Shadow World

Genre: documentaire | Duur: 1u34 | 2016 | Release: 23 November 2016 | Land: België, Denemarken | Regie: Johan Grimonprez | Cast:

Als het over wapenhandel gaat, denkt u wellicht in de eerste plaats aan maffiapraktijken ergens op een verlaten industrieterrein. Dat is echter maar klein bier vergeleken met de internationale wapenhandel waar onze wereldleiders zich al bijna een eeuw lang schuldig aan maken. Oorlogvoering is namelijk big business en het lijkt dan ook een fundamentele steunpilaar voor het kapitalistische systeem. Met Shadow World onderzoekt Johan Grimonprez de lucratieve zaakjes waar politici duchtig aan meedoen. De Belgische regisseur is vooral gekend om essayistische videokunst zoals Double Take of Looking For Alfred maar hanteert met de documentaire een meer toegankelijke vertelstijl. Het resultaat is een mokerslag van een wake-up call die de kijker vol verontwaardiging achterlaat.

In feite is deze film een gedocumenteerde adaptatie van het boek The Shadow World: Inside the Global Arms Trade (2011). Grimonprez interviewt journalisten en betrokkenen uit de internationale politiek die de feiten uit het boek beamen of toelichten. Gelukkig hadden de makers ook een rijke voorraad aan archiefmateriaal ter beschikking. Dit levert een dynamische montage vol opmerkelijke beelden op. Zo zien we doorgaans vertrouwde politici van hun meest valse kant en hoeven ze haast niet onder te doen voor ordinaire criminelen. Grafische beelden van bombardementen krijgen bij momenten dan weer een abstract karakter. Talkings heads worden grotendeels vermeden doordat de geïnterviewde tijdens zijn pleidooi rond zich heen kijkt of van zijn koffie nipt vooraleer we hem zien spreken.

We leven in een systeem waarin terreur en de bestrijding ervan op sluwe wijze in stand gehouden worden en dit allemaal om de elite van lobbyisten en wapenverkopers rijk te houden. Of er nu een neo-liberale Reagan en Bush, een vuil gebekte Trump of een hoopgevende Obama in de oval office zit, lijkt daarbij weinig verschil te maken. Het militair industrieel complex zit te diep in de politiek geworteld en machthebbers uit zowel Europa als Azië spelen het spel duchtig mee. De economie boert ondertussen rustig verder en de modale wereldburger blijft in angst en onwetendheid gehuld. Wapenfabrikanten  zien de nakende opkomst van terreur en rechts-populistische overheden dan ook ongetwijfeld met plezier komen. Analisten komen hier met inzichten op de proppen die voldoende diepgang en nuance bevatten, maar voor hoop lijkt er weinig plaats.

Grimonprez probeert misschien iets te veel informatie in zijn film te boksen dan voor de speelduur goed is. Niettemin is de boodschap krachtig en zal die nog lang blijven nazinderen. Het is dan ook best mogelijk dat na het zien van Shadow World een revolutionair in u opstaat.