Layer Cake

Een man waar we de naam nooit te weten van zullen komen, loopt in maatpak door de supermarkt. Zijn voice-over mijmert. Vroeger was het allemaal anders. De gangsters waren bad guys en de flikken waren de goede. Maar dan kwamen de swinging sixties, de zweverige jaren zeventig, de corrupte jaren tachtig. En nu staan we dicht bij een maatschappij waar de drugs onder staatscontrole zullen worden verdeeld -XXX X ziet geen bussen deodorant of in plastic verpakte slaatjes kip in de rekken. Wel nicotine, valium, vicodine, marihuana, ecstasy en alcohol. Viagra, rilatine en XTC. Maar dé feel good hit van deze coole kip is cocaïne. Niet dat hij zelf veel lijntjes door de neus jaagt. Hij verkoopt, per kilo.

XXXX is geen gangster, hij is een businessman. Stevig opgeklommen in de piramide van de Londense drugsverkoop, heeft hij genoeg verdiend om er mee te kappen. "Life is so good", zegt ie, "i can taste it in my spit". Maar voor ie met een blondine op de Bahama's kan gaan rollebollen, wordt hij door een big boss verplicht om nog een miljoen Amsterdamse bollen te verpatsen. De verkopers daarvan, een team geleid door een schreeuwlelijk die zich 'The Duke' laat noemen, blijken de pillen gestolen te hebben van een concurrerende Servische bende. Al vlug vallen de eerste moorden. Terwijl XXXX het eigen vege lijf en de drugs veilig moet stellen, krijgt hij ook nog eens de opdracht een weggelopen, aan heroïne verslaafd meisje terug op te sporen. Alles blijkt met elkaar te maken te hebben...

Layer Cake zou eerst door Guy Ritchie worden geregisseerd, maar die haakte af. Vaste producer Vaughn nam dan maar over. Het resultaat is meer van hetzelfde. Coole, continu f***k schreeuwende gangsters in een stijlvol in beeld gezet milieu, waarin continu over eer wordt gepraat maar iedereen uiteindelijk voor zichzelf kiest. Voeg daar nog gastrolletjes van wat Lock Stock-acteurs aan toe, en je weet wat je te zien zult krijgen.

Maar Layer Cake heeft zo zijn eigen troeven. Daniel Craig, bijvoorbeeld. De vroegere geliefde van Sylvia en van The Mother heeft een pak schermuitstraling en brengt de suave en intelligente cool van zijn personage perfect. De blonde love interest wordt neergezet door Sienna Miller, sinds Alfie het lief van Jude Law. Colm Meany is bikkelhard als altijd. En de zich in een glimmende Bentley voortbewegende, donkerbruin gezonnebankte Michael Gambon (Cook Thief Wife Lover) is fantastisch als de filosoferende grote vis die de touwtjes echt in handen heeft.

Bij de coole gangsters, bij de coole helicoptershots en harde, dicht gefilmde actiebeelden, bij het coole taaltje hoort bovendien een coole soundtrack. Layer Cake is hedendaags hip, en dat kun je ook horen. Toch zijn er bij die soundtrack én bij de acteurs wel wat probleempjes met de casting: tussen de remixes van eighties hits en van electronica krijgen we vaak Lisa Gerrard te horen. De etherische stem van de Dead Can Dance-zangeres staat ook op de soundtracks van grote, epische films als Gladiator en Heat. Ze trekt naar goede gewoonte alle stemregionen open, maar hier zorgt dat soms voor onbedoeld komische effecten. Want al is de scène nog zo cool in beeld gezet, Gerrards opera-esque stem probeert er een gravitas aan te verlenen die werkelijk nergens op slaat. Over de psyche van de personages gaat het hier immers geen seconde, wel over een machtsstrijd in de Londonse drugsmaffia.

De patserige gangsters die er voor zorgen dat XXX Servische huurmoordenaars achter zich aan krijgt, worden daarbij zo over the top in beeld gezet dat het wel erg duidelijk is wie je oké moet vinden en wie niet. De enige complexiteit in Layer Cake ligt bij de massa verhaaltjes, die maar in elkaar blìjven haken. Terwijl Sexy Beast/a> of Snatch het hippe cool cat-aspect van dit soort vuilbekkende Britse gangsters doorprikt, neemt Layer Cake zichzelf wel heel serieus. Maar fans van het genre die Gerrards stem negeren en het allemaal niet te serieus nemen, kunnen zich wél aan degelijk vertier verwarmen. Meer hoeven we ook weer niet van élke Britse gangsterkomedie te verwachten.

Jan Sulmont Helemaal (niet) akkoord? Lees de