Dheepan

Genre: Sociaal Drama | Duur: 1u49 | 2015 | Release: 26 Augustus 2015 | Land: Frankrijk | Regie: Jaques Audiard | Cast: Jesuthasan Antonythasan, Vincent Rottiers

Het kan niet meer stuk voor regisseur Jacques Audiard. Op het Cannesfestival van 2009 won zijn rauwe gevangenisfilm Un Prophète de op één na grootste prijs, en dit jaar schoot hij de hoofdvogel af met het immigratiedrama Dheepan, goed voor de felbegeerde Gouden Palm met de zegen van Joel en Ethan Coen.

In Un Prophète kwam een jonge boef van Marokkaanse origine in de door Grieken gedomineerde gevangenis pas echt tot wasdom als crimineel, en dit keer komt een Sri-Lankaans immigrant in de banlieues terecht. Opnieuw maakt Audiard een symbiose van twee marginale milieus, met filmisch vuurwerk als gevolg. Een (ex-)Tamil Tijger ontvlucht de burgeroorlog met een nepgezin, haastig bij elkaar gesprokkeld, en komt in Frankrijk terecht. Hoewel Dheepan zijn werk als bloemenverkoper al snel mag inwisselen voor een conciërgejob, blijkt het netjes houden van een door drugsdealers geteisterde woonblok geen rozengeur en maneschijn. Het geïmproviseerde gezin blijkt eenmaal neergestreken geen stand te houden omdat elk lid ervan een eigen interpretatie van een nieuw leven in Europa heeft.

Oorspronkelijk zou het scenario over een ‚vigilante’ gaan, een individu dat het recht in eigen handen neemt en schoon schip maakt buiten de arm der wet om, maar Audiard geloofde daar niet in en herschreef het tot een sociaal drama over immigranten die alleen elkaar hebben om op terug te vallen. De cineast is genereus met sterke dialogen en spendeert zeer veel tijd aan de familiedynamiek. Die ingreep zorgt voor diepgaande personages die elk hun eigen proces kennen en dat levert de meest oprechte stukken in de film op. 

Het realisme viert in het verhaal hoogtij. De camera zit zo dicht op de huid dat men Dheepan zou kunnen verwarren met een documentaire. De drie onbekende hoofdacteurs spreken in hun eigen Tamil-taal. Hoofdrolspeler Jesuthasan Antonythasan is in het echte leven een ex-Tamil Tijger en politiek vluchteling, net als zijn personage Dheepan. Veel straatboefjes spelen zichzelf en je kan de urinegeur vemengd met wiet haast ruiken in de gangen van de woonblokken. Audiards precieze karakterschets laat zich door de waarheidsgetrouwe aanpak echter nooit beperken en drukt een poëtische stempel op beeldtaal en montage, het zoete aan het bittere koppelend. Flarden licht in de dominante schaduw krijgen van debuterend cameravrouw Eponine Momenceau een glansrol en elektronicameester Nicholas Jaar betovert ons op de goede momenten met een verfrissende soundtrack.

Helaas wordt de dreigende toon die meermaals wordt aangezet maar niet ingelost. Audiard lijkt zijn kenmerkende gevoel voor misdaadcinema niet te willen smoren en komt daardoor niet beslissend genoeg uit de hoek. Wanneer die onrustige onderstroom uiteindelijk uitbarst in een symfonie van geweld is de regisseur -ironisch genoeg- op zijn meest poëtisch.

Het is jammer dat Audiard in zijn toewijding aan de uitdieping van de personages de teugels van de plot te veel laat vieren. Dat schept echter ruimte voor uitstekende acteerprestaties en een enorm geloofwaardige film, waardoor de plotse genrewissel en de gehaaste afwikkeling van het verhaal welkom zijn in al hun eclecticisme. Die palm hoefde niet van goud te zijn om de kwaliteit van Audiard’s inspanningen te onderstrepen, maar als toegangspoort naar de leefwereld van immigranten is deze film erg verdienstelijk. Wij gaan vanaf nu met andere ogen kijken naar een straatventer die tot diep in de nacht met rozen en instant-camera’s langs terrasjes leurt.