Seconds

Genre: | Duur: 1u40 | Release: 31 December 1966 | Land: VS | Regie: John Frankenheimer | Cast: Rock Hudson, Salome Jens, John Randolph, Murray Hamilton

Vijftiger Arthur Hamilton is chronisch ontevreden met zijn bestaan vol métro-boulot-dodo. Zijn bankjob is boring, de successen van zijn jeugd herinnert hij zich maar half en van zijn vrouw krijgt hij vooral gedoogsteun. Dus beslist hij om zich een totaal nieuwe identiteit aan te meten. Daar komt een gezichtstransplantatie bij kijken – eind jaren zestig nog veel meer futuristisch dan nu. Om het met het programmaboekje van Offscreen 2011 te zeggen, dat Seconds selecteerde als slotfilm: “Hoewel het idee van een totale gezichtstransplantatie toenertijd een groteske fantasie was, zijn extreme vormen van plastische chirurgie in het tijdperk van Nip/Tuck, The Swan en Extreme Makeover allang geen science fiction meer maar dagelijkse realiteit.”

Post-operatie schittert hunky Rock Hudson als re-born Antiochus Wilson. Een koortsige camera zit hem dicht op de zweterige huid terwijl hij geniet van zijn nieuwe bestaan. Hoogtepunt is een folkloristisch bacchanaal in Santa Barbara, waarbij naakte druivenpletters overgaan tot een braaf in beeld gezette orgie. Met hilarische ironie blazen de panfluiten ‘What will we do with the drunken sailor’. Wilson geniet van zijn herwonnen vrijheid en smacht er steeds meer naar, zijn lot zelf te kunnen bepalen. Die hubris leidt tot een huiveringwekkend einde – zelfs de coda van deze existentiële thriller is puntgaaf uitgevoerd.

Verbroken dromen versus vrije keuzes. Zoals Revolutionary Road en Eternal Sunshine of the Spotless Mind, draait deze magistrale thriller rond wat je doet met een tweede kans. Haak je je vast aan de pakken van je humdrum leventje, of laat je de routine voor wat ze is? Zoals de blonde love interest in Seconds het stelt: “I made myself a cup of coffee, got up and left”.

Die wish fulfillment fantasie werd waargemaakt door een dream team. De met extreme close ups doorspekte credits zijn van Saul Bass, de soundtrack is van Jerry Goldsmith. Het niveau van de acteurs is torenhoog, tot in de heerlijk uitgeschreven bijrollen -zoals “carrièrebegeleider” Davalo, een kleine, zelfgenoegzame vrolijkerd met overmaatse Hercule Poirot snor. Frankenheimer (ook regisseur van het originele The Manchurian Candidate) verbindt al die eindjes met ouderwetse klasse. Koppel daar ook nog een verhaal aan dat verrassende wendingen blijft serveren - 'the company' die de nieuwe identiteit leverde, blijkt er behoorlijk sectarische praktijken op na te houden. 

Als bij de beste Polanski is Seconds dus een crowdpleasende maar intelligente thriller van cinematografisch topniveau, waarvan de elegante beeldvoering even hoogstaand is als de morele vraagstelling. Dat de politici die Jan Verheyen een erepenning voor zijn regisseurscarrière uitreikten in het Vlaams Parlement, maar eens vijf minuten besteden aan het kijken van een kunstwerk van dergelijke kwaliteit.