The Navigators

Mick, Len, Paul en Gerry zijn de centrale personages van de film; ze werken voor de onderhoudsafdeling van British Rail. Op een dag deelt hun ploegbaas hakkelend mee dat hun afdeling niet langer eigendom van British Rail is maar vanaf nu bij een apart bedrijf hoort en dat de dingen drastisch zullen veranderen. Iedereen krijgt bovendien een brief waarin ze een bedrag aangeboden krijgen voor hun vrijwillig ontslag.

Een klein, maar hecht groepje blijft over. Een idioot (maar herkenbaar) bedrijfsfilmpje probeert de arbeiders warm te maken voor een nieuwe aanpak. Conflicten en misverstanden tussen de arbeiders, ploegbaas en ingenieur en de nieuwe leiding onderling groeien en de spanning stijgt. Niet lang daarna is er al een tweede overname en wordt aan de overblijvers meegedeeld dat ze nog een aantal weken krijgen (ze kunnen niet meer werken maar moeten wel aanwezig zijn) en dan hun ontslag krijgen.

Enkel 'diehard' vakbondsafgevaardigde Gerry blijft nog over en zit zijn 8 weken uit. De anderen ondervinden ondertussen hoe het voelt om geen vast contract meer te hebben en een wegwerparbeider te zijn op de interimmarkt. De ex-collega's worden gedwongen met elkaar in competitie te treden. De instabiliteit van hun inkomen dwingt hen bovendien om onveilig te werken. Wie commentaar heeft, moet de volgende dag immers niet meer terugkomen.

Via het voorbeeld van de spoorwegen raakt Loach een problematiek die momenteel legio is in West-Europa: de gevolgen voor de gewone mens van privatisering, afvloeiingen, tijdelijk werk, 'new management'-technieken, ...

Rob Dawber, die 18 jaar op de Signal & Telecommunication afdeling van British Rail in Sheffield werkte is verantwoordelijk voor de synopsis van het verhaal.

Als vakbondsvertegenwoordiger maakte hij in 1997 de privatisering van het spoor mee en vocht tevergeefs tegen nieuwe managers die onverschillig reageerden op zijn eisen voor een betere veiligheid op het werk. Dawber zelf stierf aan een zeldzame vorm van longkanker ten gevolge van asbestblootstelling in februari 2001.

Tussen 1994 en 1997 werd British Rail verdeeld over 90 verschillende bedrijven. Ingenieurs, seingevers, treinconducteurs en spoorwerkers werkten voor concurrerende bedrijven. De laatste jaren neemt de kritiek op de privatisering steeds toe en ondertussen werd een deel opnieuw overgekocht door de staat. De spoorwegen in Engeland staan momenteel in een heel slecht daglicht met eindeloze vertragingen en aflassingen van treinen en erger nog; meerdere dodelijke ongelukken. De problemen zijn vooral te wijten aan gebrek aan onderhoud van de infrastructuur.

Recente studies tonen aan dat het merendeel van de privé-bedrijven die de treinen uitbaten forse verliezen lijden en dus niet in staat zijn te investeren in veiligheid, personeel en infrastructuur.

Sinds Raining Stones (1993) werkt Ken Loach voor elk van zijn films samen met Barry Akroyd voor de fotografie. Met zijn docu-achtige stijl, wil Loach de realiteit van de werkende klasse, zo dicht mogelijk benaderen. Daarom gebruikte Ken Loach zoals in de meeste van zijn films, niet-professionele acteurs, waaronder o.a. lokale treinwerkers. Hij filmde zoveel mogelijk ter plaatse in Sheffield en gebruikt het lokale dialect van de streek.

Loach plaatst de camera altijd op ruime afstand van de personnages om ze genoeg bewegingsruimte te laten. De hoofdpersonages, waarvan de meeste lokale performers, komieken, mensen uit het club- en cabaretcircuit zijn, nemen hier dankbaar gebruik van. (De film bevat een aantal heel grappige scènes) Loach werkt ook nooit met een vast script en laat de acteurs zoveel mogelijk ruimte en speling om te improviseren tijdens het draaien. Het resultaat is een typische Loachfilm: echte menselijke humor en emoties gecombineerd met een harde en schrijnende sociale aanklacht. Het leven zoals het is. Ken Loach zoals hij is.

Ils Huygens Helemaal (niet) akkoord? Lees de