The Cook, The Thief, His Wife and her Lover

Genre: Lulfilm | Duur: 2u04 | 1989 | Release: 1 Januari 1989 | Land: Groot-Brittannië, Nederland | Regie: Peter Greenaway | Cast: Helen Mirren, Michael Gambon, Richard Bohringer, Alan Howard, Tim Roth, Ciarán Hinds

Vanaf de tweede minuut is het al raak in The Cook, The Thief, His Wife and her Lover. Albert Spica, de boef uit de titel gooit iemand uit zijn wagen, laat hem strippen en laat hem half verdoofd achter op straat. Enter The Cook, monsieur Richard, een ***-kok. Spica komt er elke avond eten. De kok walgt van Spica's boertige tafelmanieren maar de boef is de belangrijkste geldschieter van het restaurant. The Wife? Georgina (een schitterende Helen Mirren) leest boeken, verafschuwt haar man tot ze plots een intellectueel in het restaurant ziet. Wat ons tot The Lover brengt. Die blijft het eerste uur naamloos.

En ja, lezers, het mannelijk lid vormt de plot van de hele film. Alleen niet op de manier die u zich voorstelt. Een verhaal in negen delen. Deze recensie bevat spoilers.

Donderdag Knallende oneliner van Albert Spica die hem meteen ten voeten uit typeert. "Met Georgina heb ik een ander soort plezier dan het volproppen van je maag en je darmen. Het verschil is echter klein want Georgie gebruikt die onderdelen ook voor ondeugende dingen. Seks en eten staan niet los van elkaar." In de hemels witte toiletten ontmoet Georgina haar naamloze minnaar. Ondersteund door een prachtig repetitieve Michael Nyman wil ze hem een pijpbeurt geven (neen, u ziet nog niets, wacht) totdat Albert komt binnengestormd. De boef merkt niets van wat zich daar afspeelt.

Vrijdag Na het somptueuze rode restaurant, de witter-dan-wit toiletten ontdekken Georgina en haar amant een veiliger plekje: de diepgroene keuken. Prachtige montage van Greenaway: terwijl de twee verliefden vrijen, zie je beelden van de kok die zijn groenten snijdt. Greenaway gaat naar

Zaterdag Pup, een keukenhulpje zingt met een knapenstem de sterren van de hemel. Inmiddels heeft onze boef Albert er genoeg van dat die naamloze altijd maar al lezend eet. Hij nodigt de hoorndrager uit aan zijn tafel, introduceert hem aan zijn gangsterhulpjes en zijn vrouw. Voor het eerst in drie dagen spreken de minnaars met elkaar. Michael is zijn naam. Beroep? Gynaecoloog. Onmiddellijk smijt Albert hem van zijn tafel. Mannelijke gynaecologen? Bwag! Alleen een vrouw mag Georgina's intieme delen onderzoeken.

Zondag Georgina: "What a lovely cock you have, Michael!" Cultregisseur Greenaway weet hoe het moet en toon geen millimeter van het door Georgina's bewonderde lichaamsdeel. Interessante quote van Michael: "Waarom ik nooit getrouwd ben? Ik ging ooit naar een film. Het eerste half uur sprak een personage geen woord. Toen hij vijf minuten sprak vond ik hem al niet meer interessant. Boeken veranderen nooit van gedachten, zoals mensen." Om te onthouden.

Maandag Voor de eerste keer zie je bij Michael alles frontaal. Korte vreugde, lezers en lezeressen, de climax nadert. Iemand vertelt Albert over de liaison van zijn vrouw. Woedend beent de boef naar de keuken. Richard, de kok, verbergt hen in zijn koelkamer. Naakt, huiverend van de kou, smokkelt hij de twee geliefden in een truck met etenswaren. Michael is geen gynacoloog maar een boekenhandelaar. Omringd door duizenden boeken bedrijven de twee eindelijk ongestoord de liefde. Alweer zie je Michaels trots in al zijn glorie. Voor het laatst in die hoedanigheid.

Dinsdag Al zingend brengt de koorknaap het verliefde stel eten. Buiten krijgen twee gangsterhulpjes hem te pakken. Pup half dood, de boeven met het adres van Michael. Albert en zijn twee hulpjes vermoorden Michael, verstikken hem met bladzijden uit zijn lievelingsboek 'The French Revolution'.

Ergere gruwelijkheden naderen.

Woensdag Georgina in diepe rouw vraagt aan

Donderdag Richard om iemand te braden, hem levend te serveren. De brave man raakt gechoqueerd. Georgina ontvouwt haar plannetje.

Vrijdag Albert Spica is uitgenodigd voor een feestje in besloten kring. In het restaurant ziet hij alleen Georgina en het voltallige keukenpersoneel. De kok serveert de boef Michael, gebraden, omringd door knoflook en groenten. Georgina beveelt Albert met een pistool Michaels lul te eten. ''I enjoyed it, now it's your turn.'' Huiverend, kokhalzend slikt Albert het ding door. Met een welgemikt schot maakt Georgina een einde aan haar man zijn leven. En aan de film.

Vergis u niet: dit klinkt misschien allemaal gruwelijk. Niet op de manier hoe Greenaway het filmt. In oogstrelende kleurenfilters, barokke taferelen, met een soundtrack van Michael Nymann die nooit meer dit niveau zou evenaren. De films van Greenaway trouwens ook niet. Samen met The Belly of an Architect en het jammerlijk onbekende Les morts de la Seine zijn alle kenners het er roerend over eens: dit is de beste film van de Britse intellectuele cultregisseur. Wij menen het. Ondanks de schokkende eindtaferelen blijft dit een pareltje van een film. Of hoe je perversie, kannibalisme en pure schoonheid met elkaar combineert.