Shirley

Elisabeth Moss kan nu al terugkijken op een impressionante carrière. Ze vertolkte maar liefst twee memorabele figuren in veelbesproken televisiereeksen - Peggy Olson in Mad Men en Offred in The Handmaid's Tale - en weet stilaan ook op het grote scherm haar plaats op te eisen.

Toch lijkt Hollywood het intussen al 38-jarige Scientology-lid niet volledig in het hart te sluiten. Ze wordt wel eens vereenzelvigd met enkele van haar truttige of irritante personages en je kan haar moeilijk sexy of fotogeniek noemen. Maar terwijl generatiegenoten als Zooey Deschanel, Eva Green, Kate Hudson of Katie Holmes het stilaan moeilijk krijgen nog interessante rollen te vinden, weet deze fanatieke actrice steeds meer in de kijker te lopen. Recent droeg ze zonder moeite de horrorthriller The Invisible Man en binnenkort mag ze opdraven in The French Dispatch van Wes Anderson. Met Shirley is ze eindelijk ook toe aan haar eerste grote, ernstige hoofdrol die haar een kanshebber maakt op serieuze filmprijzen.

Het titelpersonage is Shirley Jackson, de schrijfster van The Haunting of Hill House, wiens carrière kort na WO II begon te bloeien. Dit is echter absoluut geen klassieke biografie maar een ongemakkelijk drama dat ons niet meteen sympathie doet winnen voor de onhebbelijke auteur. Wanneer zij en haar gladjanus van een echtgenoot onderdak bieden aan een jong, pasgehuwd koppel, ontstaat immers een vilein spel van manipulatie waarbij de jonge Rose tussen aantrekking en afstoting schommelt voor Shirley. De verbitterde schrijfster gunt Rose initieel geen blik, tot ze haar slinks begint te bespelen. Je schrijft haar valsheid aanvankelijk toe aan verveling, frustratie of aandachtstekort, tot het besef komt dat Shirley uit de naïviteit en het aanstaand moederschap van Rose inspiratie begint te putten voor haar volgende verhaal.

Elisabeth Moss is weergaloos als het vileine, manipulatieve titelpersonage

Dit compromisloze portret van een complexe vrouw vertrekt vanuit feitelijkheden, maar kiest voor een fictionele context. We worden deelgenoot van een soort scheefgetrokken creatief proces waarbij zowel Shirley als haar man, een megalomane universiteitsprofessor, nietsontziend emoties plunderen van anderen. Filmmaakster Josephine Decker, geruggesteund door Martin Scorsese, kiest voor een dromerige, soms desoriënterende beeldvoering, waarbij ze ons de dingen laat zien zoals de personages ze beleven. Dit surreële aspect laat echter wat lang op zich wachten, waardoor de eerste helft van de film wat log aanvoelt en zich onaangenaam agressief manifesteert. Het verwantschap met Who's Afraid of Virginia Woolf is ontegensprekelijk.

Gelukkig is Elisabeth Moss weergaloos. Ze blijft ver weg van de tics en tricks die veel Hollywoodactrices hanteren bij het uitbeelden van historische figuren maar zoekt naar een echt aanvoelend 'zijn'. Jammer dat ze dan uiteindelijk wel flink het scherm moet delen met de weliswaar genietbare Michael Stuhlbarg en de frisse Odessa Young, waardoor de bewering dat dit een hoofdrol is, ook wat tegengesproken kan worden. Niettemin is dit haar film, hoewel ook de regisseur in de gaten gehouden mag worden als een nieuwe vertegenwoordigster van de Amerikaanse auteurscinema.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de