Een vooruitblik op de Oscars van 2010
U moet het wel met ons eens zijn dat de beslissing van The Academy om de categorie 'Beste Film' dit jaar uit te breiden naar 10 films, behoorlijk onzinnig is. Vooral als je ziet hoe bedenkelijk enkele van die films zijn. Ook een aantal genomineerde acteurs én het feit dat de meeste van de nominaties al lang vooraf te voorspellen waren door de overdaad aan eerdere filmprijzen, maken dat de Oscars stilaan veel minder relevant zijn als filmprijzen. Maar dat hindert ons niet om, net als ieder jaar, een deskundige blik op de nominaties te werpen.
Want uiteraard roepen die nominaties ieder jaar ook weer reacties op, zelfs bij wie zich voordoet als liefhebber van de betere film. Hollywood mag in deze periode even ongegeneerd het middelpunt van de filmwereld zijn. Zo vinden we het alvast bijzonder interessant dat de twee films met de meeste nominaties (9), Avatar en The Hurt Locker zijn, van respectievelijk James Cameron en Kathryn Bigelow zijn, twee regisseurs die ooit met elkaar getrouwd waren. Los daarvan zijn we ook gewoon erg blij met de aandacht die Bigelow de laatste maanden mocht genieten. Ze heeft al enkele prima films op haar actief staan - Strange Days is nog steeds erg het bekijken waard en Point Break bevat meer dan één memorabel moment - en is een zeldzame vrouwelijke cineast die zich in het actiegenre waagt. Bovendien is ze nog maar de vierde vrouw die ooit genomineerd is voor een Oscar voor Beste Regie (na Lina Wertmuller, Jane Campion en Sofia Coppola) en als ze wint - die kans is niet geheel onbestaande - is ze zelfs de allereerste Oscarwinnares in deze categorie. Wij duimen voor haar, en dat niet alleen omdat ze er ook nog eens verdomd goed uitziet.
Beste Film
Dat het wat slappe sci-fi epos Avatar het gehaald heeft en misschien wel wint als Beste Film, juichen we niet toe. Te veel spektakel, te weinig inhoud. Het Irakdrama The Hurt Locker is een verfrissend alternatief. Niemand had een half jaar geleden kunnen voorspellen dat deze prent zo massaal prijzen zou binnenrijven.
Concurrentie in deze categorie is er van het geweldige Inglourious Basterds, het bijzonder aangename Up in the Air, het elegante en alom geprezen An Education, het originele en verrassend genomineerde District 9, het wat onbevredigende A Serious Man van de Coenbroertjes en het wondermooi Pixarpareltje Up. De lijst wordt obligaat aangevuld met de veredelde, zij het aangrijpende weekendfilm Precious en het kleurloze The Blind Side, absoluut de minst waardige kandidaat. Dat Rob Marshalls Nine het zelfs daartegen moest afleggen, vinden we geenszins erg. Andere verliezers zijn Eastwoods waardige Invictus en het beslist erg goede The Fantastic Mr. Fox. Ook Bright Star is een opvallende afwezige en hoewel de poëtische romance van Jane Campion misschien maar een klein publiek bekoort, was dit toch een van de betere producties van het afgelopen filmjaar.
Beste regie
Veel teleurgestelde regisseurs dus misschien, want de lijst van genomineerde filmmakers beperkt zich als vanouds wel tot 5. Dat zijn naast Cameron en Bigelow dan de overschatte Lee Daniels van Precious (wiens eerste film trouwens het erg bedroevende Shadowboxer was), de briljante Jason Reitman voor Up in the Air (twee jaar geleden ook al genomineerd voor Juno) en natuurlijk - wat is dat lang geleden: Quentin Tarantino, 15 jaar geleden voor het eerst en het laatst genomineerd, uiteraard voor Pulp Fiction. Joel en Ethan Coen zijn er dus voor het eerst in tijden niet bij. In deze categorie althans, ze maken als scenaristen wél kans op een beeldje.
