The Northman

The Northman komt met hoge verwachtingen. Robert Eggers heeft zich met twee films - The VVitch en The Lighthouse - gemanifesteerd als een een regisseur die zijn publiek niet ontziet. De cinefiel zit te wachten op meer psychohorror van zo'n onbevattelijk level. Het bloederige The Northman komt als een ijzingwekkende karve op ons af maar vaart een wel heel rechte koers.

Eggers brengt ons naar het IJsland van eind 10e eeuw. De jonge koningszoon Amleth ondergaat onder toezicht van zijn van het slagveld teruggekeerde vader een ritueel. Hij is klaar om een man en leider te worden. Maar nog voor hij kan leren een zwaard ter hand te nemen, wordt zijn vader verraderlijk omgebracht en moet Amleth vluchten. Jaren later keert de intussen tot brute krijger getransformeerde prins terug om wraak te nemen.

Net als in zijn andere films ontneemt Eggers de natuur zijn idyllische aspecten en puurt hij de fysieke isolatie uit. Tegen dit grillige decor waaronder onrust kolkt als lava, houdt een barbaars volk stand dat, gehard door weer en wind, moordt en plundert. Koppel daar een odyssee van wraak aan en je krijgt gegarandeerd een mythische film vol bruut geweld en meedogenloos bloedvergieten. De volwassen Amleth is een soort duivel die zijn oerkrachten loslaat.

The Northman broeit en borrelt dan ook meer dan twee uur onderhuids met occasionele, steeds heviger wordende erupties van agressie. Dat zorgt voor een indringende kijkervaring vol sterke beelden, indrukwekkende ensceneringen en intense confrontaties. Alexander Skarsgard eist het speelveld op maar hoewel zijn twelvepack imponeert, zit er ook iets leeg achter zijn vertolking. We durven zelfs de vraag opwerpen of de acteur (45) eigenlijk niet te oud is voor de rol. Er valt vast een veel jongere acteur te bedenken die waanzin treffend aan jeugdigheid kan koppelen. Nicole Kidman, die Amleths moeder speelt, was in Big Little Lies trouwens nog de echtgenote van Skarsgard.

De kijker blijft niettemin achter deze strijder staan. En dat is misschien waar The Northman teleurstelt: dat de protagonist in essentie een soort held is voor wie we horen te supporteren en die zich ondanks zijn meedogenloosheid toch ridderlijk ontfermt over de jonge slavin Olga. Deze stevige narratieve conventie daagt de kijker een stuk minder uit dan we van Eggers gewend zijn. The Northman lijkt ondanks alles toch een breed publiek op te zoeken en waagt zich net een stuk minder aan beknelling, aan het macabere, aan de psychologische gijzeling van de kijker dan The Lighthouse dat deed. We noemden Eggers nochtans compromisloos toen. Moeten we die woorden terugnemen?

Nietsontziende vikinggruwel in een meeslepende prent die helaas ook conventies opzoekt

Op zijn beste momenten komt de folklorehorror van Midsommar bovendrijven, moet je denken aan de naargeestige trip die The Green Knight opriep en snak je naar dat nietsontziende waarmee Nicolas Winding Refn zijn kijker ongemakkelijk maakt. Die maakte trouwens óók een vikingfilm. Misschien had de schaduw van het weliswaar nogal pretentieuze Valhalla Rising (2009) nadrukkelijker over deze productie mogen hangen. Het zijn niet de minste verwijzingen, maar ze spelen wel in het nadeel van Eggers.

The Northman is een veel te sterke film om bot te bekritiseren. Maar zijn een cast vol toptalent en een megabudget niet vaker de valstrikken geweest van talentvolle filmmakers? Finaal hadden we van deze derde Eggerfilm een iets meer spookachtig, oncomfortabel, afkeer opwekkend spektakel verwacht, met taferelen die onder onze huid kropen en ons ongemak voedden, vol orgiën van kermende beelden en hypnotiserende geluidseffecten. En beslist met meer Björk dan enkel die verhulde cameo.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de