Dolor y gloria

Genre: Drama | Duur: 1u53 | 2019 | Release: 17 Mei 2019 | Land: Spanje | Regie: Pedro Almodóvar | Cast: Antonio Banderas, Asier Etxeandia, Nora Navas, Penélope Cruz, Julieta Serrano, Asier Flores, Leonardo Sbaraglia, César Vicente, Cecilia Roth

In het jaar dat hij zijn 70e verjaardag viert, kijkt Pedro Almodóvar in de spiegel naar zichzelf en zijn verleden. Dat geeft aanleiding tot een aandoenlijke, warme film die de Spaanse topcineast in grote doen toont. In Dolor y gloria zijn alle vertrouwde thema's en stijlkenmerken aanwezig om er een groots, zelfrefererend portret van een filmmaker in de herfst van zijn leven van te maken. Dolor y gloria is een klein juweeltje van een regisseur die zich dankzij zijn prachtige staat van dienst veel kan permitteren. 

Dat de film eigenlijk over hemzelf gaat, bijvoorbeeld. Je moet al Agnès Varda heten om weg te komen met een beschouwing van jezelf en je werk, maar Almodóvar krijgt het voor elkaar: zijn hoofdpersonage mag dan al duidelijk naar hemzelf gemodelleerd zijn, dit melodrama vermijdt de zelfverheerlijkende weg op te gaan - de vergelijkingen met Fellini's 8 1/2 zijn onvermijdelijk. Vaardig als altijd brengt Almodóvar allerlei losse verhaalelementen samen, rond moederliefde en herenpassie, rond cinema en verslaving, rond jeugdig verlangen en de kracht van herinneringen, rond wel en wee, pijn en geluk. 

We herkennen daarbij niet alleen vertrouwde gezichten - Rossy De Palma en Javier Cámara hadden er gerust ook in mogen zitten -, we vinden er ook gekende archetypes in terug. Gelovige moeders en diva-actrices, katholieke priesters en jonge adonissen, kostschooljongens en huishoudsters: dit zijn altijd al het soort personages geweest waar de regisseur zijn verhalen aan ophangt. Hij kruidt dat visueel eveneens met zijn kenmerkende stijl: warme en diepe kleuren, jaren '80 design, zomerse plattelandstaferelen, cinefiele verwijzingen. Alberto Iglesias zorgt voor de 11e keer voor een rijkelijke score. 

Je zou die hutsepot voor de hand liggend kunnen noemen, misschien zelfs gemakzuchtig. Maar dit relaas over een eenzaam wordende filmmaker die door omstandigheden terugkijkt op leven en werk, mondt na allerlei meanders toch uit in een samenhangende zee, die met een prachtige flard metafictie zelfs knap afsluit en finaal een gevoelig, pakkend en nostalgisch drama vormt waarmee Almodóvar zijn oeuvre lijkt samen te vatten. 

Protagonist Salvador wordt briljant neergezet door Antonio Banderas. De Spaanse superster werkt voor de negende keer samen met Almodóvar, maar dit is zijn beste vertolking ooit. Wat heeft die man toch al die jaren in Hollywood lopen aanmodderen? Zonder enige ijdelheid of aandikking zien we de bijna zestigjarige acteur hier in de huid kruipen van een met zijn gezondheid sukkelende artiest die over zijn hoogtepunt heen lijkt, zich in zijn huis opsluit, en verdwaalt in mijmeringen die hem voordien zouden aanzetten tot schrijven; vrienden en vijanden van vroeger ontmoetend, met een verslaving kampend, zich realiserend dat hij de dood van zijn moeder niet verwerkt heeft.

Dat zijn veel emoties, maar Banderas vat ze. Wanneer we tranen in zijn ogen zien, dan zijn zowel het personage als Almodóvar zich bewust van het sentiment, maar voor wie moeten ze zich nog beheersen? Het geeft ons, de kijker, des te minder gêne om onze vochtige ooghoeken na de aftiteling.