Toni Erdmann

Genre: Tragikomedie | Duur: 2u42 | 2016 | Release: 17 Augustus 2016 | Land: Duitsland | Regie: Maren Ade | Cast: Sandra Hüller, Peter Simonischek, Hadewych Minis

Enigszins verrassend is het een Duitse komedie die zich langzaamaan ontpopt tot een van de succesfilms van 2016. Toni Erdmann werd in Cannes op gejuich onthaald en lokte nadien in de meer dan 100 landen waar de prent gereleased werd talloze bezoekers. Gezien de aparte, zelfs wat geschifte toon en de wel erg lange duur van de prent is dat minstens ongewoon.

Toni Erdmann wil ons in zijn eerste uur betrekken bij de verwrongen band tussen een fratsenmakende loebas van een vader en zijn ambitieuze, dodelijk ernstige dochter. Hun werelden liggen wel erg ver uit elkaar en de communicatie verloopt geforceerd. Tot de vader een wat onbevattelijke stunt uithaalt en de film met zijn personages én zijn kijkers aan de haal gaat.

Want wie dat eerste, conventionele uur uitzit, verkrampt toekijkend hoe de vader de ene na de andere tenenkrommende situatie creëert – en u mogelijk daarbij flink op de zenuwen werkt – raakt stilaan betrokken bij die stroeve verhouding. Net dan schudt Toni Erdmann het jasje van gemoedelijke tragikomedie van zich af om vervolgens alle kanten op te gaan.

Enerzijds krijg je dan een rommelige, niet altijd even consequente en ook wel wat langdradige tweede helft, maar vooral ook een geheel onvoorspelbare, soms hilarische, surreële alternatieve variant op de feelgoodfilm, die ons laat reflecteren over geluk, liefde, het leven en wie we daarin zijn voor elkaar. De bijzonder juist gecaste acteurs en het doeltreffende camerawerk vervullen hun functies uitstekend.

Cineaste Maren Ade vindt bij dit alles een niet helemaal te beschrijven eigen vertelstem. De bespiegelingen - ook over de zielloze en seksistische bedrijfswereld - zijn franjeloos en prozaïsch maar doen op hun best wel denken aan de verknipte wereld van Anders Thomas Jensen of Spike Jonze. Doe er als kijker je ding mee – misschien raakt u niet helemaal mee – maar apprecieer minstens de intenties van de makers platgetreden paden te ontwijken en verhaalconventies overboord te gooien. De climax – een geschift verjaardagsfeestje vol onuitgesproken emoties, blote gasten en een Bulgaars folklorekostuum – is alleszins zowat de meest onvergelijkbare scène die in lange tijd op het witte doek te zien was en kan illustratief zijn voor het absurde karakter van deze gekke en toch weer niet zo gekke film.