Brødre

Brødre is even Deens als niet-Deens en dat is positief. Susanne Bier liet zich enkele jaren geleden zeer verdienstelijk opmerken als Dogme-regisseuse met de film Elsker dig for evigt (#28 Open Hearts) en in 2000 maakte ze het nogal lichtvoetige Livet är en schlager (Once in a Lifetime).

Nu is er Brødre, een oorlogsfilm annex familiedrama. Michael (Thomsen, ook bekend als Christian in het onvoorwaardelijk sublieme Festen) is majoor en vertrekt op missie naar Afghanistan. Hij laat daarbij zijn vrouw Sarah (Nielsen, bekend uit Gladiator) en twee dochtertjes achter in een voorstadje van Kopenhagen. Net voor zijn vertrek wordt zijn broer Jannik (Kaas) na een lange opsluiting uit de gevangenis vrijgelaten. Het afscheids- en verwelkomingsmaal ten huize Michael verloopt gespannen - Festen lijkt niet veraf. Het afscheid is eveneens bizar, maar niettemin pakkend.

Bij zijn eerste missie loopt het echter al fout: tijdens een verkenningsvlucht wordt zijn helikopter neergeschoten en worden hij en de bemanning dood geacht. Het thuisfront wordt op de hoogte gebracht, wat tot eerlijk, oprecht geacteerde droefheid leidt. Reddende engel is Jannik, die het gezin materieel en emotioneel ondersteunt, tot ontsteltenis van vader Henning.

Maar in tegenstelling tot wat het thuisfront denkt, is Michael niet zo dood? Hij werd gevangen genomen door een Afghaanse militiegroep, samen met een andere Deen (Magnusson, die beangstigend echt gestalte geeft aan een krijgsgevangene).

Op een dag wordt Michael ontdekt en mag hij weer terug naar Denemarken, maar dan moet de familie uiteraard wel nog over de schok heen raken: hun dode broer, zoon en vader is níet dood.

Een extreem hard, bitter, droef drama is het geworden. Alle acteurs halen het beste uit zichzelf. Niet alleen Thomsen geeft weer perfect gestalte aan een mentaal getormenteerde, maar ook Nielsen laveert mooi tussen alle tegengestelde gevoelens door. Speciale vermelding dient te gaan naar de twee kindacteurs, die zo bangelijk echt lijken, dat het wel een docu had kunnen zijn. En daar komt Dogme 95 nog eens om het hoekje kijken. De film is met DV opgenomen, heeft een geschouderde camera en bijna obligatoir korrelige fotografie; enkel de soms zeer presente muziek spreekt de Dogmeregels radicaal tegen. Maar Bier weet op de juiste momenten de strijkers en slaginstrumenten stil te leggen, zodat het nergens té wordt.

De film is gespekt met extreme close-ups van gezichten en gezichtsdelen, met een voorkeur voor de mond en de neus. Zo wordt elke traan en glimlach nog net dat beetje menselijker, ontroerender en meeslepender. Evenals een notoir oervoorbeeld ervan (La passion de Jeanne d'Arc van Carl Theodor Dreyer, nog een Deen), lijkt de film bij momenten enkel uit close-ups te bestaan, maar Bier bewijst dat ze ook met een groter beeldformaat om kan. Geraakt denken we dan terug aan de helikoptercrash (die pikzwarte wolk!), de landschapsfotografie in Afghanistan en het laatste shot met de zon die zich verstopt achter een symbolisch eerlijke, kale boom ("Hij had een zoontje").

Films als deze zijn uitzonderlijk. Het Deense hoogtij is duidelijk nog niet gedaan en Brødre bewijst dat er ná Dogme 95 en buiten Lars Von Trier ook nog kwaliteitsproducten kunnen afgeleverd worden in dit kleine landje. Ga erheen en kom verbouwereerd buiten.

Beau Janssens Helemaal (niet) akkoord? Lees de