Matthias et Maxime

Na het mislukken van zijn Amerikaanse debuut - The Death and Life of John F. Donovan werd lauw onthaald en raakte amper verdeeld - keert Xavier Dolan voor zijn achtste langspeler terug naar vertrouwd terrein en sluit hij met Matthias et Maxime aan bij zijn eerdere Quebecaanse werk. Het gebrek aan focus en een strak ritme verhinderen echter dat deze als vanouds expressieve en persoonlijke aanvoelende prent, de kijker echt weet te boeien.

Matthias en Maxime maken deel uit van een vriendengroep die, nu ze allen de dertig naderen, wat uit elkaar begint te vallen. Maxime, wiens leven een stuk minder rimpelloos verlopen is dan dat van de ambitieuze advocaat Matthias, besluit zijn geluk te gaan zoeken in Australië. In de dagen voor zijn vertrek, komen echter onverwachtse emoties boven.

De aanleiding is een kus. Een toch wat geforceerde opzet - een studentenfilm en een verloren weddenschap - maakt dat de twee vrienden elkaar zoenen. Hoe beiden vooraf naar deze 'opdracht' kijken, komen we amper te weten, en Dolan ontzegt ons aldus meteen informatie die helpt in het begrijpen van wat zal volgen. Dat zet de toon voor de rest van de film, waarin we vooral niet te zijn krijgen waar het net lijkt om te draaien.

Want die kus blijkt wel iets in gang te zetten. Alleen krijgen we geen degelijke inkijk in het hoofd en het hart van de protagonisten. Ja, Matthias mijmert vaak en Maxime gaat de confrontatie aan met zijn moeder - de zoveelste disfuntionele mater familias in het oeuvre van Dolan, geeuw! - maar aangezien we vooraf geen beeld hadden van de twee hoofdfiguren, valt moeilijk op te maken in welke mate dat een verandering is. We hebben er zelfs lang geen idee van wat de geaardheid van Maxime is - knap gespeeld door Dolan zelf overigens.

Het zou ook aannemelijk zijn dat de verwarring van de protagonisten gepaard gaat met een soort seksueel ontwaken en dat Dolan wat dat betreft de kijker wat tracht te prikkelen. Maar ook dat blijft achterwege. De subtiele momenten die doen vermoeden dat Matthias en Maxime piekeren en twijfelen, worden dan nog eens begraven onder talloze scènes vol dramatisch gekrakeel en de besognes van overbodige personages. Uiteindelijk slaagt de vage, veel te breed uitwaaierende plot er maar niet in de karakters interessant te maken.

Pas na anderhalf uur vermoeiend gekibbel, wordt ons een mooie explosie van gevoelens gegund, maar de kracht waarmee opgekropte verlangens vrijkwamen in bijvoorbeeld Moonlight, ontbreekt toch wat. In een geloofwaardig geënsceneerde ruzie op een feestje, wordt weliswaar een sterke emotionele spanningsboog gecreëerd, ook hier gaat te veel aandacht naar de nevenfiguren en nietszeggende dialogen. De afhandeling die er op volgt, is wellicht bewust onaf maar des te frustrerender. De film eindigt net wanneer we meer willen weten.

De onderdrukte verlangens worden te weinig voelbaar gemaakt en zorgen voor een wat saaie vertoning.

Matthias et Maxime kenmerkt zich dus vooral door het publiek te laten raden naar wat van binnen zit, door héél veel aandacht te geven aan wat van buiten zit. Het is een optie die artistiek te verantwoorden is, maar je publiek niet bij de hand willen nemen, hoeft nog niet te betekenen dat je ze in het duister moet laten tasten.

Visueel gezien staat de film gelukkig sterk en Dolan maakt als altijd overdachte muzikale keuzes die helpen de kijker bij de les te houden. Als gewoonlijk kijkt de regisseur echter te weinig kritisch naar zijn eigen werk - dit kon makkelijk tot anderhalf uur gereduceerd worden - en weet hij aldus enkel zijn grootste bewonderaars te pleasen.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de