Women Without Men

Genre: drama | Duur: 1u39 | Release: 1 September 2010 | Land: Iran | Regie: Shirin Neshat | Cast: Arita Sharzad, Shabnam Tolouei, Pegah Ferydoni, Orsi Toth

In het filmdebuut van de Iraanse regisseuse Shirin Neshat is de invloed van haar eerder werk als videokunstenares duidelijk aanwezig. Women Without Men is een mozaïekverhaal dat gaat over vier vrouwen die in Teheran leven ten tijde van de door Amerika georkestreerde Britse coup in 1953. De film is geïnspireerd op de in Iran verboden novelle uit 1989 van Shahrnush Parsipur. Al vanaf de eerste scène zit de artistieke toon goed. Met behulp van historisch beeldmateriaal roept ze een magisch-realistische sfeer op.

De vier vrouwen worden in de politieke chaos op een of andere manier onderdrukt en verraden door de mannen die hen omringen. Munis (Shabnam Tolouei) is een politiek bewuste vrouw die door haar broer in haar vrijheid wordt beperkt. Haar conservatieve vriendin Faezeh (Pegah Ferydoni) is heimelijk verliefd op hem, maar maakt geen enkele kans. Fakhri (Arita Sharzad, die overigens de beste acteerprestatie levert), is de ongelukkige echtgenote van een generaal. Zij vertoeft in Westers gezinde kringen en besluit haar man te verlaten om te wachten op haar oude liefde. Prostituee Zarin (Orsi Toth) ten slotte is een getraumatiseerde vogel voor de kat. Ze vinden elkaar in een afgelegen huis met een betoverende tuin en boomgaard. Deze reële setting wordt door de cinematografie omgevormd tot een surreële wereld die nu eens dreigend dan weer uitnodigend is. Het spaarzame gebruik van flash forwards zorgt voor een originele montage en maakt van het verhaal een afgerond geheel. 

Women Without Men is zonder meer een artistiek buitenbeentje. Er werd gefilmd in Casablanca, een stad die zich uitstekend ontleent voor de kosmopolitische sfeer die in de jaren vijftig nog voelbaar was in Teheran. De vier met elkaar verweven verhaallijnen verlopen nochtans traag, het thema is beladen en het artistieke aspect overheerst. Toch is er voldoende actie door de politieke context. Shirin Neshat geeft een interessante kijk op een erg belangrijk stukje geschiedenis van haar land, een episode die leidde tot de huidige situatie in Iran.