrolspelers van toen in archiefbeelden toont (Lili Taylor uit I Shot Andy Warhol, The Haunting en Six Feet Under leest hun dagboekfragementen voor), maar ook in interviews aan het woord laat. Veel van die vijftigers leefden jaren ondergedoken, hebben celstraffen achter de rug en doceren nu aan high schools of universiteiten. Zij worstelen met hun idealen. Geen wonder, want de acties die de Weathermen uithaalden zodra ze ervan overtuigd raakten dat elke blanke Amerikaan mee schuldig was aan de excessen van het heersende regime, omvatten bijvoorbeeld het uit de cel helpen ontsnappen van LSD-goeroe Timothy Leary, of het bombarderen van het Capitool. Maar was het dan niet gerechtvaardigd dat zij gedegoûteerd waren door de massamoorden die "het meest gewelddadige land ooit" uitvoerde? Zoals onze generatie kwaad zou moeten zijn om het bombarderen van onschuldige burgers door het huidige neoconservatieve Amerikaanse beleid? Hoe kun je daar als individu tegen opboksen? In The Weather Underground worden je geen eventuele antwoorden ingelepeld, maar de vragen komen alvast bijzonder urgent aan bod. De Oscarnominatie voor beste documentaire uit 2004 was verrassend maar zeker verdiend, net zoals de prijzen op de festivals van Locarno, San Francisco, Seattle en Washington DC.

The revolution will not be televised, we weten het spijts SAM al jaren. Maar ze komt wel steeds meer op het cinemascherm. In de multiplexen kun je naar breedgeborstelde fictie als V for Vendetta, voor the real deal moet je naar de enige echte underground filmzaal van het land. Cinema Nova, vlakbij het Brusselse Centraal Station, moest u eigenlijk allang eens bezocht hebben tijdens het jaarlijkse Brussels Internationaal Festival van de Fantastische Film. Als u dat nooit helemaal aandurfde (klein bier nochtans vergeleken met "the violent overthrow of the kapitalist regime") hebt u nu dé reden om één van de hoofdstedelijke charmeurs te ontdekken.

Jan Sulmont Helemaal (niet) akkoord? Lees de