Beste Acteur
En dan zijn er de acteurs. Zoals al lang vastlag, mag George Clooney alweer een smoking huren. In Up in the Air zette hij een prachtige vertolking neer die hem wel eens zou kunnen laten winnen. Het is zijn derde nominatie - waarvan hij er al één won. Zijn voornaamste concurrent is Jeff Bridges. Voor de vijfde keer genomineerd in 38(!) jaar tijd, zonder ooit een keer gewonnen te hebben. Zijn rol als country zanger in Crazy Heart zou wel eens goud kunnen opleveren. Morgan Freeman vult het rijtje aan. Als je Nelson Mandela speelt in een film van Clint Eastwood, heb je vooraf al minstens een nominatie op zak, niet? Daar zal het echter bij blijven. De nominatie voor Freeman is er eerder een uit respect dan als beloning voor zijn weliswaar prima vertolking in Invictus.
Fijn dat ook Colin Firth zich eindelijk eens kan onderscheiden. De Britse acteur uit tal van grote en kleine films, toonde de laatste jaren af en toe zijn voorkeur voor rollen met iets meer vlees aan - Where The Truth Lies of Genova bijvoorbeeld en is indrukwekkend in het debuut van fotograaf Tom Ford, A Single Man. De underdog in het rijtje is Jeremy Renner. Hem kent u misschien uit 28 Weeks Later of The Assassination of Jesse James, maar The Hurt Locker betekent eigenlijk zijn doorbraak. Hij snoept deze nominatie mogelijk af van Ben Whishaw, die echt indrukwekkend was in Bright Star, Matt Damon, die geweldig op dreef was in The Informant! of Viggo Mortensen, vol overgave te zien in The Road.
Beste Actrice
Bij de dames valt natuurlijk meteen Sandra Bullock op. Populairder dan ooit, al 15 jaar lang successen boekend maar nooit een prijzenpakker geweest. Hoe zou ze ook, de futiele ondingen opstapelend en daarin zelden overtuigend acterend? Toch valt op onze redactie al op hoeveel van die prulfilms we allemaal wel niet gezien hebben. Bullock is gewoonweg niet te negeren en hoe wij over die nominatie denken, zal daar niets aan veranderen. Met The Blind Side beleeft ze haar Erin Brokovich: een echt bestaand persoon vertolken wiens belevenissen de doorsnee Amerikaan zeker aanspreken. De kans zit er in dat Bullock binnenkort Academy Award Winner Sandra Bullock mag genoemd worden. Tegelijk werd ze dit jaar nochtans ook genomineerd voor een Razzie voor de film All About Steve.
Bullocks voornaamste concurrenten zijn nochtans niet van de minste. Meryl Streep natuurlijk, alwéér, voor de zestiende keer genomineerd voor een Oscar, daarmee haar eigen record brekend. In Julie & Julia was ze sterk als altijd en die nominatie is dus beslist acceptabel. Wat ook gezegd kan worden van Helen Mirren, die in The Last Station de vrouw van schrijver Tolstoj vertolkt. Voor de Britse is het de vierde nominatie.
De andere twee genomineerde zijn relatieve nieuwkomers: Carey Mulligan is weldra een grote ster. In An Education geeft ze gestalte aan een opgroeiende tiener die in de jaren '60 de liefde leert kennen. We zien haar de komende jaren zeker aan het werk in tal van grote films. En dan is er Gabourey Sidibe. In geen enkel opzicht voldoend aan het cliché van een filmster, is deze 27-jarige debutante beslist het buitenbeentje. Haar nogal passieve vertolking in Precious overtuigt ons niet meteen van groot talent, maar The Academy heeft een zwak voor (film)losers. Toch durven we vermoeden dat Sidibe binnen enkele jaren weer uit de spotlights verdwenen is.
Beste Mannelijke Bijrol
De categorie Beste Acteur in een Bijrol was die waarvan met het meeste zekerheid kon voorspeld worden wie de 5 genomineerde acteurs zouden zijn. De onbekende Christian McKay, die in Me and Orson Welles naar verluidt een indrukwekkende Welles speelt, heeft de pret niet bedorven. Hij moest zijn plaatsje afstaan aan vijf anderen.
