Jerry Seinfeld is een Bee

Op 12 december komt Bee Movie bij ons in de zalen. De animatiefilm is meegeschreven en gecoproduceerd door de Amerikaanse tv-legende Jerry Seinfeld. Om je toch niet helemaal onwetend de bioscoop in te laten gaan, hier een kort overzicht van 's mans verdiensten. Romper Room, the kiddy show Jerry Seinfeld begon in de jaren 1980 als stand up in New York en was toen al vrij succesvol. Een optreden in de Tonight Show met Johnny Carson effende het pad voor een televisiecarrière. De grap waar het om ging, was dat Jerry nooit naar het weerbericht kijkt omdat je bij het zien van satellietbeelden nooit weet wat je moet aantrekken. Daarentegen kijkt hij naar Romper Room, the kiddy show, een kinderprogramma, want die maken tenminste duidelijk welke kleren nodig zullen zijn. Dat optreden, en het daaropvolgende OK-teken van Carson, zijn een legendarisch stukje tv-geschiedenis geworden en zo werd Seinfeld, de komiek, de ster van zijn eigen serie, Seinfeld. Het fenomeen Seinfeld Bij ons is Seinfeld misschien niet zo?n grote naam, maar in de States kan je amper om de man heen. De mede door hem geschreven reeks Seinfeld is een van de invloedrijkste en toonaangevendste van het laatste decennium van de vorige eeuw. Na het begin in 1989, brak de serie record na record en gaf ze ook aanleiding tot een van de belangrijkste hypes van onze postmoderne tijd. De reeks liep negen seizoenen lang op NBC en ging, dankzij onder andere zelfironie, door het leven als the show about nothing. Tussen 1989 en 1998 volgde heel Amerika, en later ook de hele Westerse wereld, de avonturen van Jerry, Kramer, George en Elaine: vier vrienden die zich steendood vervelen in New York City en van hun misantropie een hobby maken. Kijkrecords werden herhaaldelijk verbroken en grote televisieconcurrenten als Cheers en vooral dan de kopie Friends moesten de duimen liggen. De laatste aflevering lokte maar liefst 76 miljoen kijkers voor het kleine scherm. Het is voornamelijk die finale die voor opschudding heeft gezorgd. In tegenstelling tot wat we van een Amerikaanse sitcom verwachten, eindigt de serie niet met een romantische noot, noch met een verheerlijking van Amerikaanse idealen en al evenmin met een bevestiging van de sterrenstatus van de vier protagonisten. Dat gewaagde einde verdeelde dan wel de fans, maar gaf de serie enkel meer geloofwaardigheid. Tot op de dag van vandaag kan quasi geen enkele serie tippen aan Seinfelds kijkcijfers, en al helemaal niet aan diens cachet. Intelligente televisie Seinfeld wordt geloofd voor zijn intelligentie en hoogstaand niveau. De serie is doorspekt met culturele verwijzingen en ook interne intertekstuele referenties. Zo kan je onmogelijk inpikken bij seizoen 4 of 7. Je moet de eerste seizoenen gezien hebben om de daaropvolgende reeksen te kunnen volgen, en vooral om de humor te vatten. Zo werkt de serie ook als een dialoog met de kijker, want enkel zij die de vorige afleveringen kennen, kunnen bepaalde grappen herkennen. Die referentiële eisen doen veel kijkers afhaken, maar volharding loont en de trouwe kijker ontdekt, zeker vanaf seizoen 4, een ware schat aan onvervalste humor die zijn gelijke niet kent. De meest bekende running gags zijn Kramer die bij Jerry binnenstormt, Elaine die te pas en te onpas mensen omverduwd en dan verbaasd Get out! roept. Ook Rochelle, Rochelle. A Young Woman?s Strange Erotic Journey From Milan To Minsk doet menig bewonderaar in schaterlachen uitbarsten. Zo kunnen we ?uiteraard? nog honderden voorbeelden geven, maar dat doen we maar niet. Het is onder andere de dialoog met het publiek die Seinfeld zijn reputatie verleent. En buiten de referenties aan zichzelf is er vooral het feit dat de reeks zichzelf opneemt als culturele referentie. The Simpsons doen dat in zekere mate ook, maar geheel anders dan Seinfeld dat ervoor koos op zijn hoogtepunt er een, euh, punt achter te zetten. Vanaf seizoen 4, dat het maken van een sitcom met Jerry als ster als onderwerp heeft, krijgt de reeks Seinfeld een serieus metagehalte. De reeks verwart de echte Jerry, de Jerry in de reeks en de Jerry in de reeks die een reeks maakt met Jerry als echte persoon. Die vervaging van het individu en inwisselbaarheid van scènes en leefwerelden werden daarna kenmerkend voor de serie. Zo ging de serie van een levensecht portret van de stand up komiek naar een bordkartonnen versie ervan, en dat zeker vanaf seizoen 8, toen medebedenker Larry David ermee kapte. Echte personen werden palimpsesten van zichzelf, situaties werden lustig gemodificeerd en gemechaniseerd (de zogenaamde walk and talks) en op den duur werd de wereld van Jerry Seinfeld, de komiek, de fictieve wereld van Jerry Seinfeld, het personage. Of hoe je zelfs hersenloos entertainment met intellectuele kracht kan construeren. That?s all, folks! Na negen seizoenen echter was het gedaan met de pret en hield Seinfeld ermee op. Uit eigen wil. Ondanks ruime royalties en bonussen bovenop het hoe dan ook al hoge salarispakket hield Jerry Seinfeld, die van vlees en bloed, het voor bekeken. Enkele stille jaren volgden, zowel voor Jerry als voor de rest van de cast. Jerry trad amper op en kwam nog maar zelden op tv. Jason Alexander (George in de serie) maakte nog tv-werk, maar brak nooit echt meer door. Hij voelde zich ook gestigmatiseerd door zijn personage uit de reeks en meende dat hij werd afgedaan als de man die masturbatiewedstrijden won. Julia Louis-Dreyfus (Elaine) speelde daarentegen in heel wat series en werd verschillende malen genomineerd voor een Emmy. Michael Richards (hipster doofus Kramer) kwam de laatste tijd enkel negatief in de media door een racistisch getint incident tijdens een van zijn performances, maar verdedigde zich aardig bij Larry King. Door de steun van collega Seinfeld is hij nu grotendeels vergeven in de Amerikaanse media. Jerry de Bij En na ruim 8 jaar stilte komt Jerry, the once and future king of comedy, terug op het (grote) scherm. Niet met een vervolg op de reeks ( in tegenstelling tot bijvoorbeeld The Simpsons of Sex and the City). Ditmaal zien we Jerry als bij in een animatiefilm voor de kleinsten, Bee Movie. Ietwat andere soep dan ?zijn? sitcom, maar de kritieken in het buitenland zijn vrij positief. De sterrencast doet alleszins dromen: Jerry Seinfeld de bij gaat vergezeld van onder andere Chris Rock, Kathy Bates, Sting, Oprah, Larry King, John Goodman en ga zo maar door. De recensie van de film lees je hier.

 

Beau Janssens