Howl

Nog niet zolang geleden was homoseksualiteit een van de laatste taboes in Hollywood. Als het thema al aan bod kwam gebeurde dat clichématig of in de marge. De eenentwintigste eeuw bracht verandering. Eerst was er Brokeback Mountain dat herenliefde met cowboys verenigde. Later kwam Milk waarin het onderwerp naar een hoger maatschappelijk niveau opgetild werd. Met Howl zijn de Amerikaanse filmgeesten tot een indrukwekkende ruimdenkendheid geëvolueerd. Regisseursduo Rob Epstein en Jeffrey Friedman (die eerder al ‘roze’ werk voortbrachten) brengen met deze film het verhaal van de homoseksuele dichter Allen Ginsberg en de commotie die zijn bundel ‘Howl and Other Poems’ veroorzaakte toen die in 1956 verscheen.

Howl belicht het leven en werk van Ginsberg vanuit verschillende invalshoeken. Ze breien het scenario als een lappendeken aaneen en nemen de kijker mee op een wervelend visueel en intellectueel avontuur. Het verhaal speelt zich af in 1957. In de rechtzaal moet Ginsbergs uitgever zich verdedigen nadat een klacht binnenliep tegen het gedicht ‘Howl’. Conservatief Amerika was in shock wegens de obsceniteiten en expliciete passages die erin voorkomen. Vooral de zin “…who let themselves be fucked in the ass by saintly motorcyclists and screamed with joy” stootte velen voor de borst.

Deze beelden worden afgewisseld met die van een interview uit dezelfde periode waarin een anonieme journalist Allen Ginsberg vraagt naar het hoe en het waarom van zijn schrijven. De waarachtigheid van dit gesprek is danig groot en maakt de grens met het documentaire onherkenbaar vaag. Dit is integraal te danken aan de verbluffende acteerprestatie van James Franco die de rol van Ginsberg voor zich neemt. Franco leent een adembenemende fysieke schoonheid aan zijn personage en brengt de woorden en ideeën van de dichter met een naturel die tot tranen toe ontroert. Een karakteristiek uilenbrilletje en hopen sigaretten voltooien het plaatje.

Zelden werd een episode en een personage uit de recente Amerikaanse geschiedenis zo raak geportretteerd.

Hoe realistisch deze sequenties overkomen, zo fantastisch zijn de geanimeerde scènes waarin het gedicht visueel tot leven gewekt wordt. Seks, drugs en rock’n roll spatten tijdens deze momenten in alle vormen en kleuren van het scherm. Het discours van Ginsberg is expliciet en wars van alle remmingen. Hij verheerlijkt (homo)seksualiteit en geeft zich over aan mentale en fysieke perversiteiten die hij meesterlijk naar cryptische verzen vertaalt. Dit alles hoeft niet te verwonderen: naast Jack Kerouac (die in de film ook aan bod komt) was Ginsberg een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Beat Generation. Hij bekritiseerde de hypocrisie in de samenleving maar was tegelijk voortdurend op zoek naar zichzelf als mens en schrijver. Zijn geaardheid was hierbij meer dan eens een struikelblok.

Epstein en Friedman wisselen kleur af met zwart-wit en gebruiken de film door een grove korrel en een vervuild kleurenpalet. Samen met een knappe montage wordt de geest van de jaren 1950 treffend tot leven gewekt. Naast inhoudelijke perfectie bereikt Howl zo ook vormelijke en stilistische. Zelden werd een episode en een personage uit de recente Amerikaanse geschiedenis zo raak geportretteerd. De homoseksualiteit en creativiteit van Ginsberg staan niet op zich maar vormen een vehikel voor een maatschappijkritische reflexie. Tegelijk wordt het individuele lijden van de schrijver nooit uit het oog verloren. Het maakt Howl tot een hoogmis van de hedendaagse cinema.

Alexander Verstraete Helemaal (niet) akkoord? Lees de