We zijn blij Stanley Tucci eindelijk eens beloond te zien worden na in meer dan 70 films gespeeld te hebben. Zijn rol in The Lovely Bones - een film waarvan de Oscarkansen dik bleken tegen te vallen - is weinig subtiel, maar alleszins wel vakwerk. Hetzelfde applaus overigens voor de 80-jarige Christopher Plummer, die Tolstoj speelt in The Last Station. De acteur heeft een merkwaardige carrière opgebouwd, met de klassieker The Sound of Music uit 1965 als eeuwige referentie en een merkwaardige reeks aan opvallend goede films de laatste 15 jaar (Twelve Monkeys, The Insider, Dolores Claiborne, Inside Man, Syriana, The New World), waarvoor hij dan nu eindelijk beloond wordt met een allereerste Oscarnominatie.
Woody Harrelson, een acteur die nog wat wisselvallig werk levert, vonden we weinig spectaculaire dingen doen in het drama The Messenger. Matt Damon was in Invictus minder sterk dan in The Informant!, maar zijn vertolking als rugbyspeler is overtuigend genoeg. De getalenteerde acteur was misschien wel nog eens toe aan een nominatie na die doorbraak in 1995 met Good Will Hunting.
De gedoodverfde winnaar in deze categorie is echter Christoph Waltz. U kon niet naast hem kijken in Inglourious Basterds, als de sardonische kolonel Landa. Voor de Duitser was het zijn eerste grote fillmrol na vooral geacteerd te hebben in Duitse tv-series, maar zijn carrière is nu wel echt gelanceerd. Zijn volgende rol speelt hij in The Green Hornet naast Seth Rogen en Cameron Diaz.
Beste Vrouwelijke Bijrol
De Oscar voor Beste Vrouwelijke Bijrol zou wel eens naar Mo'Nique kunnen gaan, een niet echt bekende actrice met niet één respectabele film op haar cv en een verleden in grove comedy dat van haar een soort vrouwelijke Martin Lawrence heeft gemaakt. Maar toegegeven, in Precious was ze als de furieuze moeder van het titelpersonage best overtuigend.
Haar voornaamste concurrente is wellicht Vera Farmiga, die al een tijdje meedraait en na rollen in The Departed en The Boy in the Striped Pyjamas doorbreekt met een grandioze prestatie in Up in the Air. Haar tegenspeelster uit die film, Anna Kendrick, is meteen ook haar concurrente. De jonge, veelbelovende actrice zou u verder enkel kunnen herkennen uit de Twilight-films, maar haar rol als naïeve go-getter in Up in the Air, zet haar zeker op de kaart.
De bekendste dames in deze reeks, maken dus wellicht het minste kans. Dat zijn Penélope Cruz, de enige uit de sterrensoep van Nine die aan een nominatie geraakt is en ook de winnaar van vorig jaar is; en Maggie Gyllenhaal, die aan de zijde van Jeff Bridges staat in Crazy Heart.
Julianne Moore is er tegen bepaalde verwachtingen in dan weer niet bij. Haar rol in A Single Man had nochtans Oscarpotentieel.
En ook nog...
We merken ook verheugd op dat Michael Haneke's Das Weisse Band het niet alleen gehaald heeft in de categorie Beste Buitenlandse Film (naast ondermeer Un Prophète), maar ook - en zeer terecht! - genomineerd werd voor Beste Fotografie.
En ook de Belgen zijn een heel klein beetje van de partij! De tekenfilm Brendan: the Secret of Kells, genomineerd als Beste Animatiefilm, heeft immers de Vlaamse Viviane Vanfleteren op de credits prijken als producer. De traditionele avonturenprent maakt echter geen schijn van kans tegen kleppers als Up, Coraline en The Fantastic Mr. Fox.
Wie al dat goud mee naar huis mag nemen, komt u te weten op 7 maart. Het kersverse presentatieduo Steve Martin en Alec Baldwin leidt de show in goede banen.