Elle

Genre: Drama / Thriller | Duur: 2u10 | 2016 | Release: 25 Mei 2016 | Land: Frankrijk | Regie: Paul Verhoeven | Cast: Isabelle Huppert, Anne Consigny, Laurent Lafitte, Jonas Bloquet, Charles Berling, Christian Berkel

Wat mochten we nog verwachten van Paul Verhoeven, 10 jaar na Zwartboek en stilaan irrelevant in Hollywood? Alleszins niet de lichtjes grandioze en meesterlijk vertelde psychologische thriller die we krijgen, eerlijk gezegd. 

Elle vangt aan met een botte verkrachting. Michèle, een vrouw van middelbare leeftijd, is het slachtoffer dat weigert er één te zijn. Ze zet haar leven schijnbaar onaangedaan verder en hoewel ze maatregelen neemt na enkele sinistere boodschappen van de dader, lijkt ze amper van haar stuk gebracht.

Wat de protagoniste overkomt is tragisch en schokkend, maar we stellen wel vast dat ze in al haar koelbloedigheid en egoïsme niet eens zo veel sympathie verdient. Isabelle Huppert is de ideale actrice voor deze rol. In handen van een doorsnee Hollywoodvedette had Michèle lang niet zo’n genuanceerd en levensecht personage geweest. Huppert is altijd al een durver geweest, immer met een sublieme naturel acterend en daarmee in dit geval de plausibiliteit van de plot rechthoudend. De Franse ster was zelf overigens erg te spreken over de samenwerking met Verhoeven. 

Want de man toont zich op zijn 78^e nog altijd in optima forma. Enerzijds verrast hij ons met een meeslepende, aanvaardbaar psychologisch uitgewerkte en op karakters gefundeerde prent in de traditie van de Franse intellectuele (misdaad)drama’s. Het acteerwerk van de hele cast is uitmuntend. Anderzijds weet hij van Elle ook een wrange en sardonische thriller te maken vol onverwachte wendingen. Daarbij gaat hij soms sensationeel te werk, bruut, expliciet en gewaagd zelfs, de aannemelijkheid flink rekkend, maar: van de eerste tot de laatste minuut beheerst, gebald, geritmeerd. Verhoeven heeft alles onder controle zoals weinig anderen in het vak.

Elle stelt dan ook nog eens de moraliteit van de kijker op de proef. Het hoofdpersonage stelt controversiële daden, die we in de context van haar familie en verleden misschien kunnen plaatsen maar daarom niet begrijpen. De waarde van leugens en oprechtheid is blijkbaar zeer relatief. En wat vangen we aan met onze door de filmgeschiedenis ingepeperde opvatting dat een vrouw in een film altijd rechtschapen en sympathiek hoort bevonden te worden wanneer haar onrecht wordt aangedaan? Laten varen, zo blijkt. En daarom hoeven we dit niet per se feministische cinema te noemen.

Het duivels genoegen waarmee Verhoeven er in slaagt ons wereldbeeld even te laten wankelen, en het vakmanschap waarmee hij ons ook nog eens twee uur beklijvende cinema bezorgt, maken de eeuwige relschopper plots weer heel interessant.