Invictus

Morgan Freeman lijkt geboren te zijn om Nelson Mandela te spelen. De acteur trachtte dan ook al jaren een biografische film op poten te zetten over de Zuid-Afrikaanse president, maar diens leven en werk leek onmogelijk in één film te kunnen passen. Clint Eastwood en scenarist Anthony Peckham zagen echter heil in de verfilming van één bijzondere anekdote in het leven van Mandela, met als gevolg een bijzonder hartverwarmende en triomfantelijke film.

Invictus vangt aan wanneer Mandela president wordt, in 1994, enkele jaren na zijn 27-jarig gevangenschap. Om de eenheid in zijn land, verdeeld door apartheid, te herstellen en een nationaal bewustzijn te creëren, doet hij beroep op de Springboks, het nationaal rugbyteam dat vrijwel enkel uit blanke spelers bestaat en bij de zwarte Zuid-Afrikanen niet echt geliefd is. Het team doet het niet bijzonder goed, maar met het wereldkampioenschap in het vooruitzicht denkt Mandela de ploeg, een aanvoerder François Pierenaar in het bijzonder, te kunnen inspireren.

Dat dit bijzonder treffende relaas, gekenmerkt door hoop, optimisme, doorzettingsvermogen en geloof in de toekomst, volledig waar gebeurd is, is haast ongelooflijk. Wat Mandela en het rugbyteam bewerkstelligden is echter op zich al zo indrukwekkend dat het een beetje vreemd is om de doorgaans zo sobere Eastwood nu gul met de suiker te zien strooien. Invictus is zonder schaamte een sentimentele film geworden, waarbij opzwellende muziek en plechtig gedebiteerde Mandela-wijsheden absoluut met effect gebruikt worden. Je kan je anderzijds dan weer afvragen of relativering nodig is als je de grootsheid van een man als Mandela wil uitbeelden. Invictus is dus misschien perfect de aangrijpende overwinningsfilm die hij hoort te zijn.

Toch bevatten tal van kleine scènes die ons een indruk moeten bieden van wat er leeft onder de Zuid-Afrikanen, veel te weinig nuance of naturel om goed te zijn. Eastwood lijkt de (blanke) mensheid zelfs af en toe bevoogdend aan te spreken. Ook het gekissebis onder de lijfwachten van Mandela krijgt te veel aandacht. Hun ruzies en onvermijdelijke verbroedering doen eerder aan een kleuterschool denken. Ook de casting van heel wat Zuid-Afrikaanse acteurs had kritischer gekund. Invictus is dan ook ten volle het speelterrein van Morgan Freeman en Matt Damon, die beiden uiterst bezield en overtuigd acteren. De Oscarnominaties zijn terecht: Freeman lijkt sowieso al zeer sterk op Mandela en bedient zich makkelijk van het bijhorende accent en charisma. Damon is echt te klein om op Pierenaar te lijken maar vat zijn natuurlijke autoriteit perfect. Eastwood zorgt voor een uitgekiend ritme, vakkundig camerawerk – de rugbyscènes zijn topwerk – en meer dan degelijke enscenering om zo tot een misschien iets te geforceerde, maar toch imposante film te komen.

Sven De Schutter Helemaal (niet) akkoord? Lees de