Across the Universe

Hoewel twee van de vier bandleden het Aardse bestaan inmiddels voor het hiernamaals hebben ingeruild, blijft de artistieke erfenis van The Beatles nog steeds menig kunstenaar inspireren. In 2006 werd in spektakelstad Vegas met veel bombarie de rond gemixte nummers van de Fab Four opgebouwde Cirque du Soleil-show Love voorgesteld. Een jaar later werd een gelijkaardig procédé toegepast, maar dan voor het witte doek. Drieëndertig Beatlessongs in originele verpakking vormen de rode draad voor een universele liefdesparabel tegen de achtergrond van de woelige jaren ?60. Regisseur van dienst Julie Taymor maakte eerder al indruk met haar musicalbewerking van The Lion King op Broadway en ook met haar langspeelfilms Titus en Frida kon ze zich artistiek laten gelden. Paul McCartney zelve was alvast laaiend enthousiast over het eindresultaat, wij daarentegen net iets minder.

We bevinden ons ergens midden jaren ?60. In een groezelige undergroundclub in Liverpool laat een ruige rockband de boxen schallen op de tonen van Hold me Tight. In de zaal bespeelt de jonge dokwerker Jude zijn vriendin door verleidelijk mee te zingen. Parallel daarmee spelen enkele keurige jongens in maatpak een brave rockabillyversie van hetzelfde nummer op een schoolbal in een buitenwijk van New Jersey. Het zedige tienermeisje Lucy fluistert intiem de tekst in het oor van haar liefje. De tegenstelling tussen de ? misschien ietwat clichématig voorgestelde ? leefwerelden van beide protagonisten kan niet duidelijker zijn. Snel daarop verlaat Jude de grauwe arbeiderswijk en zijn moetje om in de VS op zoek te gaan naar zijn biologische vader. Die vindt hij ook, maar deze verhaallijn verdwijnt al gauw naar de achtergrond. Zijn nieuwe makker Max brengt Jude in contact met zijn zus Lucy die ondertussen haar droomjongen verloren heeft in Vietnam. Onvermijdelijk slaan de vonken tussen de Britse schelm en het Amerikaanse middenklassemeisje direct over. Max, Jude en Lucy verlaten het kleinburgerlijke Princeton voor een losbandiger hippiebestaan in New York. Wanneer echter het noodlot toeslaat en ook haar broer Uncle Sam aan zijn deur krijgt met een oproepingsbrief, engageert Lucy zich in een oorlogsprotestbeweging. Na verloop van tijd begint haar overtuiging een serieuze hypotheek te leggen op haar relatie met Jude.

Een werkwijze als deze waarbij vetrokken wordt van een bepaald muziekrepertorium waarrond een verhaal gebouwd wordt, zorgt uiteraard voor beperkingen maar dat kan ook net een artistieke uitdaging zijn. Taymor bewijst dat ze creatief kan omspringen met het uitgebreide Beatlesmateriaal. De geest van de vierkoppige Liverpoolse trots en van het Flower Power-tijdperk wordt mooi vertaald in sprankelende en kleurrijke choreografieën. Onder meer countrylegende T-Bone Burnett en Oscarwinnend filmcomponist Elliot Goldenthal werkten mee aan de muziekbewerkingen. Dat draagt bij tot verrassende benaderingen in originele contexten van de songs die bovendien voor negentig procent live op de set werden opgenomen. Wij hadden bijvoorbeeld nooit kunnen vermoeden dat aardbeien (tijdens Strawberry Fields Forever) symbool kunnen staan voor de innerlijke pijn en woede van het hoofdpersonage. Doorwinterde Beatlesfans zullen zich bovendien kostelijk kunnen amuseren met het ontdekken van de vele intertekstuele Beatlesverwijzingen. De 64-jarige scheepvaartbediende die zijn leven op die leeftijd toch anders had voorgesteld (When I?m sixty-four, heb je hem?) en het meisje dat door het badkamerraam binnenkomt (She came in through the bathroom window) geven we je al even mee.

Taymor botst echter ook op de grenzen van bovenvernoemde beperkingen. Het is duidelijk dat de regisseur overliep van inspiratie en zoveel mogelijk nummers in haar film wilde persen. Dat pas- en meetwerk zorgt soms voor vreemd bochtenwerk. De scènes rond de nummers Being for the benefit of Mr. Kite, Dear Prudence of I am the walrus (met Bono in een opvallende rol) zijn op zich wel leuk, sfeerrijk en mooi gestileerd maar dragen weinig bij. Integendeel, ze vertragen het verteltempo enorm. Twee uur en tien minuten is echt wel een een half uur teveel van het goede.

Door te veel te willen vertellen bereikt Taymor bijgevolg het tegenovergestelde van wat ze beoogde, namelijk een te lang gerekte, overladen musical met net iets te weinig pit en vuurwerk. Maar wie zijn wij om kritiek te geven als grootmeester McCartney het project op handen draagt?

Jonas Rosquin Helemaal (niet) akkoord? Lees de